Trong thời gian gần đây, nhóm nghiên cứu Du Côté de la Science gồm 17 bác sĩ và nhà khoa học Pháp đã đưa ra giả thuyết về nguyên nhân gây đông máu ở bệnh nhân sau khi tiêm vắc xin AstraZeneca Covid-19.

Nhóm tác giả cho rằng nguyên nhân gây động máu là do vắc xin được tiêm vào tĩnh mạch của bệnh nhân thay vì tiêm bắp. Ngày 25/3, giả thuyết trên đã được công bố trong một bài báo.

Ngày 7/4, Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) tuyên bố rằng giữa vắc xin AstraZeneca Covid-19 và những trường hợp xuất hiện các cục máu đông bất thường có mối liên hệ chặt chẽ.

Ủy ban an toàn của EMA đã tiến hành nghiên cứu mối liên hệ giữa vắc xin AstraZeneca và các trường hợp đông máu trên 86 trường hợp được ghi nhận xảy ra các tình trạng trên và 18 ca tử vong sau tiêm chủng. Số liệu trên được lấy thông qua hệ thống báo cáo của các quốc gia trong EU và Khu vực kinh tế Châu Âu (EEA) cũng như tại Vương quốc Anh, nơi có khoảng 25 triệu dân đã được tiêm phòng.

Tổ chức Y tế Thế giới đồng ý với quan điểm của EMA nhưng đồng thời cũng khẳng định mối quan hệ đó là “hợp lý nhưng hiếm”.

Tại Pháp, vắc xin AstraZeneca hiện đang được sử dụng để tiêm chủng cho những người từ 55 tuổi trở lên.

Chia sẻ về giả thuyết của nhóm, Florian Zores, bác sĩ tim mạch tại Strasbourg và một thành viên của Du Côté de la Science đã trả lời phỏng vấn tờ báo Ouest-France: “Khi tiêm vắc xin tại cơ delta (cơ vai), mũi kim có thể vô tình đi qua tĩnh mạch dẫn đến tình trạng vắc xin đi trực tiếp vào máu trong khi huyết thanh vẫn bị giữ lại trong cơ”.

Cơ bắp được tạo thành từ vô số các mạch máu nhỏ. Các mạch máu này cung cấp oxy cho cơ để chúng có thể hoạt động bình thường. Chính vì vậy, khi một loại vắc xin được tiêm vào máu, nó có thể dẫn đến phản ứng miễn dịch mạnh trong cơ thể người và gây nên những vấn đề về đông máu.

Những phản ứng miễn dịch này thường xảy ra mạnh hơn ở những người trẻ tuổi. Điều này có thể giải thích tại sao các trường hợp đông máu chủ yếu được tìm thấy ở những người dưới 50 tuổi.

Theo số liệu thu được, các trường hợp đông máu chỉ xảy ra với những bệnh nhân tiêm vắc xin AstraZeneca. Tiến sĩ Zores cho biết tình trạng này có liên quan đến cách thức hoạt động của loại vắc xin này. AstraZeneca là vắc xin véc tơ vi rút (tiêm một loại vi rút khác vào cơ thể bệnh nhân để ức chế sự phát triển của vi rút corona).

Với bệnh nhân tiêm những loại vắc xin khác, chẳng hạn như Pfizer-BioNTech và Moderna thì chưa ghi nhận bất kỳ trường hợp đông máu nào. Các nhà khoa học cho biết hai loại vắc xin trên tiêu diệt vi rút corona dựa trên RNA thông tin. RNA kích hoạt các tế bào trong cơ thể bệnh nhân để tạo ra một loại protein có thể chống lại vi rút mà không cần tiêm một loại vi rút khác giống vắc xin AstraZeneca.

Tiến sĩ Zores cho biết giả thuyết trên đúng với những thí nghiệm đã được tiến hành nhưng nó cũng có thể bị bác bỏ bởi những lý thuyết khác.

Ông cho biết nếu phương thức hoạt động của vắc xin AstraZeneca là nguyên nhân gây ra huyết khối thì giải pháp rất đơn giản. Các bác sĩ khi tiến hành tiêm chủng có thể cắm kim rồi sau đó rút ống tiêm ra, nếu không có máu được hút lên thì đây là vị trí phù hợp để tiêm. Nếu có máu thì đồng nghĩa với việc mũi kim đang ở trong tĩnh mạch và các bác sĩ nên tìm một vị trí khác.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, giải pháp mà tiến sĩ Zores đưa ra không được khuyến khích bởi Bộ Y tế Pháp.

Trong cuộc họp diễn ra vào ngày 7/4, Emer Cooke, giám đốc EMA cho biết phản ứng miễn dịch với vắc xin là một “lời giải thích hợp lý” cho hiện tượng đông máu xảy ra ở bệnh nhân sau khi được tiêm chủng.

Bên cạnh đó, Annick Guimezanes, nhà nghiên cứu miễn dịch học và đồng thời là nhà nghiên cứu cũ tại Inserm nói với BFMTV rằng: “số trường hợp xuất hiện cục máu đông sau khi tiêm vắc xin AstraZeneca vẫn còn quá nhỏ để có thể chỉ ra nguyên nhân gây đông máu ở bệnh nhân”.

Kim Anh