Xuất hiện nhiều thủ đoạn buôn lậu tinh vi

Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội Chu Xuân Kiên từng chia sẻ: Hòng qua mắt lực lượng chức năng,  thời gian gần đây xuất hiện nhiều thủ đoạn mới của các đối tượng buôn lậu như, khai hải quan không đúng thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc lô hàng...

Hàng hóa vi phạm thường được cất giấu tinh vi, lẫn trong hàng hóa thông thường; mua bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới thông qua các nền tàng điện tử xuyên biên giới rồi vận chuyển về Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh. Để hợp thức hóa hàng lậu, các đối tượng không khai báo, hoặc khai báo hải quan không đúng với thực tế lô hàng hoặc nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Trong khi đó, ông Chu An Thanh, Trưởng Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an Hà Nội đưa thêm một số thủ đoạn buôn lậu mới, cụ thể là lợi dụng hình thức mở tờ khai hải quan mã loại hình C11 (gửi hàng vào kho ngoại quan để chờ xuất sang nước thứ ba), sau đó tìm cách thay đổi kết cấu của phương tiện vận tải để tráo đổi hàng hóa mà không làm ảnh hưởng đến việc kẹp chì hải quan nhằm qua mắt việc thực hiện giám sát đối với hàng hóa của Cơ quan Hải quan.

“Trước đây các đối tượng buôn lậu lợi dụng quá cảnh sau đó rút hàng ra để thẩm lậu quay trở lại Việt Nam, còn hiện nay lợi dụng vận chuyển hàng qua kho ngoại quan, rút hàng rồi thẩm lậu ngược lại và việc này đang được lực lượng Công an Hà Nội làm rõ,” ông Thanh nói.

Thương mại điện tử cũng đang bị các gian thương lợi dụng để buôn lậu và xâm phạm sở hữu trí tuệ. Điển hình là việc lợi dụng hình thức giao hàng công nghệ nhiều đối tượng không ra mặt nhằm tránh sự truy xét ngược lại của cơ quan chức năng khi bắt giữ hàng giả, hàng cấm đến địa điểm giao hàng, cùng đó là sử dụng các tài khoản ảo (có thể một lúc nhiều tài khoản và số tài khoản vô danh) để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Những khó khăn trong công tác thực thi pháp luật

Mặc dù lực lượng chức năng tích cực trong công tác điều tra nhưng việc thực thi còn đối mặt với rất nhiều vướng mắc, khó khăn.

Cụ thể, theo lãnh đạo Cục Quản lý thị trường Hà Nội, tình trạng kinh doanh khí N2O (bóng cười) và thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trái phép diễn ra phức tạp. Do nhu cầu và lợi nhuận mang lại khi thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến các mặt hàng trên mà nhiều cá nhân, tổ chức vẫn vi phạm, tái phạm. Trong khi đó, chế tài xử lý chưa đủ răn đe dẫn đến việc vi phạm vẫn tiếp diễn, khi xử lý nhiều lần, các đối tượng đã có nhiều biện pháp nhằm đối phó với cơ quan chức năng gây cản trở, khó khăn trong phát hiện, kiểm tra, xử lý.

Không chỉ vậy, do địa bàn quản lý rộng, phức tạp, nhiều kho tàng bến bãi, điểm tập kết trung chuyển nên gặp khó khăn trong công tác nắm bắt, quản lý địa bàn (khu vực quận Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Hoài Đức, Gia Lâm, Thanh Trì...). Công tác giám sát, theo dõi diễn biến trên địa bàn còn chưa kịp thời do lực lượng mỏng và các đối tượng vận chuyển, kinh doanh hàng lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ luôn biến động. Mặt khác, nhiều đối tượng thuê kho, bãi sẵn sàng chống đối (không tiếp xúc, không làm việc) để gây khó khăn cho cơ quan chức năng khi kiểm soát địa bàn.

Bên cạnh đó, trong công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý mặt hàng khoáng sản tập trung chủ yếu ở các vùng ven như quận Đông Anh, Thường Tín, Phú Xuyên... vẫn còn phức tạp và khó khăn trong việc nắm bắt tình hình. Số lượng hàng hóa lớn (cát, sỏi), không thuận tiện cho việc vận chuyển, bảo quản, tạm giữ, cần có sự phối hợp của nhiều lực lượng chức năng để xử lý.

Công tác nhập hồ sơ vụ việc trên hệ thống xử lý vi phạm hành chính (INS) còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, sở vật chất, trang thiết bị (bộ lưu điện, pin sạc dự phòng…) còn chưa được cấp phát đầy đủ, đặc biệt khó khăn khi đi kiểm tra, xử lý vụ việc thực tế ở vùng ngoại ô, xa trung tâm và đang thiếu hụt nguồn cung cấp điện. Trong khi đó, hệ thống INS đôi khi bị lỗi, chậm gây ảnh hưởng đến quá trình nhập dữ liệu.

Việc xử lý bán hàng hóa tịch thu đã qua sử dụng là mặt hàng thiết bị điện, điện tử gặp nhiều khó khăn do chưa có cơ chế xử lý nhanh, bị tồn từ năm này qua năm khác.

Đặc biệt, theo quy định tại Thông tư 22/202/TT-BCT ngày 10/12/2021 của Bộ Công Thương thì việc sử dụng biểu mẫu khác không phải của Nghị định 118/2021/NĐ-CP ngày 23/12/2021 của Chính phủ và mẫu biểu Quản lý thị trường phải được sự hướng dẫn của Tổng cục Quản lý thị trường. Hiện nay trong hệ thống nhập dữ liệu INS, chưa có biểu mẫu để lấy mẫu xăng dầu. Trong khi đó các đơn vị có chuyên môn như Thanh tra Sở Khoa học – Công nghệ, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Cục Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa không cử người tham gia phối hợp nên Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội chưa triển khai được kế hoạch chuyên đề về kiểm tra chất lượng xăng dầu.

Hương Mi