Khoảng 16h45 ngày 2/10 (giờ Việt Nam), giải thưởng Nobel Y sinh đã được công bố tại Stockholm (Thụy Điển). Hai nhà khoa học Katalin Kariko và Drew Weissman được vinh danh là người chiến thắng giải Nobel Y Sinh năm 2023 nhờ nghiên cứu công nghệ mRNA, mở đường tạo ra các loại vaccine ngăn ngừa Covid-19 hiệu quả. Hai nhà khoa học sẽ nhận được giải thưởng, bao gồm bằng chứng nhận, huy chương vàng và tấm séc trị giá 1 triệu USD, từ Vua Carl XVI Gustaf tại buổi lễ.

Được biết, Katalin Kariko, quốc tịch Hungary, là nữ giáo sư ngành hóa sinh phân tử, còn Drew Weissman là giáo sư, bác sĩ, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Perelman thuộc Đại học Pennsylvania (Mỹ).

Phát hiện đột phá của hai nhà khoa học này đã thay đổi căn bản hiểu biết của chúng ta về cách mRNA tương tác với hệ thống miễn dịch của con người. Hai nhà khoa học cũng đã đóng góp vào nỗ lực phát triển vaccine với tốc độ chưa từng có trong thời điểm xảy ra đại dịch COVID-19 - một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe con người trong thời hiện đại.

Năm 2005, GS. Katalin Kariko và GS. Drew Weissman lần đầu tiên tạo ra đột phá trong nghiên cứu của mình. Bằng cách thay đổi 1 trong 4 khối chuỗi của mRNA, được gọi là nucleoside, họ phát hiện ra rằng mRNA đã sửa đổi có thể vượt qua hệ thống miễn dịch của cơ thể, và không còn gây viêm nữa.

Từ đó, nghiên cứu giúp đảm bảo cho RNA đi vào tế bào và đồng thời đưa ra các hướng dẫn đúng hướng để ứng dụng RNA trở nên khả thi trong điều trị mà không gây ra phản ứng cytokine, độc tính hoặc các tác dụng phụ.

Năm 2020, GS. Kariko và GS. Weissman tiếp tục phát triển công nghệ mRNA biến đổi nucleoside và các cải tiến khác liên quan đến vaccine mRNA. Đây là công nghệ sau đó được Pfizer/BioNTech và Moderna sử dụng trong quá trình phát triển vaccine của họ. Tới nay, 150 quốc gia được hưởng lợi từ sự ra đời của vaccine Covid-19 sử dụng công nghệ mRNA.

Công nghệ mang tính cách mạng này đã mở ra một chương mới của y học, khi có thể được ứng dụng trong điều trị các bệnh như cúm, HIV-1, bệnh dại và virus Zika, ung thư, bao gồm ung thư máu, u ác tính, ung thư não, ung thư tuyến tiền liệt.

Nobel Y sinh là giải đầu tiên trong mùa Nobel năm nay. Các giải thưởng Nobel còn lại sẽ lần lượt được công bố từ ngày 2 đến 9/10, theo thứ tự: Vật lý (3/10), Hóa học (4/10) và Văn học (5/10).

Giải Nobel Hòa bình, giải được mong đợi nhất và là giải duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) sẽ được trao ngày 6/10. Và khép lại mùa Nobel là giải Kinh tế trao ngày 9/10.

Vân Mai