Theo số liệu thống kê hằng năm của Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), mặc dù, tỉ lệ đơn đăng ký sáng chế của người Việt Nam vẫn chiếm tỉ lệ thấp so với tổng số đơn đăng ký sáng chế nộp tại Việt Nam nhưng số lượng đơn đăng ký sáng chế của các trường đại học, viện nghiên cứu có xu hướng tăng trong những năm gần đây.

Đây là một dấu hiệu đáng mừng, phần nào thể hiện sự cải thiện về giá trị của các kết quả nghiên cứu từ các trường đại học, viện nghiên cứu. Có căn cứ xác lập quyền sở hữu trí tuệ thì các kết quả nghiên cứu này mới có thể được thương mại hóa một cách hiệu quả, từ đó, tái đầu tư cho nghiên cứu khoa học.

Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận rằng, còn tồn tại những bất cập trong một số quy định hiện hành, trong đó, có quy định về sở hữu trí tuệ là rào cản cho việc thương mại hóa các tài sản trí tuệ của trường đại học, viện nghiên cứu.

Phát biểu khai mạc hội thảo Giải pháp thúc đẩy hình thành doanh nghiệp khởi nghiệp từ hoạt động khai thác tài sản trí tuệ tại trường đại học, viện nghiên cứu, ông Đinh Hữu Phí, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ nhận định, dịch bệnh Covid-19 đã, đang và sẽ diễn biến khó lường, ảnh hưởng rất nhiều tới con đường khởi nghiệp sáng tạo của các doanh nghiệp. Hơn bao giờ hết, bây giờ là thời điểm để các doanh nghiệp khởi nghiệp nghiên cứu, phát triển các tài sản trí tuệ, đưa ra thị trường để đáp ứng kịp thời với yêu cầu trong tình hình mới.

"Các tài sản trí tuệ đã trở thành công cụ hữu hiệu giúp các doanh nghiệp, đặc biệt đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh và xa hơn nữa là tạo động lực phát triển nền kinh tế của mỗi quốc gia" - ông Đinh Hữu Phí nhấn mạnh.

Lãnh đạo Cục Sở hữu trí tuệ cũng nhận định: "Giải pháp cần thiết hiện nay đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp là kết nối, khai thác các tài sản trí tuệ từ các trường đại học, viện nghiên cứu".

Ông Phí cho biết số lượng đơn đăng ký sáng chế của các trường đại học, viện nghiên cứu có xu hướng ngày càng tăng. Đây là cơ sở cho thấy việc các doanh nghiệp chủ động đặt hàng, liên kết, hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu để khai thác, phát triển tài sản trí tuệ sẽ đem lại hiệu quả.

Theo ông, việc kết nối sẽ rút ngắn quá trình ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất kinh doanh. "Các hợp tác giúp doanh nghiệp có thể giảm bớt thời gian, chi phí nghiên cứu, tập trung phát triển sản phẩm, thị trường; tạo cơ hội các trường đại học, viện nghiên cứu thương mại hóa các sáng chế", ông nói.

Tại hội thảo, ông Bùi Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường Đại học Hồng Đức cũng cho rằng, các trường đại học, viện nghiên cứu là nơi khởi nguồn sản sinh ra tài sản trí tuệ; đồng thời đóng vai trò là những trụ cột trong hệ thống đổi mới sáng tạo của quốc gia. Để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khai thác tài sản trí tuệ, trong thời gian tới, các trường đại học, viện nghiên cứu cần tăng cường kinh phí đầu tư cho khoa học và công nghệ, đặc biệt cho nghiên cứu cơ bản; tăng cường các nhiệm vụ khoa học và công nghệ có tính liên vùng, liên ngành để tạo thành các sản phẩm có thể thương mại hóa, tạo ra các tài sản trí tuệ có giá trị cao.

Chia sẻ thông tin 80% nguồn nhân lực khoa học và công nghệ đang tập trung tại trường đại học, viện nghiên cứu, PGS.TS. Đàm Sao Mai, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh nêu, các trường đại học cần xây dựng và thực thi có hiệu quả các chiến lược, chính sách phát triển tài sản trí tuệ; đưa kết quả nghiên cứu khoa học trở thành sản phẩm, dịch vụ thương mại có giá trị, ý nghĩa trên thị trường; kết nối với doanh nghiệp, chuyên gia, nhà quản lý,… trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo để đem lại giá trị khoa học và giá trị kinh tế cao nhất của các sản phẩm nghiên cứu khoa học.

Hương Mi