Từ sự việc doanh nhân Phương Hằng nhắc tên các nghệ sĩ cần minh bạch trong chuyện kêu gọi tiền từ thiện, "sao kê" là từ khoá đang được đông đảo cư dân mạng quan tâm. Họ dùng nó để bình luận vào khắp các bài viết của các nghệ sĩ như Đàm Vĩnh Hưng, Thủy Tiên, Trấn Thành… để yêu cầu làm rõ số tiền đã được quyên góp làm từ thiện. Vấn đề này đã được Đài Truyền hình Việt Nam - VTV9 thực hiện đoạn phóng sự chia sẻ quan điểm về sự việc.

Trong phóng sự "Góc nhìn V9", VTV9 thực hiện phỏng vấn với các biên tập viên và giới chuyên môn để chia sẻ quan điểm về hiện tượng "sao kê" và tính minh bạch trong công tác từ thiện của các nghệ sĩ nổi tiếng. Trong đoạn phóng sự, VTV9 đã đưa ví dụ là các trường hợp của Đàm Vĩnh Hưng, Thủy Tiên, Trấn Thành và cả Hoài Linh để phân tích.

Biên tập viên bắt đầu dẫn dắt câu chuyện khi đưa ra các câu chuyện nghệ sĩ sau khi kêu gọi quyên góp thì bị nghi ngờ số tiền công khai và số tiền nhận về thật sự có sự chênh lệch: "Trên fanpage có hơn 18 triệu lượt theo dõi của Trấn Thành có thể thấy hàng loạt bình luận yêu cầu sao kê từ khán giả. Nguyên nhân Trấn Thành từng kêu gọi quyên góp được 9,4 tỷ đồng để giúp đỡ bà con miền Trung nhưng lại chậm thông báo tiền chuyển cho ai và như thế nào. Đến nay MC này đã khoá tính năng bình luận trên trang cá nhân.

Tương tự Đàm Vĩnh Hưng cũng bị nhiều cư dân mạng vào Facebook yêu cầu sao kê chuyện từ thiện. Trước đó, nam ca sĩ từng bị một doanh nhân tố số tiền quyên góp trong tài khoản lên đến 96 tỷ đồng chênh lệch rất nhiều so với số tiền anh công bố trước đó. Còn Thủy Tiên, người lăn xả vào vùng lũ giúp bà con gặp nạn nay phải khóc trên livestream khi chưa thể sao kê việc dùng hơn 100 tỷ tiền kêu gọi từ thiện ra sao".

Sau khi có đặt vấn đề bằng những ví dụ cụ thể, phóng sự bắt đầu đưa ra quan điểm của một số chuyên gia về những tranh cãi này. PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái cho rằng việc làm từ thiện là một việc lý trí, người cảm tính như nghệ sĩ sẽ không thể làm chuyên nghiệp: "Tôi cho rằng lý lẽ xấu xa nhất là nằm ở chỗ nghệ sĩ là những người vô cùng cảm tính. Họ không biết được là đằng sau cái đấy là cái gì. Từ thiện không phải là một việc làm tình cảm, đấy hoàn toàn là một việc phải làm bằng lý trí. Cho nên người ta mới nói là không chuyên nghiệp".

BTV "Góc nhìn V9" đồng ý với quan điểm của PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái, đồng thời cho rằng nên làm sao kê thường xuyên: "Tốt nhất 1 tuần 1 lần người làm từ thiện phải công bố bảng sao kê các khoản thu, chi để bất cứ ai cũng có thể xem và chính bản thân mình cũng có thể kiểm soát. Đừng để đợi nước đến chân mới nhảy. Nếu như có bất kì khoản chênh lệch nào, khuất tất ra sao thì hậu quả sẽ khó lường.

Với tiền bạc, nhất là tiền bạc đóng góp từ tâm của người khác nếu có xảy ra sự cố gì liên quan đến bội tính, nghi ngờ thì việc khôi phục, lấy lại lòng tin, chữ tín là cực kì khó. Như vậy có thể nói minh bạch chính là chiếc chìa khoá của niềm tin để mở toang cánh cửa nhân từ ở mọi người", BTV nhận định.

VTV cũng nêu lên nhận định về sự minh bạch. Sự minh bạch thể hiện ở chỗ: Tiền từ thiện phải sử dụng đúng mục đích kêu gọi ban đầu. Đặc biệt, đối với chuyện nhạy cảm như từ thiện, sự minh bạch là điều vô cùng quan trọng. BTV nhắc lại câu chuyện của Hoài Linh: "Nhìn lại câu chuyện 14 tỷ bị ngâm trong tài khoản của danh hài Hoài Linh để thấy rằng khi mục đích sử dụng tiền từ thiện bị sai lệch cộng đồng sẽ dậy sóng. Do đó khi Hoài Linh đã giải ngân số tiền đó đến đúng đối tượng thì cũng chẳng còn mấy ý nghĩa".

Bà Nguyễn Thị Thu Xuân - Chủ tịch hội chữ thập đỏ Việt Nam chia sẻ làm từ thiện không phải là chuyện dễ dàng: "Từ thiện cũng phải thay đổi cách làm. Phải xác định làm một cách chuyên nghiệp và làm từ thiện không bao giờ là dễ khi chúng ta làm hết sức mình. Cả hai bên đều phải có trách nhiệm. Người uỷ quyền cũng phải có yêu cầu với người thực hiện. Người thực hiện có trách nhiệm gì trong việc sử dụng khoản tiền, hàng hoá của người ủy quyền". 

Quan điểm của VTV9 về sự minh bạch trong công tác làm từ thiện đó là: Công bố danh sách người cần giúp đỡ kèm thông tin cụ thể đã được địa phương xác nhận; Công bố người/tổ chức giúp đỡ kèm con số cụ thể; Việc phát tặng quà được ghi hình, tường thuật rõ ràng; Công bố số đã phát tặng, số dư còn lại được công khai trên hệ thống; Minh bạch chi phí tổ chức. 

Thông qua phóng sự này, VTV9 hi vọng khán giả cẩn trọng hơn cho việc "chọn mặt gửi vàng" nghệ sĩ thay mặt mình làm từ thiện. Đồng thời, cũng là lời nhắc nhở nghệ sĩ nên rõ ràng, chuyên nghiệp trong công tác thiện nguyện, tránh những tranh cãi, rắc rối.

TH