Trong chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển, huyện Vân Đồn đạt nhiều thành tựu to lớn, thể hiện tình cảm, ý chí và khát vọng vươn lên của mỗi người dân huyện đảo, luôn đoàn kết, đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ kính yêu đã chọn. Trở thành một Vân Đồn đang bừng sáng trên vùng biển đảo Đông Bắc Tổ quốc, như mong muốn của Bác khi về thăm đảo.

Quá khứ hào hùng

Ngược dòng lịch sử, Vân Đồn đã trải qua rất nhiều sự kiện, cùng những thành tựu nổi bật, đánh dấu những bước trưởng thành, lớn mạnh của vùng đất “tiền đồn” phía Đông Bắc của Tổ quốc. Năm 1288, trên dòng sông Mang lịch sử, dưới sự chỉ huy của tướng Trần Khánh Dư, quân và dân Vân Đồn đã đánh tan đoàn thuyền lương của quân xâm lược Nguyên - Mông, làm lên chiến thắng Vân Đồn, góp phần quan trọng làm thất bại cuộc xâm lược của nhà Nguyên. 

Trong cuộc đấu tranh chống Pháp, quân và nhân dân Vân Đồn một lòng đi theo Đảng, Bác Hồ. Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ", quân và dân huyện đảo Vân Đồn cùng cả nước bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ, quyết tâm khắc phục khó khăn, tăng gia sản xuất, chống giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm, xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng.

Ngày 26/12/1948 Uỷ ban kháng chiến Hành chính Liên khu I ra Quyết định số 420-TGY chia Liên tỉnh Quảng Hồng thành tỉnh Quảng Yên và Khu đặc biệt Hòn Gai. Khu đặc biệt Hòn Gai bao gồm: TX Hòn Gai, TX Cẩm Phả và huyện Cẩm Phả (ngày 23/3/1994, huyện Cẩm Phả được đổi tên thành huyện Vân Đồn). Huyện Cẩm Phả đã ra đời đánh dấu mốc lịch sử không thể nào quên trong lòng bao thế hệ người dân huyện đảo.

Cuối năm 1948, Huyện ủy Thụy Anh đã bàn giao Chi bộ xã Vân Hải về huyện Cẩm Phả; đồng thời, Ban cán sự Đảng được thành lập, trực thuộc Đặc khu ủy Hòn Gai, do đồng chí Phạm Văn Tuệ (tức đồng chí Hàn) làm Bí thư. Ngày 24/6/1950 Đảng bộ huyện Cẩm Phả được thành lập (Ban Chấp hành gồm 4 đồng chí, đồng chí Nguyễn Huy Trợ giữ cương vị Bí thư Huyện uỷ).

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, huyện Cẩm Phả (huyện Vân Đồn) đã thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước. Vừa là hậu phương vững chắc cung cấp sức người, sức của cho chiến trường miền Nam, vừa sản xuất, phối hợp hiệp đồng chiến đấu chặt chẽ. Quân và dân trong huyện đã bắn rơi 37 máy bay các loại, bắt sống nhiều giặc lái Mỹ, trong đó có chiếc máy bay thứ 200 của giặc Mỹ trên bầu trời Quảng Ninh, góp phần làm nên chiến thắng lịch sử giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Trải qua quá trình xây dựng và phát triển, ở mỗi giai đoạn, Đảng bộ huyện Vân Đồn đều rút ra những bài học kinh nghiêm quý báu trong quá trình lãnh đạo cho giai đoạn cách mạng tiếp theo. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Vân Đồn với tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo, cụ thể hoá nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện thành các chương trình công tác trọng tâm toàn khoá, với những đề án, kế hoạch và nghị quyết chuyên đề cho từng ngành, từng lĩnh vực đảm bảo phù hợp với thực tiễn địa phương. Do vậy, Vân Đồn đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng và khá toàn diện trên mọi mặt của đời sống, xã hội.

Hướng tới đô thị biển đảo xanh, hiện đại, thông minh

Trong thời kỳ đổi mới xây dựng đất nước, huyện Vân Đồn đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước. Đây là nguồn động viên, khích lệ to lớn để đảng bộ, chính quyền, quân và dân các dân tộc huyện Vân Đồn nỗ lực phấn đấu, vượt qua khó khăn, thách thức, xây dựng huyện đảo ngày càng giàu mạnh.

Thực hiện đề án xây dựng KKT Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh và huyện Vân Đồn đã vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng vào hoàn cảnh cụ thể của địa phương, vừa tranh thủ sự chỉ đạo, giúp đỡ của Trung ương, vừa phát huy nội lực, ưu tiên tập trung cho xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, từng bước đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH, hội nhập quốc tế. Kế thừa các nhiệm kỳ trước, 10 năm gần đây huyện Vân Đồn đã giành được những thành tựu rất quan trọng trên tất cả các lĩnh vực.

Một trong những  điểm nhấn quan trọng, tạo đột phá của Vân Đồn nhiệm kỳ qua là hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ. Những dự án hạ tầng giao thông trọng điểm đã tạo động lực mới, góp phần làm thay đổi bộ mặt huyện đảo giàu tiềm năng kinh tế này.

Năm 2005, cầu Vân Đồn được hoàn thành đưa vào sử dụng đã kết nối huyện đảo với đất liền. Tháng 12/2018, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn với tổng vốn đầu tư 7.463 tỷ đồng đi vào hoạt động đã rút ngắn khoảng cách, thời gian di chuyển giữa Vân Đồn với các thành phố lớn của Việt Nam và thế giới. Không chỉ phục vụ nhu cầu ngày càng lớn của người dân, du khách trong và ngoài nước, cảng hàng không quốc tế Vân Đồn còn góp phần đắc lực trong việc thúc đẩy giao thương, phát triển KT-XH của huyện, của tỉnh và cả vùng Đông Bắc của đất nước.

Một điều kiện cũng hết sức thuận lợi để Vân Đồn phát triển nhanh và bền vững hơn đó là tuyến cao tốc Hạ Long - Móng Cái với tổng chiều dài 176 km, quy mô 4 làn xe chạy và 2 làn dừng khẩn cấp, tốc độ thiết kế 120km/h được khánh thành đầu tháng 9/2022 đã rút ngắn khoảng cách Hạ Long - Vân Đồn từ 90 phút xuống còn 50 phút, hay Móng Cái - Vân Đồn từ 120 phút xuống còn 50 phút.

Đặc biệt, cao tốc Hạ Long - Móng Cái đã tạo mạch giao thông cao tốc thông suốt từ Vân Đồn đến Hà Nội, rút ngắn thời gian di chuyển từ 5 tiếng xuống còn 2 tiếng 30 phút. Tuyến cao tốc này giúp vươn dài cánh tay kết nối nhanh hơn giữa một số tỉnh, thành đến với Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn nói riêng và huyện đảo Vân Đồn nói chung.

Với hệ thống giao thông phát triển, gồm đường hàng không, đường bộ và các cảng biển được đầu tư xây dựng, gắn với dịch vụ logistics, điển hình là Bến cảng cao cấp Ao Tiên có diện tích gần 30ha, tổng mức đầu tư 613 tỷ đồng, được thiết kế 5 cầu cảng, trong đó 2 cầu rộng 20m, dài 150m có thể tiếp nhận cỡ tàu khai thác lên đến 300 ghế, cùng 3 cầu phụ cho du thuyền và các tàu loại nhỏ... Vân Đồn tự hào là một trong những địa phương có mạng lưới giao thông thủy, bộ, hàng không đồng bộ, hiện đại nhất cả nước.

Hệ thống điện lưới quốc gia cũng đã phủ kín đến tất cả các đảo của Vân Đồn. Có điện lưới quốc gia, diện mạo các xã đảo đã thay đổi nhanh chóng, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt.

Công tác quản lý quy hoạch, quản lý đất đai, tài nguyên, giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất sạch được tập trung làm tốt. Công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn đã được phát huy mang lại hiệu quả thiết thực

Nhờ đó, Vân Đồn đã thu hút được nhiều nhà đầu tư lớn vào địa bàn. Điển hình như Dự án khu công viên phức hợp giải trí cao cấp có hạng mục casino; Dự án tổ hợp nghỉ dưỡng Sonasea... Ngoài những dự án lớn, có trên 370 doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả và có đóng góp rất lớn vào sự phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội của địa phương. Ông Tạ Đức Quyết, Giám đốc Công ty TNHH MTV Du lịch Mai Quyền cho biết: Thời gian qua, tỉnh, huyện, Ban Quản lý KKT tỉnh đặc biệt quan tâm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư các dự án trên địa bàn huyện. Trong đó có Dự án bến cảng cao cấp Ao Tiên do chúng tôi làm chủ đầu tư đến nay đã đi vào hoạt động được gần 1 năm, được du khách trong nước và nước ngoài đánh giá cao.

Từ một huyện nghèo, khó khăn của tỉnh, Vân Đồn đã tập trung khai thác tiềm năng, tận dụng thế mạnh và đang từng bước chuyển mình khởi sắc, ngày càng hiện đại và văn minh hơn.

Giai đoạn 2021-2023, tốc độ tăng trưởng bình quân của Vân Đồn đạt 27,4%/năm (vượt 2,3% chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện đặt ra). Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đến giữa nhiệm kỳ theo đúng hướng tăng tỷ trọng dịch vụ, công nghiệp - xây dựng, giảm dần tỷ trọng nông nghiệp trong giá trị sản xuất (tỷ trọng dịch vụ chiếm 30,1%; công nghiệp - xây dựng chiếm 51,6%; nông, lâm, thủy sản chiếm 18,3%).

Công tác xây dựng Đảng, chính quyền ngày càng được huyện quan tâm củng cố. Tổ chức bộ máy của huyện được bố trí từng bước tinh gọn, hoạt động của hệ thống chính trị có nhiều chuyển biến tích cực; năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng tiếp tục được nâng lên.

Được sự quan tâm, đầu tư của tỉnh, lĩnh vực văn hóa - xã hội của Vân Đồn đã có bước phát triển khá toàn diện. Trong đó, chuyển biến rõ nét nhất chính là công tác giáo dục. Đến nay, huyện đã giữ vững kết quả phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi ở mức độ 3, phổ cập giáo dục THCS mức độ 3; phổ cập xoá mù chữ mức độ 2 và tập trung đẩy mạnh phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 năm tuổi.

Công tác chăm lo sức khỏe cho nhân dân cũng là một trong những nhiệm vụ mà huyện Vân Đồn ưu tiên. Mạng lưới phòng bệnh, khám, chữa bệnh được phủ rộng. Cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế được nâng cấp, chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh ngày càng được nâng cao đã giúp ngành y tế làm tốt công tác dự phòng, phát hiện, khống chế và xử lý triệt để các dịch bệnh; chất lượng khám chữa bệnh cũng nhờ đó ngày càng được nâng cao. Công tác quốc phòng, an ninh được tăng cường đã góp phần giữ vững, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Đời sống của nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao.

Trong những năm tới, huyện Vân Đồn tiếp tục được xác định là một trong những trọng điểm trong chiến lược phát triển kinh tế của đất nước, là mũi đột phá của tỉnh - thực hiện đồng bộ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội KKT Vân Đồn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo chủ trương của Trung ương. Tranh thủ sự lãnh đạo của Trung ương, của tỉnh, Vân Đồn sẽ phát huy tiềm năng, lợi thế, đẩy mạnh toàn diện các lĩnh vực kinh tế - xã hội phát triển nhanh, bền vững với mục tiêu xây dựng Vân Đồn trở thành đô thị biển đảo xanh, hiện đại, thông minh… Đồng chí Trương Mạnh Hùng, Bí thư huyện uỷ Vân Đồn cho biết: Thời gian tới, huyện tập trung chú trọng công tác xây dựng đảng và hệ thống chính trị; tập trung phát triển kinh tế - xã hội của KKT Vân Đồn trong đó hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 25,1%; xây dựng Vân Đồn trở thành huyện NTM nâng cao trước năm 2023 và xây dựng Vân Đồn sớm trở thành thành phố trực thuộc của tỉnh trước năm 2030.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Vân Đồn tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang, không ngừng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, đưa huyện đảo tiền tiêu sớm trở thành đô thị biển đảo xanh, hiện đại và văn minh.

Thu Trang/Quảng Ninh Porta