Tại buổi làm việc ngày 04/03/2022 với Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Đoàn làm việc của tỉnh Đắk Lắk do Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đình Trung làm trưởng đoàn đã báo cáo nhiều nội dung, trong đó có kiến nghị điều chỉnh một số nội dung vào Quy hoạch điện VIII đang được Bộ này chủ trì hoàn chỉnh hồ sơ.

Đề nghị bổ sung thêm dự án vào Quy hoạch điện VIII

Tỉnh Đắk Lắk nằm ở trung tâm vùng Tây Nguyên, với những đặc điểm địa lý, địa hình, tỉnh có nhiều tiềm năng lợi thế rất lớn về phát triển năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời tiềm năng kỹ thuật khai thác đạt quy mô công suất 120.654MW, tiềm năng điện gió trên bờ với quy mô công suất 26.921MW.

Thời gian qua, thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về “Định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn 2045”, nhằm khai thác, phát huy hiệu quả lợi thế và phát triển năng lượng tái tạo, Ban Thường vụ tỉnh ủy Đắc Lắk đã ban hành Nghị quyết số 14-NQ/TU ngày 15/7/2020 về “Phát triển năng lượng tái tạo tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Trong đó, tỉnh xác định phát triển năng lượng tái tạo là tiền đề, động lực quan trọng thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, qua đó, kéo theo sự phát triển của các lĩnh vực ngành công nghiệp khác của địa phương.

Về tình hình phát triển nguồn năng lượng tái tạo, trên địa bàn tỉnh đang có 20 nhà máy thủy điện đang vận hành, phát điện thương mại, 01 dự án thủy điện đang triển khai thủ tục xây dựng; 10 dự án điện mặt trời đã đưa vào vận hành, 03 dự án đang làm thủ tục đầu tư xây dựng; 02 dự án điện gió đã vận hành phát điện thương mại, 04 dự án đang triển khai thi công và 05 dự án đang triển khai các thủ tục đầu tư xây dựng.

Về tình hình quy hoạch lưới điện, tại buổi làm việc, lãnh đạo tỉnh cho biết, Đắk Lắk đang có 03 mạch dây 500kV trục Bắc – Nam đi qua; 02 trạm biến áp 500kV của cụm dự án Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện – Ea Súp và dự án điện gió Ea Nam đang vận hành. Hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang triển khai các thủ tục đầu tư trạm biến áp 500kV Cư M’gar (Krông Busk) và dự kiến vận hành vào quý IV/2024; 09 đường dây 220kV, 02 trạm biến áp 220kV và đang thi công 2 đường dây; 20 đường dây 110kV, 15 trạm biến áp 110kV đang vận hành và đang thi công, phân pha nâng cao khả năng truyền tải của một số đường dây 110kV.

“Nhìn chung, các công trình lưới điện (đường dây truyền tải, trạm biến áp 110kV, 220kV, 500kV), các nguồn điện trên địa bàn tỉnh được đầu tư, xây dựng tuân thủ theo quy hoạch đã được duyệt”, lãnh đạo tỉnh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, để thuận lợi trong việc phát triển các dự án năng lượng tái tạo và tiềm năng của tỉnh, tạo thuận lợi trong việc kêu gọi thu hút đầu tư, tăng nguồn thu cho địa phương, giữ vững an ninh quốc phòng, góp phần thực hiện đạt được các mục tiêu kinh tế - xã hội đã đề ra, tại buổi làm việc lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Bộ Công Thương xem xét, ưu tiên, bổ sung thêm các dự án năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối) vào Quy hoạch điện VIII đang được điều chỉnh hoàn thiện để trình Chính phủ.

Cùng với đó, tỉnh cũng đề xuất xem xét việc tiết giảm công suất đối với các nhà máy điện mặt trời và các loại hình nguồn điện mặt trời khác trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới để tạo điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, tiếp tục phát triển, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 kéo dài.

Trước đó, tháng 8/2021, tỉnh này cũng đề nghị Thủ tướng tăng công suất điện gió từ 490 MW lên 1.500 MW cho giai đoạn 2021 - 2025; từ công suất 448 MW lên 1.500 MW cho giai đoạn 2026 - 2030 nhằm tạo điều kiện, giúp tỉnh Đắk Lắk phát triển kinh tế xã hội, từng bước tự chủ về ngân sách, khai thác tốt tiềm năng, lợi thế về năng lượng tái tạo.

Thêm điện, “bớt” nhiều thứ ?

Nói đến điện mặt trời (ĐMT) ở Đắk Lắk nói riêng, Tây Nguyên nói chung, không thể không kể tới Cụm nhà máy ĐMT Xuân Thiện - Ea Súp. Cụm nhà máy này có công suất 600MW/831MWp được đánh giá là cụm nhà máy điện mặt trời lớn nhất Đông Nam Á.

Dự án Cụm nhà máy ĐMT Xuân Thiện - Ea Súp có giai đoạn 1 gồm 5 nhà máy, tổng công suất 600 MW/831 MWp và trạm biến áp 500kv/1.200MVA. Đây là dự án ĐMT có công suất lớn nhất Đông Nam Á. Dự án đã lắp đặt gần 2 triệu tấm pin mặt trời, xây dựng trạm biến áp 500 kV và hơn 22 km đường dây 500 kV, với tổng mức đầu tư gần 20.000 tỷ đồng do Tập đoàn Xuân Thiện làm chủ đầu tư, sản lượng điện sản xuất 1,5 tỷ kWh/năm.

Nhà đầu tư sẽ triển khai tiếp giai đoạn 2 của dự án gồm 10 nhà máy, tổng công suất 1.400 MW/1.936 MWp. Sau khi hoàn thành giai đoạn 2, dự án cung cấp cho hệ thống điện quốc gia sản lượng điện khoảng 5 tỷ kWh/năm.

Cụm nhà máy Điện mặt trời Xuân Thiện EA Súp (Cụm dự án) được triển khai trên khu đất tổng diện tích khoảng 4.180ha, có nguồn gốc do Bộ Quốc phòng bàn giao cho tỉnh Đắk Lắk để thu hút đầu tư các dự án điện mặt trời.

Tỉnh Đắk Lắk cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương bổ sung quy hoạch 2.000 MW trên diện tích 4.180ha (trong đó gắn liền với nhiệm vụ giữ nguyên 1.319ha rừng sản xuất, để khoanh nuôi bảo vệ). Nội dung trình được các Bộ, ngành thống nhất và Bộ Công Thương đã tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ tại các văn bản số 8041/BCT-ĐL ngày 31/8/2017, văn bản số 5772/BCT-ĐL ngày 23/7/2018... Tuy nhiên, tại văn bản số 1360/TTg-CN ngày 04/10/2018, Thủ tướng Chính phủ mới chỉ phê duyệt trước cụm 05 dự án với tổng công suất 600MW; còn 1.400MW sẽ đề cập trong quy hoạch quốc gia (quy hoạch điện VIII).

Cụm dự án được thực hiện trên đất năng lượng được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết số 106/NQ-CP ngày 14/8/2018, được UBND tỉnh triển khai tại Quyết định số 976/QĐ-UBND.

Thử hình dung, nếu để Đắk Lắk “thoả cơn khát” điện gió, điện mặt trời là trên 120.000 MW thì toàn bộ tỉnh này sẽ ra sao? Rừng núi, cà phê, hồ tiêu, môi trường thiên nhiên sẽ như thế nào? Tác động môi trường và sinh kế người dân sẽ ra sao? Và, để giải “cơn khát” của Đắk Lắk, Chánh phủ sẽ phải đầu tư thêm bao nhiêu hạ tầng truyền dẫn, phải điều chỉnh quy hoạch điện VIII như thế nào? Bởi, nếu điều chỉnh tăng cho Đắk Lắk thì cũng đồng nghĩa với việc phải cắt giảm tỉnh khác.

Đây cũng là những vấn đề cần được cân nhắc kỹ lưỡng, toàn diện trong quá trình hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch điện VIII đang được Bộ Công thương chủ trì.

Phúc Huy