Tỷ lệ tiết kiệm thấp, siêu thấp

Tháng 2/2020, Bộ Y tế có Quyết định số 381/QĐ-BYT phê duyệt để thực hiện việc đầu tư xây dựng công trình cải tạo các phòng học phục vụ các chương trình bác sĩ y khoa đổi mới của Đại học Y Hà Nội với dự toán hơn 14,7 tỷ đồng, nguồn vốn lấy từ Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp. Dự án do Đại học Y Hà Nội làm chủ đầu tư và mời thầu.

Ngày 1/4/2020, Đại học Y Hà Nội có Quyết định số 697/QĐ-ĐHYHN, chọn Công ty CP Licogi 19 trúng gói thầu XL-01/2020 thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình cải tạo các phòng học phục vụ chương trình Bác sĩ Y khoa đổi mới, với giá trúng thầu là hơn 13.915.993.000đ (giá gói thầu là 13.921.920.000đ).

Như vậy, sau khi đấu thầu, Đại học Y Hà Nội chỉ tiết kiệm cho vốn đầu tư chưa đến 6 triệu đồng/gói thầu gần 14 tỷ đồng (tiết kiệm được 0,042% giá trị gói thầu). Con số tiết kiệm này, có lẽ, còn nhỏ hơn chi phí Đại học Y Hà Nội đã bỏ ra để tổ chức đấu thầu.

Trước đó, tại Quyết định số 4437/QĐ-BYT, Bộ Y tế phê duyệt Đại học Y Hà Nội làm chủ đầu tư, thực hiện đầu tư xây dựng công trình cải tạo tầng 2 đến tầng 6 hành lang cầu nối nhà A2 và nhà B2 của trường bằng nguồn Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp với dự toán là 14.871.420.000đ.

Theo đó, dự án trên được Đại học Y Hà Nội mời thầu với giá là 13.675.667.000đ. Tại Quyết định số 7115/QĐ-ĐHYHN, Xí nghiệp xây lắp 10 chi nhánh Tổng công ty 319 được chọn trúng thầu với giá là 13.672.696.000đ. Tức là, sau đấu thầu, dự án gần 14 tỷ đồng này chỉ tiết kiệm khoảng 3 triệu đồng (tiết kiệm được 0,012% giá trị gói thầu).

Giữa tháng 10/2019, Bộ Y tế có Quyết định số 4800/QĐ-BYT phê duyệt thực hiện dự án Mua sắm trang thiết bị năm 2019 của Đại học Y Hà Nội bằng nguồn ngân sách Nhà nước và Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp năm 2019 với tổng vốn dự toán hơn 54 tỷ đồng. Dự án do Đại học Y Hà Nội làm chủ đầu tư, tổ chức đấu thầu, với 4 gói thầu.

Ngày 19/11/2019, Đại học Y Hà Nội có Quyết định số 6320/QĐ-ĐHYHN, chọn Công ty CP Đầu tư và Xuất nhập khẩu y tế Việt (địa chỉ tại phường Mộ Lao, Hà Đông, Hà Nội) trúng thầu gói số 2 cung cấp thiết bị phục vụ đào tạo chuyên sâu, với giá là 25.146.000.000đ.

Cùng ngày 19/11/2019, ông Tạ Thành Văn ký thông báo đến các nhà thầu tham gia gói thầu trên. Xác minh được biết, gói thầu này trước đó được Đại học Y Hà Nội mời thầu có giá là 25.230.000.000đ. Ở gói thầu trị giá hơn 25 tỷ đồng này, vốn đầu tư công chỉ tiết kiệm được 84 triệu đồng (tiết kiệm được 0,333% giá trị gói thầu)..

Đáng chú ý, tại gói thầu này, nhà thầu Công ty CP Trang thiết bị và công trình Y tế bị loại vì không đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật quy định trong hồ sơ mời thầu (không đáp ứng tiêu chí kỹ thuật của hàng hóa). Thế nhưng, chỉ trước đó 7 ngày, ngày 12/11/2019, chính công ty này lại được lãnh đạo Đại học Y Hà Nội lựa chọn trúng gói thầu số 3 cung cấp thiết bị phục vụ đào tạo cơ bản với giá trúng thầu là 8.965.900.000đ.

Đặc biệt hơn, tại gói thầu số 3 cung cấp thiết bị chuyên môn của dự án Cung cấp tài sản cố định, trang thiết bị y tế bằng nguồn ngân sách nhà nước và quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp năm 2018 của Đại học Y Hà Nội, ngày 05/11/2018, Liên danh Công ty CP Trang thiết bị và công trình Y tế - Công ty CP Đầu tư và Xuất nhập khẩu y tế Việt cùng “đồng hành” trúng thầu với giá là 20.058.000.000đ.

Tương tự, ở gói thầu số 01 cung cấp thiết bị phục vụ nghiên cứu khoa học được Đại học Y Hà Nội mời thầu với giá 16.598.000.000đ. Cũng trong ngày 19/11/2019, lãnh đạo Đại học Y Hà Nội ký Quyết định số 6319/QĐ-ĐHYHN, chọn Công ty TNHH công nghệ CIC quốc tế (địa chỉ tại xã An Thượng, huyện Hoài Đức, Hà Nội) trúng thầu với giá 16.566.000.000đ. Ở gói thầu gần 17 tỷ đồng này, Trường ĐH Y Hà Nội chỉ tiết giảm cho vốn đầu tư vỏn vẹn 32 triệu đồng sau đấu thầu (tiết kiệm được 0,2% giá trị gói thầu).

Có thể thấy, với kiểu trúng thầu sát giá như vậy, nhiều gói thầu "bạc tỷ" ở Đại học Y chỉ tiết kiệm được "bạc lẻ".

"Lộ trình" trúng thầu hay biểu hiện "giao" thầu?

Theo ghi nhận, hoạt động đấu thầu tại Đại học Y Hà Nội luôn có sự xuất hiện của 3 nhà thầu thường xuyên trúng thầu. Đó là Công ty CP tư vấn đầu tư và xây dựng công trình STP (Công ty STP); Công ty CP Licogi 19; Tổng công ty 319 Bộ Quốc phòng… Đặc biệt, trong 3 công ty này thì lộ trình trúng thầu của Công ty STP với 8 gói thầu, được “dàn đều” qua các năm, với số tiền lên tới gần 100 tỷ đồng.

Đơn cử, ngày 15/11/2016, Công ty STP trúng gói thầu XL-01/2016 thi công xây dựng công trình lắp đặt thiết bị, từ dự án Báo cáo kinh tế kỹ thuật cải tạo mái phòng cộng hưởng từ khu vệ sinh tại Nhà A5 bằng nguồn quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp. Giá trúng thầu là 9.671.536.000đ (giá gói thầu là 9.676.735.000đ), tiết kiệm được vỏn vẹn 5.199.000đ (tỷ lệ tiết kiệm thấp: 0,53% giá trị gói thầu).

Ba tuần sau, đơn vị này tiếp tục được "chọn" là đơn vị trúng thầu gói thầu XL – 01/2016 thi công công trình cải tạo mở rộng Nhà B1, B2 bằng nguồn vốn phát triển sự nghiệp, với giá trúng là 13.968.792.000đ (giá gói thầu là 13.973.131.000đ), tiết kiệm được 4,3 triệu đồng (tỷ lệ tiết kiệm siêu thấp: 0,03% giá trị gói thầu). Hay ngày 12/09/2017, Công ty STP lại được chọn trúng gói thầu thi công cải tạo tầng 4, tầng 5 Nhà B1, B2; giá gói thầu là 13.233.418.000đ, giá trúng thầu của Công ty STP là 13.229.949.000đ; tiết kiệm được 3,4 triệu đồng (tỷ lệ tiết kiệm siêu thấp: 0,025% giá trị gói thầu).

Vẫn là điệp khúc trúng thầu tiết kiệm thấp, ngày 29/05/2018 Công ty STP tiếp tục trúng gói thầu XL – 01/2018 thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình cải tạo nội thất tầng áp mái Nhà B1,B2, B3 mở rộng; giá của gói thầu là 9.026.028.000đ, giá trúng thầu là 9.017.749.000đ, tiết kiệm được gần 9,0 triệu đồng.

Chưa kịp thi công xong các gói thầu vừa trúng, ngày 09/7/2018, đơn vị này lại tiếp tục được chọn trúng gói thầu số XL – 01/2018 thi công cải tạo nâng cấp đơn nguyên 1 Nhà B2, với giá trúng thầu là 13.222.246.000đ (giá gói thầu là 13.227.415.000đ).

Gần đây nhất, ngày 17/03/2020, Công ty STP tiếp tục được Đại học Y Hà Nội “lại trúng” ở gói thầu XL-01/2020 thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình cải tạo nội thất hạ tầng kỹ thuật khu thực hành kỹ thuật Viện đào tạo Răng Hàm Mặt. Gói thầu này có giá 13.116.218.000đ, giá trúng thầu là 13.107.029.000đ, tỷ lệ tiết kiệm được trên dưới 9 triệu đồng...

Cũng giống như Công ty STP, Công ty CP Licogi 19 cũng được công bố trúng 7 gói thầu từ năm 2017 tới đầu năm 2020, tổng số tiền lên tới hơn 46,7 tỷ đồng. Tiếp đến là Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng cũng được công bố trúng 4 gói thầu tại Đại học Y Hà Nội, số tiền lên tới trên 51 tỷ đồng…

Theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2013, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế là nguyên tắc nền tảng của đấu thầu. Khoan chưa nói về tính công bằng và minh bạch trong tổ chức đấu thầu tại Đại học Y, nhưng với tỷ lệ tiết kiệm qua đấu thầu thấp như vậy, rõ ràng tính hiệu quả kinh tế là vấn đề sẽ đáng bàn. Ẩn số về tính hiệu quả kinh tế cần thời gian cho câu trả lời để xem kết quả của hoạt động đầu tư, xây dựng của lãnh đạo trường Đại học Y Hà Nội.

Phúc Huy