Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng nông, lâm, thủy sản 3 tháng đầu năm ước đạt 20,63 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu ước đạt 11,19 tỷ USD (giảm 14,4% so với cùng kỳ năm trước); giá trị xuất siêu nông, lâm, thuỷ sản là 1,76 tỷ USD (giảm 39,6%).

Đáng chú ý, trong 3 tháng đầu năm, nhiều mặt hàng xuất khẩu chính có giá trị xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm trước như: lâm sản đạt 3,11 tỷ USD (giảm 28,3%), thủy sản đạt 1,79 tỷ USD (giảm 29%).

Nguyên nhân chính của tình trạng "giảm tốc" trong xuất khẩu nông, lâm, thuỷ sản này là do các yếu tố: kinh tế toàn cầu năm 2023 dự báo tăng trưởng chậm lại, ảnh hưởng từ xung đột quân sự Nga-Ukraine, tình trạng lạm phát cao tại một số nước trên thế giới đã làm giảm nhu cầu tiêu dùng, nhu cầu nhập khẩu. Thêm vào đó, sau khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát, nhiều nước tái xuất khẩu nông sản và tăng cung trên thị trường.

 Do chịu cùng lúc nhiều yếu tố tiêu cực, ở thời điểm hiện nay nhiều doanh nghiệp trong nước vẫn chưa tìm được đơn hàng xuất khẩu trong năm 2023.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, trong năm 2023 có nhiều hoạt động về sở hữu trí tuệ được xác định là trọng tâm. Trong đó, bên cạnh việc xác lập bảo hộ nhãn hiệu, sẽ tăng cường các chính sách khuyến khích khai thác phát triển tài sản trí tuệ.

Nhiều chương trình bảo hộ nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, phát triển tài sản trí tuệ, nhất là đối với sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam ở nước ngoài đã được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai.

Các sản phẩm nông nghiệp như vải thiều Lục Ngạn - Bắc Giang và thanh long Bình Thuận đã được cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý tại Nhật Bản giúp nâng giá trị, khẳng định doanh nghiệp và người dân Việt Nam có đủ năng lực sản xuất các sản phẩm đạt tiêu chuẩn của những quốc gia khó tính.

Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn cũng cho biết sẽ đẩy mạnh phát triển thị trường, tháo gỡ rào cản, tạo thuận lợi cho tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Đồng thời, tận dụng các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định CPTPP, EVFTA để đẩy mạnh xuất khẩu hàng nông lâm thủy sản chủ lực, hỗ trợ doanh nghiệp ký kết đơn hàng xuất khẩu mới.

Trước đó, Bộ Khoa học và Công nghệ; Công thương; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ký kế hoạch phối hợp hỗ trợ bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam. 

Theo ký kết, ba Bộ cùng phối hợp, hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu, trong đó tập trung vào các biện pháp hỗ trợ bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý của sản phẩm xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam ở những thị trường nước ngoài, nâng cao vị thế và uy tín của sản phẩm Việt Nam ở thị trường nước ngoài.

Có 6 nhóm nhiệm vụ được thực hiện trong kế hoạch này. Trong đó có nghiên cứu hoạt động hỗ trợ và khảo sát nhu cầu của các nhóm chủ thể. Các doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp có tiềm năng xuất khẩu và chủ sở hữu, quản lý nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận và chỉ dẫn địa lý sẽ được tư vấn, hướng dẫn bảo hộ ở nước ngoài.

Chương trình cũng thí điểm hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý cho một số sản phẩm nông nghiệp có tiềm năng xuất khẩu vào thị trường nước ngoài trọng điểm. Tuyên truyền, quảng bá, hỗ trợ bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý tại nước ngoài.

Thanh Vân