Thế giới không nói về việc dùng hay không dùng AI  (Trí tuệ nhân tạo) nữa. Thế giới đang nói về việc sử dụng AI thế nào cho hiệu quả, đảm bảo công bằng, an toàn và tập trung vào hành lang pháp lý cùng các mối tương quan giữa con người với AI, cụ thể, trong giáo dục là giáo viên – học sinh và AI.

Theo ông Lê Đức Sảo – Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Thông tin truyền thông số Việt Nam: “AI đang tác động đến mọi mặt của đời sống con người, giáo dục cũng không nằm ngoài xu hướng đó”.

Công nghệ giáo dục AI tạo ra nhiều giá trị, trong đó hiện AI có khả năng hỗ trợ học tập cá nhân hóa, hệ thống gia sư thông minh, cố vấn ảo và chatbot. Những công nghệ này giúp xác định điểm mạnh, điểm yếu, phong cách học tập của từng học sinh từ đó tạo ra phản hồi hướng dẫn phù hợp. Người học tham gia học tập sâu hơn, kết quả theo đó được cải thiện.

“Đâu ai có thể đứng ngoài AI và giáo dục thế giới đang đi rất nhanh trong ứng dụng AI. Càng nhanh, càng mơ hồ, càng phức tạp lại càng cần phải quay về gốc, về những điều căn bản giản đơn nhất, đó là tâm thế của người thầy”, bà Ngô Phương Thảo – Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Truyền thông số Việt Nam cho hay.

Việc sẵn sàng ứng dụng AI đồng thời sẽ góp phần giải phóng sức lực cho người thầy bằng cách giảm thiểu những công việc lặp đi lặp lại và tốn nhiều thời gian. Thay vào đó, người thầy qua việc ứng dụng AI hiệu quả sẽ có đủ không gian, thời gian cho sự sáng tạo, sự thấu cảm, sự chú tâm và tình thương.

“Với AI, người thầy không còn là “thợ dạy” nữa, giờ đây, người thầy có thể trở thành một “kiến trúc sư” cùng học trò kiến tạo bức tranh mới”, bà Ngô Phương Thảo nhận định.

AI là con đường đi đến một môi trường giáo dục có thể mang lại sự hài hòa, bình tĩnh cho con trẻ, để thích nghi trong bối cảnh mới trở thành một năng lực được vun bồi qua từng ngày.

Trọng tâm kỹ năng giáo dục với ứng dụng AI sẽ chuyển từ nắm kiến thức sang tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, hợp tác, sáng tạo, hiểu biết về kỹ thuật số, trí tuệ cảm xúc và nhận thức văn hóa. Điều này thúc đẩy việc học tập suốt đời và chuẩn bị cho học sinh chuyển đổi nghề nghiệp.

Tại diễn đàn Thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia về giáo dục đặt ra những vấn đề thách thức đối với người thầy và đi tìm lời giải trong công cuộc ứng dụng AI vào ngành giáo dục Việt Nam.

Với thông điệp “Nhận thức đúng – đủ về tiềm năng, giới hạn của AI để giải phóng sức lực và hỗ trợ giáo viên sáng tạo trong bối cảnh AI đang dẫn dắt thế giới”, các đại biểu tham dự được nghe nhiều tham luận liên quan đến AI trong kỷ nguyên số. Đó là những bài tham luận như: Chủ trương, định hướng của Chính phủ về ứng dụng và phát triển AI tại Việt nam; AI trong giáo dục – Xu hướng và thành tựu thế giới; Tâm thế và năng lực nhà giáo trong kỷ nguyên AI; Hệ thống học thích ứng sử dụng AI giúp cá nhân hóa và nâng cao hiệu quả dạy học. Trong khuôn khổ diễn đàn còn có hoạt động trao đổi kiến thức về ứng dụng AI vào dạy và học Toán; khai thác hệ sinh thái giáo dục Microsoft trong việc dạy và học thông qua cải thiện tối ưu Open AI và LLN; Hệ sinh thái sản phẩm giáo dục số và nội dung giáo dục số, ứng dụng công nghệ vào trải nghiệm dạy và học.

Diễn đàn mở đã thảo luận sôi nổi về tâm thế của người thầy, vai trò dẫn dắt học trò của mình đi ung ung trên con đường chuyển đổi số. Bên cạnh việc định hướng, cung cấp tri thức cho người học, người thầy trong kỷ nguyên số sẽ thúc đẩy người học ý thức về các giá trị bằng chính nhân cách của mình tác động tích cực đến sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh.

Việt Nam có truyền thống “tôn sư trọng đạo” là nét đẹp văn hóa quý báu của dân tộc đã truyền qua ngàn đời. Thế nhưng, thời thầy là tri thức, có quyền “ban phát” tri thức cho người học, nắm quyền tối thượng đang dần đứng trước sự thay đổi của kỷ nguyên AI. Tri thức giờ đây không còn độc quyền bởi người thầy mà người học có thể tự tìm kiếm trên nhiều nguồn khác nhau để tự trau dồi, học tập. Dù như vậy, vai trò của người thầy không vì thế mà nhẹ bớt.

Dù thời đại nào, vai trò người thầy vẫn luôn được tôn vinh, là nhân tố không thể thiếu trong quá trình định hướng về tri thức và nhân cách, là tấm gương đối với các thế hệ học trò. Thay đổi cách nghĩ, từ đó thay đổi cách tiếp cận thì nguồn lực của cả thế giới và Việt Nam đang ở rất gần trong tay người thầy mà không có giới hạn khi AI phát triển và ứng dụng mạnh mẽ trong giáo dục.

Bảo Hòa