Nằm phía Tây tỉnh Thanh Hóa  huyện miền núi Lang Cháng được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho hệ thống rừng nguyên sinh phong phú, thảm thực vật đa dạng, bên cạnh đó địa phương còn có quần thể thác nước hùng vĩ trải khắp các vùng trong huyện.

Với những ưu thế đó, huyện đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm khơi dậy tiềm năng phát triển du lịch tự nhiên trên địa bàn. Bên cạnh những thác nước nổi tiếng như: Thác Ma Hao, Thác hón Lối… những địa danh gắn liền với vị anh hùng áo vải Lê Lợi và nghĩa quân Lam Sơn, trên địa bàn huyện Lang Chánh còn có nhiều thác nước lớn nhỏ khác nằm rải rác ở các địa phương như: Thác Bảy tầng ở Bản Năng Cát xã Trí Nang, Thác Ông (hay còn gọi là thác Lê Lợi) ở khu phố Oi Thị trấn Lang Chánh, Thác Tải E ở Thôn Chiềng Khạt xã Đồng Lương, Thác Áp Pa ở xã Giao An, thác Rồng, thác Sao Ba, thác Kéng Hung ở xã Lâm Phú…

Hệ thống những thác nước này đều có độ cao và vẻ đẹp hoang sơ, chưa được khai phá, có tiềm năng lớn để huyện nhà phát triển du lịch khám phá, trải nghiệm. Cùng với hệ thống thác nước hùng vĩ, huyện Lang Chánh còn có vô số thắng cảnh thiên nhiên đẹp, độc đáo, khí hậu mát lành gắn với bản sắc văn hóa của đồng bào bản địa – một trong những điểm nhấn thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm.

Bên cạnh đó, nhiều điểm đến hấp dẫn cũng đang dần được định hình và triển khai như: Du lịch nông nghiệp, khám phá tại Làng Thung xã Đồng Lương, du lịch nghỉ dưỡng với hệ thống homestay tại Bản Ngày, khu trải nghiệm, khám phá, cắm trại ở bản Nà Đang xã Lâm Phú, du lịch trải nghiệm, khám phá ruộng bậc thang bản Ngàm Pốc, bản Peo xã Yên Thắng… không chỉ có vậy Lang Chánh còn nổi tiếng với các lễ hội, làng nghề truyền thống, văn hóa ẩm thực, các di sản văn hóa, văn nghệ dân gian ... đây là tài nguyên du lịch hết sức giá trị, đặc trưng vùng miền; tất cả tạo nên sự độc đáo là thế mạnh cho du lịch lang Chánh phát triển.

Tận dụng tiềm năng và lợi thế sẵn có với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, cùng những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, thời gian qua, huyện Lang Chánh đã thực hiện nhiều giải pháp để phát triển du lịch. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nên nguồn lực đầu tư cho du lịch còn hạn chế, công tác quảng bá, xúc tiến du lịch còn chưa hiệu quả, kỹ năng làm du lịch của người dân và doanh nghiệp còn chưa cao, công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống còn chưa được quan tâm đúng mức...

Xuất phát từ thực tiễn cuộc sống, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Lang Chánh đã ban hành nghị quyết chuyên đề về phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn, giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 (Nghị quyết 06). Thông qua nghị quyết nhằm huy động cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở và sự chung tay vào cuộc của các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn đẩy mạnh hoạt động phát triển du lịch.

Tại Nghị quyết 06, huyện Lang Chánh đặt mục tiêu đến năm 2025 hình thành rõ nét, đa dạng, phong phú các sản phẩm du lịch gắn với lợi thế của địa phương, như: du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch tâm linh, du lịch nghỉ dưỡng. Từ năm 2021-2025 phấn đấu huy động khoảng 770 tỷ đồng đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật tương đối đồng bộ, hiện đại; riêng lĩnh vực lưu trú có từ 50 - 70 khách sạn, nhà nghỉ, bungalow, homestay. Phấn đấu đến năm 2030 đưa du lịch trở thành lĩnh vực kinh tế mũi nhọn, thúc đẩy các ngành, nghề, dịch vụ phát triển; du lịch Lang Chánh từng bước nằm trong tốp đầu của các huyện miền núi trong tỉnh.

Nhằm đưa Nghị quyết 06 vào thực tiễn cuộc sống, UBND huyện đã xây dựng hai kế hoạch thực hiện, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, phân công rõ trách nhiệm cho từng cơ quan, đơn vị, cá nhân và người đứng đầu.

Từ nay đến năm 2025, huyện tập trung xây dựng mới các điểm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng bản Ngàm Pốc (xã Yên Thắng); bản Ngày (xã Lâm Phú); điểm du lịch Thung Bằng (xã Đồng Lương); điểm du lịch Làng Thiền (đội 5 cũ, xã Trí Nang); điểm du lịch làng Năng Cát; điểm du lịch đền thờ Lê Lợi (xã Trí Nang); điểm du lịch Làng Húng (xã Giao Thiện); điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng Pù Rinh. Huyện cũng sẽ chủ động phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan để lập hồ sơ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh công nhận di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh đối với Chùa Trô, xã Giao An; đền thờ Đô đốc Đài lương Quận công Lê Phúc Hoạch (xã Đồng Lương); công nhận Lễ hội Chá Mùn (xã Yên Thắng) là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; công nhận quần thể núi Chí Linh là di tích lịch sử danh lam thắng cảnh cấp tỉnh, hướng tới công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia. Lập hồ sơ xin ý kiến UBND tỉnh và các ngành chức năng về phối hợp với huyện Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn, nước bạn Lào để liên kết phát triển du lịch hai bên biên giới của hai huyện. Đồng thời tổ chức phục dựng các làn điệu dân ca, dân vũ của dân tộc Thái, Mường, như: khắp Thái, xường Mường, tục làm vía, mừng cơm mới. Hàng năm tổ chức Lễ hội Chùa Mèo vào dịp đầu Xuân và các lễ hội truyền thống để phục vụ phát triển các sản phẩm du lịch trên địa bàn.

Ngoài tập trung cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn nhằm phát triển du lịch, trong đầu năm nay, huyện Lang Chánh đã tổ chức thành công Lễ hội Chí Linh Sơn tại Khu du lịch sinh thái thác Ma Hao, bản Năng Cát (xã Trí Nang). Đây là lần đầu tiên lễ hội được tổ chức quy mô cấp huyện, với chuỗi các hoạt động như: “Hành trình theo dấu chân Nghĩa quân Lam Sơn”; “Trưng bày các gian hàng và giới thiệu sản phẩm truyền thống”; “Tổ chức Cắm trại bên Thác Ma Hao”; Chương trình nghệ thuật “Linh Sơn thiên cổ lưu danh”... Thông qua lễ hội, ngoài nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, còn là cơ hội để quảng bá mạnh mẽ tiềm năng lợi thế của huyện Lang Chánh trong thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển du lịch nói riêng. Trước đó, huyện cũng đã phục dựng và tổ chức thành công Lễ hội chùa Mèo, tạo thêm điểm nhấn văn hóa lễ hội để thu hút du khách.

Đến cuối năm 2023, huyện tiếp tục tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, du lịch, mà tiêu biểu là Lễ hội ruộng bậc thang (xã Yên Thắng). Thông qua lễ hội vừa nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, vừa tạo điều kiện phát triển du lịch cộng đồng bản Ngàm Pốc. Trong xây dựng các sản phẩm du lịch mới, huyện sẽ chú trọng phát triển các dịch vụ hoạt động trải nghiệm phù hợp điều kiện tiềm năng từng điểm đến: đua xe đạp, du lịch dã ngoại, cắm trại, đi bộ xuyên rừng, thể thao mạo hiểm, leo núi, săn mây, khám phá hang động, thác nước... gắn với trải nghiệm bản sắc văn hóa, ẩm thực đặc sắc của địa phương.

Với tiềm năng vốn có cùng sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, đồng thuận của toàn dân phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đang là hướng đi đúng đắn và phù hợp với điều kiện thực tiễn, được sự đồng thuận của nhân dân, Lang Chánh đã tập trung huy động các nguồn lực để đưa du lịch trở lĩnh vực kinh tế mũi nhọn vào năm 2030, hoàn thành mục tiêu mà nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Lang Chánh lần thứ XXIII đã đặt ra, đó là phấn đấu thoát khỏi huyện nghèo trước năm 2025.

Nguyễn Khang