Mới đây, Tạp chí Sở hữu trí tuệ và Sáng tạo nhận được một số ý kiến của người lao động về việc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Ý Nhân (Công ty Ý Nhân) - Mã số thuế: 0305972384 có nhiều “dấu hiệu” bất thường về hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động, chậm đóng BHXH và các các bảo hiểm khác.

Việc làm này không chỉ khiến doanh nghiệp ảnh hưởng thương hiệu mà còn khiến người lao động thiệt thòi, mất nhiều quyền lợi. Đặc biệt, đây là doanh nghiệp cung cấp hàng loạt gói thầu cho các thương hiệu lớn.

Công ty Ý Nhân là "ai"?

Công ty Ý Nhân có địa chỉ trụ sở tại B410 Chung cư Hoàng Anh Gia Lai, số 357 Lê Văn Lương, phường Tân Quy, Quận 7, TP.HCM do bà Phạm Thị Kim Hương đại diện pháp luật. Công ty được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh ngày 12/09/2008 với ngành nghề kinh doanh chính là "Cung ứng lao động tạm thời", do Chi cục Thuế khu vực Quận 7 quản lý.

Công ty này trúng khá nhiều gói thầu khá lớn trong lĩnh vực vệ sinh công nghiệp, là đối tác “thân quen” của nhiều thương hiệu lớn như Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch (5,5 tỷ/năm), Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn (1,7 tỷ/năm); Bệnh viện Mắt TP.HCM (7,4 tỷ đồng), Chi nhánh Tổng Công ty viễn thông Mobifone (6,0 tỷ đồng)…

Chỉ trong vòng một năm trở lại, Công ty Ý Nhân đã trúng nhiều gói thầu với giá trị hàng chục tỷ đồng. Các gói thầu công ty này trúng đều sát giá, mức tiết kiệm ngân sách thấp.

Để đủ nhân sự thực hiện các gói thầu này, đòi hỏi phía công ty phải cung ứng nguồn lao động lên đến hàng trăm, thậm chí cả nghìn lao động. Tuy nhiên, thực tế Công ty Ý Nhân chỉ đóng BHXH cho vài chục người. Ngoài ra, công ty còn đang nợ BHXH…

Trao đổi với phóng viên, BHXH TP.HCM cho biết tính đến ngày 22/6/2023, Công ty Ý Nhân đăng ký đóng BHXH cho 22 nhân viên, do BHXH Quận 7 quản lý. Ngoài ra, đến nay công ty cũng chậm nộp quỹ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN với tổng số tiền 136.488.486 đồng.

Trong đó, chậm nộp quỹ BHXH từ tháng 01/2023 với số tiền: 109.011.575 đồng, chậm nộp quỹ BHYT từ tháng 3/2023 với số tiền: 16.129.152 đồng, chậm nộp quỹ BHTN từ tháng 3/2023 với số tiền: 6.968.208 đồng; chậm nộp quỹ BHTNLĐ-BNN tháng 3/2023 với số tiền: 1.742.052 đồng.

Tổng lãi chậm nộp số tiền: 2.637.499 đồng.

Trúng thầu ở hàng loạt thương hiệu lớn

Thông tin phóng viên thu thập được trên trang đấu thầu Quốc gia – dauthau.infor, Công ty Ý Nhân có 1.320 nhân viên. Trong vòng gần 1 năm (tháng 8/2022 – 29/6/2023), Công ty Ý Nhân trúng 15 gói thầu cung cấp dịch vụ vệ sinh công nghiệp rải rác khắp nơi với tổng số tiền lên đến hơn 60 tỷ đồng.

Trong đó có những đối tác “thân quen” như: Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn, Bệnh viện Mắt TP.HCM, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Công ty TNHH tư vấn xây dựng SH, Trung tâm Mua sắm tập trung tỉnh Tiền Giang, Trung tâm mạng lưới Mobifone miền Nam…

Đối với các thương hiệu lớn như: Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn, Bệnh viện Mắt TP.HCM, Trung tâm mạng lưới Mobifone miền Nam khi có mặt Công ty Ý Nhân tham gia dự thầu đều trúng thầu tuyệt đối.

Để thực hiện những gói thầu này cùng lúc trong năm, đòi hỏi Công ty Ý Nhân phải cung cấp một số lượng nhân viên, người lao động cực kì lớn, lên đến hàng trăm lao động. Tuy nhiên, việc chỉ đóng BHXH cho 22 nhân viên khiến nhân viên, người lao động Công ty Ý Nhân gặp nhiều rủi ro, mất rất nhiều quyền lợi.

Để thông tin rõ hơn, phóng viên đã tìm đến trụ sở công ty đăng kí: B410 Chung cư Hoàng Anh Gia Lai, số 357 Lê Văn Lương, phường Tân Quy; địa chỉ số 244 Cống Quỳnh, phường Phạm Ngũ Lão, hay địa chỉ số18A Nam Quốc Cang, phường Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP.HCM để ghi nhận nhưng không có tên Công ty Ý Nhân hoạt động ở đây.

Pháp luật quy định việc đóng BHXH thế nào?

Liên quan đến vấn đề vi phạm trong đóng BHXH cho người lao động (không ký hợp đồng đầy đủ nhân sự), BHXH TP.HCM cho biết, việc giao kết hợp đồng lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động được quy định tại Bộ Luật lao động 2019.

Quy định về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được quy định tại Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội ngày 20/11/2014.

“Hiện nay việc xử lý vi phạm hành chính đối với các hành vi sai phạm trong lĩnh vực lao động như về giao kết hợp đồng, tiền lương thuộc thẩm quyền của cơ quan lao động. Trường hợp cơ quan BHXH phát hiện các hành vi này thì thực hiện ghi nhận và kiến nghị đơn vị sử dụng lao động khắc phục ngay các sai phạm, đồng thời đề nghị cơ quan lao động xem xét, xử lý theo quy định”, BHXH TP.HCM thông tin.

Còn đối với trường hợp không đóng hoặc chậm đóng BHXH, BHXH TP.HCM cho biết, công ty đã vi phạm quy định của pháp luật về BHXH được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 17 Luật BHXH và bị xử lý theo quy định tại Điều 122 Luật BHXH như sau:

Người sử dụng lao động có hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 17 của Luật này từ 30 ngày trở lên thì ngoài việc phải đóng đủ số tiền chưa đóng, chậm đóng và bị xử lý theo quy định của pháp luật, còn phải nộp số tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền, thời gian chậm đóng.

Nếu công ty không thực hiện thì theo yêu cầu của người có thẩm quyền, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước có trách nhiệm trích từ tài khoản tiền gửi của người sử dụng lao động để nộp số tiền chưa đóng, chậm đóng và lãi của số tiền này vào tài khoản của cơ quan bảo hiểm xã hội. 

Bên cạnh đó, tùy từng trường hợp còn bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 39 Nghị định số 12/2022/NĐ-CP ngày 17/01/2022 của Chính phủ, hoặc bị xử lý hình sự về tội danh trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Nhận định thêm, luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết: “Việc Công ty trốn đóng bảo hiểm cho người lao động và chậm nộp bảo hiểm nhiều tháng là các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định của Luật BHXH. Các công ty không kê khai, đóng bảo hiểm cho người lao động chủ yếu vì mục đích lợi nhuận nên họ cố tình trốn tránh, tìm mọi cách “lách luật” để không phải đóng các khoản phí cho Nhà nước gây ảnh hưởng rất lớn đến ngân sách và lợi ích của người lao động.

Theo luật sư Hùng, tùy từng trường hợp cụ thể, công ty có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định mức phạt tiền từ 50 - 75 triệu đồng đối với người sử dụng lao động có hành vi trốn đóng BHXH, BHXX. Bên cạnh đó, người sử dụng lao động còn buộc phải đóng đủ số tiền BHXH bắt buộc, phải nộp khoản tiền lãi.

Đối với hành vi gian dối, sử dụng các thủ đoạn khác để trốn đóng bảo hiểm từ 50 triệu đồng hoặc từ 10 người có lên có thể sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 216 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.

Quang Hải - Thế Định