Một công ty Trung Quốc hàng đầu và là trung tâm của cuộc chạy đua toàn cầu trong lĩnh vực lưu trữ năng lượng sạch cần thiết để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh trên toàn thế giới hiện đang có nguy cơ phải đối mặt với lệnh cấm vận nặng nề từ nước Mỹ.

Công ty Contemporary Amperex Technology Co Limited của Trung Quốc, hay còn gọi là CATL, là chuyên gia lưu trữ năng lượng và nhà sản xuất pin cho xe điện lớn nhất thế giới. Mặc dù là công ty kiểm soát gần 2/5 thị trường pin xe điện trên thế giới và cung công nghệ lưu trữ năng lượng cho những hãng xe như Tesla, Volkswagen và BMW, nhưng công ty này hiện đang lọt vào tầm ngắm của chính trị Mỹ.

Vào tháng 2, công ty năng lượng Duke Energy của Mỹ, hiện đang cung cấp dịch vụ cho hơn 8 triệu khách hàng, tuyên bố họ đang dần loại bỏ việc sử dụng pin CATL. Duke cho biết họ sẽ thay thế các sản phẩm CATL bằng công nghệ từ “nhà cung cấp trong nước hoặc quốc gia đồng minh”.

Quyết định này được đưa ra sau khi các nhà lập pháp bày tỏ lo ngại về việc sử dụng pin CATL tại căn cứ Hải quân Camp Lejeune, ở Bắc Carolina. Duke, nhà cung cấp cơ sở hạ tầng điện cho căn cứ quân sự, đã ngắt kết nối pin CATL vào tháng 12 và hiện đang có kế hoạch ngừng hoạt động hoàn toàn cũng như loại bỏ chúng khỏi các dự án dân sự.

Ford cũng phải đối mặt với chỉ trích khi hợp tác cùng CATL. Thỏa thuận giữa hai công ty nhằm xây dựng một nhà máy sản xuất pin lithium sắt phốt pho giá rẻ sử dụng công nghệ CATL cho xe điện ở Michigan đã nhiều lần bị các nhà lập pháp Mỹ chỉ trích.

Marco Rubio, Phó chủ tịch ủy ban tình báo Thượng viện, cho biết kế hoạch này sẽ đi ngược lại với định hướng giảm sự phụ thuộc vào công nghệ của đất nước tỷ dân tại thị trường Mỹ. Vào tháng 11, Ford đã giảm quy mô kế hoạch xây dựng nhà máy, đồng thời giảm công suất khoảng 40% so với kế hoạch ban đầu.

Tu Le, nhà sáng lập Sino Auto Insights, công ty tham vấn về hoạt động giám sát CATL gần đây, cho biết: "Đây là điều chưa từng có tiền lệ. Nó không phải là những gì đã được chính phủ Mỹ đề cập hoặc thảo luận. Trước đây chưa bao giờ có bất kỳ mối lo ngại nào”.

Mỹ ‘đi sau nhiều năm’

CEO Sino Auto Insights nhận định, áp lực sẽ ngày càng tăng đối với các công ty Mỹ trong việc không sử dụng bất kỳ loại pin nào của Trung Quốc, “nhưng nếu Mỹ muốn cạnh tranh trên thị trường toàn cầu với xe điện, thì đến năm 2030, họ sẽ phải sử dụng pin Trung Quốc”.

Tại Mỹ, các nhà chính trị lo ngại rằng việc sử dụng pin CATL có thể tạo ra sự phụ thuộc vào công nghệ Trung Quốc và có thể trở thành điểm yếu trong trường hợp mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh trở nên căng thẳng. Cũng có lo ngại rằng các khoản trợ cấp thuế của Mỹ cho công nghệ xanh có thể chảy vào các doanh nghiệp Trung Quốc.

Dù vậy, các chuyên gia đều đồng ý rằng Mỹ không có lộ trình rõ ràng nào để giảm khí cacbon trên đường phố nếu không có pin xe điện giá rẻ của Trung Quốc.

Michael Dunne, nhà sáng lập Dunne Insights, một công ty tư vấn về xe điện, cho biết Mỹ “đi sau nhiều năm về công nghệ pin, chuỗi cung ứng pin và khoáng sản quan trọng”. Hiện nay Mỹ đang vô cùng 'cấp bách' trong việc tìm cách tăng cường khả năng sản xuất pin trong nước, nhưng sẽ phải mất từ 5 đến 10 năm để bắt kịp Trung Quốc. Điều đó có thể không đủ nhanh, hoặc đáp ứng mục tiêu kinh tế để đạt được mục tiêu của Tổng thống Biden là 2/3 số lượng xe mới bán ra là xe điện vào năm 2032.

Tuần trước, phát biểu trong một cuộc thảo thảo luận, Bộ trưởng năng lượng Jennifer Granholm cho biết : “Chúng ta rất quan ngại về việc Trung Quốc đang thúc đẩy sự ảnh hưởng của ngành công nghiệp tại nước Mỹ tại thời điểm khi chúng ta mới đang xây dựng nền móng sản xuất”.

Nhưng bà Granholm cũng thừa nhận: “Chúng ta cần hiểu rằng việc mọi người mua xe điện với giá cả phải chăng là điều quan trọng”, điều mà các chuyên gia cho rằng không thể xảy ra trên thị trường hiện tại nếu không có pin của Trung Quốc.

Lưu Ly