Nhiễm khuẩn bệnh viện là gì?

Nhiễm khuẩn bệnh viện được định nghĩa là những nhiễm khuẩn mắc phải trong thời gian người bệnh điều trị tại bệnh viện và nhiễm khuẩn này không hiện diện cũng như không nằm trong giai đoạn ủ bệnh tại thời điểm nhập viện. Nhiễm khuẩn bệnh viện thường xuất hiện sau 48 giờ kể từ khi người bệnh nhập viện.

Nhiễm khuẩn liên quan đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không chỉ là chỉ số chất lượng chuyên môn, mà còn là chỉ số an toàn của người bệnh, chỉ số đánh giá sự tuân thủ về thực hành của nhân viên y tế, chỉ số đánh giá hiệu lực của công tác quản lý và là một chỉ số rất nhạy cảm đối với người bệnh và xã hội.

Môi trường bệnh viện (không khí, đất, nước và nhân tố trung gian truyền bệnh) có ảnh hưởng rất nhiều đến tình trạng nhiễm khuẩn bệnh viện. Sự tương tác giữa vật chủ (bệnh nhân, nhân viên y tế...), vi sinh vật và môi trường bệnh viện có ý nghĩa quyết định đến tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện.

Đây là một trong các nguyên nhân hàng đầu đe dọa sự an toàn của người bệnh, tăng biến chứng, ngày điều trị, chi phí nằm viện, tỷ lệ tử vong.

Hai dạng chính của loại nhiễm khuẩn này là tự nhiễm và nhiễm chéo.

Trong đó, tự nhiễm là khi người bệnh có mầm nhiễm khuẩn trên người nhưng không có dấu hiệu khi nhập viện. Nhiễm khuẩn phát triển trong quá trình ở tại bệnh viện do sự thay đổi trong miễn dịch của chính bệnh nhân.

Nhiễm khuẩn chéo là khi bệnh nhân tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh mới trong thời gian ở bệnh viện, nhiễm và sau đó phát triển nhiễm trùng.

Người bình thường luôn có vi khuẩn trên cơ thể. Da của con người có khoảng 100 đến 10.000 vi sinh vật trên mỗi cm2. Nhiều loài vi sinh vật sống trong màng nhầy niêm mạc của con người và tạo thành một hệ bình thường. Tuy nhiên, các mô này không bị nhiễm trùng.

Khi các vi sinh vật xuyên qua da hay màng nhầy niêm mạc, chúng đi vào các mô dưới da, cơ, xương hay khoang trong cơ thể - nơi bình thường vô trùng - và có thể phát triển thành nhiễm trùng.

Nhiễm khuẩn bệnh viện - Vấn nạn đe dọa tính mạng trẻ sinh non

Theo thông tin được đăng tải trên báo VnExpresss, Phó Giáo sư Trần Minh Điển, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, trẻ chào đời dưới 37 tuần thai được xem là sinh non. Trẻ sinh non thường gặp các dị tật nhiễm sắc thể, thiếu ôxy hay viêm ruột và đều có nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện cao hơn trẻ bình thường.

Theo các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ TP HCM, sinh non là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ trong vòng một tháng đầu đời và đứng thứ hai làm chết trẻ dưới một tuổi, sau bệnh lý viêm phổi. So với bé sinh đủ tháng, trẻ sinh non có nguy cơ tử vong gấp 20 lần do dễ bị hạ thân nhiệt, nhiễm khuẩn, suy hô hấp và những trở ngại trong nuôi dưỡng. Khoảng 25% trẻ sinh non bị mù hoặc giảm thị lực, 5% trẻ giảm thính lực. Những di chứng dài hạn có thể gặp như tăng nguy cơ bệnh lý tim mạch, tăng huyết áp, hen suyễn...

Vì vậy đảm bảo vô khuẩn trong môi trường chăm sóc trẻ sinh non rất quan trọng, nhất là với thực trạng nhiễm khuẩn bệnh viện đang là vấn nạn toàn cầu, đặc biệt ở những nước đang phát triển như Việt Nam. Tỷ lệ tử vong trong sốc nhiễm khuẩn có nhiễm khuẩn huyết trên thế giới rất cao, từ 40 đến 60% ở các nước phát triển và lên đến 80% ở các nước đang phát triển. Bệnh viện Nhi Trung ương trong những năm qua đã rất nỗ lực giảm tỷ lệ tử vong sốc nhiễm khuẩn sơ sinh từ 75% xuống còn khoảng 50%.

Cách phòng tránh nhiễm khuẩn bệnh viện

Theo quy định của Bộ Y tế, khu vực chăm sóc trẻ sơ sinh, sinh non ở bệnh viện phải đảm bảo phòng đủ ấm cho trẻ, nhiệt độ khoảng 25-28 độ C, tránh gió lùa, có dụng cụ sưởi ấm. Nhân viên y tế, thân nhân, phải thay áo choàng, rửa tay, thay dép trước khi vào phòng trẻ.

Các cơ sở y tế có điều kiện cần bố trí đủ phòng cấp cứu, phòng thủ thuật, phòng thực hiện chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo. Khoảng cách giữa hai giường bệnh phòng cấp cứu tốt nhất 0,9 m. Phòng chăm sóc trẻ phải có bàn để thực hiện các chăm sóc cần thiết, có góc để tắm trẻ, đèn sưởi ấm, đủ nước sạch, nước nóng, tốt nhất là có hệ thống nước nóng lạnh.

Để phòng tránh vấn đề nhiễm khuẩn bệnh viện, các chuyên gia y tế khuyến cáo các y bác sỹ và người nhà bệnh nhân cần vệ sinh bàn tay trước và sau mỗi lần tiếp xúc với bệnh nhân, trước khi làm các thủ thuật vô khuẩn, sau khi tiếp xúc với dụng cụ y tế nhiễm khuẩn. Bên cạnh đó, bệnh viện cũng cần phải thực hiện nghiêm ngặt các kỹ thuật vô khuẩn với các dụng cụ phẫu thuật, nội soi…

Không chỉ vậy, bệnh viện cũng cần cách ly những bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm hoặc nghi ngờ có nguy cơ lây truyền bệnh. Bơm, kim tiêm, các loại ống thông, ống hút, đồ dùng cá nhân... dùng riêng cho từng bệnh nhân và quản lý chất thải, rác thải y tế tốt cũng là cách không để mầm bệnh lây lan ra ngoài cộng đồng.

Nhiễm khuẩn bệnh viện liên quan đến vụ 4 trẻ sơ sinh tử vong tại Bắc Ninh

Đầu giờ chiều 21/11, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã xuống làm việc với Bệnh viện Sản nhi Bắc Ninh ngay sau sự việc 4 cháu sơ sinh cùng tử vong trong một ngày.

Kết luận sơ bộ ban đầu của Viện Khoa học Kỹ thuật hình sự và các chuyên gia nhi khoa, dựa trên giám định pháp y bệnh nhi, nguyên nhân gây tử vong là do "sốc nhiễm khuẩn". Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh đã đình chỉ kíp trực liên quan 4 trẻ tử vong ngày 20/11 để viết tường trình và phục vụ điều tra.

Tại buổi làm việc, bà Tiến nhận định: "Đây là sự cố không ai mong muốn nhưng là bất bình thường khi có 4 bé sơ sinh chết trong cùng một ngày, cùng một khoa".

Về nguyên nhân vụ việc, Bộ trưởng Bộ Y tế nói để khẳng định nguyên nhân chính xác phải chờ Hội đồng chuyên môn cấp bộ, còn về pháp lý phải chờ cơ quan điều tra. Tuy nhiên, qua báo cáo của Sở Y tế, bước đầu, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhận định có thể nhiễm khuẩn bệnh viện.

• Diễn biến mới nhất vụ 4 trẻ sơ sinh tử vong tại Bắc Ninh: Đình chỉ kíp trực
• Công bố nguyên nhân 4 trẻ sinh non tử vong ở Bắc Ninh
• Nguyên nhân 4 trẻ sơ sinh tử vong tại Bắc Ninh: Chuyên gia nói gì?

PV(t/h)