Năm 2019, những ca nhiễm COVID-19 đầu tiên tại Vũ Hán, Trung Quốc được nghi nhận và ngay sau đó không lâu một đại dịch bùng phát trên phạm vi toàn cầu. Các nhà khoa học nỗ lực tìm ra nguyên nhân gây bệnh, dù chưa có kết luận chính thức nhưng các nghiên cứu ban đầu đã chỉ ra loại vi-rút này có thể xuất phát từ động vật hoang dã. Sự bùng phát dịch COVID-19 là tiếng chuông cảnh tỉnh cả thế giới phải nhìn nhận nghiêm túc về nạn buôn bán động vật hoang dã.

Tại Vũ Hán, Trung Quốc buôn bán động vật có vú chưa qua giết mổ trở nên quen thuộc tại các chợ truyền thống. Ở đây, người tiêu dùng dễ dàng mua được các loại động vật hoang dã còn sống. Sau khi dịch bệnh bùng phát, nhiều bằng chứng đã cho thấy COVID-19 xuất phát từ các loài động vật này. Virus này lây sang người qua vật trung gian và tê tê - loài động vật có vú bị buôn lậu nhiều nhất trên thế giới.

Nhận thức được tác hại của việc buôn bán động vật hoang dã trong việc lây lan các loại dịch bệnh trong cộng đồng, WHO đã lên tiếng kêu gọi ngừng các hoạt động buôn bán các loài động vật này tại các chợ thực phẩm trên phạm vi toàn cầu.

WHO cho biết rằng mặc dù chợ truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm và sinh kế cho một số lượng lớn công dân nhưng việc cấm buôn bán động vật có vú hoang dã còn sống là cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho chính người bán hàng và người tiêu dùng. Trong giai đoạn đầu của dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán nhiều trường hợp có liên quan đến chợ đầu mối truyền thống ở Vũ Hán là người bán hàng, nhân viên tại chợ hoặc người đi chợ thường xuyên.

Để đạt được mục tiêu này, WHO cùng với Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) và Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) đã ban hành hướng dẫn tạm thời về việc buôn bán động vật hoang dã còn sống. WHO lưu ý "Hướng dẫn kêu gọi các quốc gia ngừng buôn bán động vật có vú hoang dã còn sống ở các chợ thực phẩm như một biện pháp khẩn cấp."

Hướng dẫn cho biết hơn 70% các bệnh truyền nhiễm mới hiện này bắt nguồn từ động vật, đặc biệt là động vật hoang dã. Hướng dẫn cũng kêu gọi các chính phủ đóng cửa những chợ thực phẩm bán động vật có vú hoang dã còn sống trừ các cơ sở đã được đánh giá kiểm tra đạt đầy đủ chất lượng an toàn.

Hân Lê