Tại Hội thảo giới thiệu Bộ quy tắc thực hành Thúc đẩy bình đẳng và ngăn ngừa phân biệt đối xử tại nơi làm việc ở Việt Nam diễn ra ngày 22-10 tại Hà Nội, các chuyên gia cho hay quyền lao động là một yếu tố quan trọng trong thương mại quốc tế.

Ông Phùng Quang Huy, Giám đốc Văn phòng Giới sử dụng lao động thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhắc lại việc Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Hiện nay, Việt Nam là một trong những nước đứng đầu khu vực về ký kết các Hiệp định thương mại tự do với số lượng lên tới 15 hiệp định, bên cạnh việc đàm phán xong Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) gần đây.

Theo ông Huy, tất cả các nước TPP đều là thành viên của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và công nhận tầm quan trọng của việc thúc đẩy các quyền lao động. Trong TPP, các thành viên đồng ý thông qua và duy trì trong luật và thông lệ của mình các quyền cơ bản của người lao động như được thừa nhận trong Tuyên bố 1998 của ILO, trong đó có loại bỏ sự phân biệt đối xử về việc làm và nghề nghiệp.

Năm 1997, Việt Nam đã phê chuẩn Công ước về Phân biệt đối xử trong việc làm và nghề nghiệp (số 111 năm 1958). Cho tới nay, Việt Nam đã thực hiện một số bước lập pháp quan trọng về thúc đẩy bình đẳng và không phân biệt đối xử tại nơi làm việc, bao gồm các quy định về quyền bình đẳng của mọi công dân trong Hiến pháp và cấm phân biệt đối xử trong Bộ luật Lao động năm 2012. Ngoài ra, Chính phủ mới đây đã ban hành một nghị định có hiệu lực từ 25-11-2015, theo đó doanh nghiệp sẽ bị phạt từ 5 đến 10 triệu nếu có hành vi phân biệt đối xử về giới tính, tín ngưỡng, dân tộc, màu da, người nhiễm HIV, người khuyết tật,...  

Thực tế, thúc đẩy bình đẳng và không phân biệt đối xử tại nơi làm việc không chỉ là một nghĩa vụ pháp lý đối với người sử dụng lao động mà còn tạo dựng ý nghĩa kinh doanh đẹp và trách nhiệm xã hội của người sử dụng lao động.

Thời gian qua, VCCI với sự hỗ trợ của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn thực hành cho người sử dụng lao động về chống phân biệt đối xử tại nơi làm việc với mong muốn giúp doanh nghiệp cải thiện hoạt động kinh doanh của mình thông qua thúc đẩy bình đẳng tại nơi làm việc.

Bộ tài liệu hướng dẫn tập trung vào những vấn đề mà các tổng giám đốc, giám đốc nhân sự, cán bộ quản lý các cấp, đại diện của người lao động và mọi người lao động xem xét và áp dụng vào công việc hàng ngày của họ, ví dụ như các quyết định liên quan đến tuyển dụng, đào tạo nhân viên, đề bạt, cắt giảm nhân sự...

Bộ quy tắc được giới thiệu tại hội thảo gồm bốn nội dung chính: Lý lẽ về bình đẳng tại nơi làm việc; Các công cụ thúc đẩy bình đẳng tại nơi làm việc; Thúc đẩy bình đẳng trong thực hành tuyển dụng; Thúc đẩy bình đẳng trong sử dụng lao động và hoạt động kinh doanh.

Song, tài liệu này mới chỉ mang tính tham khảo chưa thể luật hóa được vì theo đại diện của Vụ bình đẳng giới, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, rất khó để xử phạt vì khó có thể chứng minh doanh nghiệp có phân biệt đối xử tại nơi làm việc.