Hàng chục trang fanpage công khai rao bán sách giả

Hiện nay, tình trạng sách giả, sách lậu được quảng cáo, rao bán tràn lan trên thị trường rầm rộ, đa dạng chiêu trò. Trong đó, thị trường sách trên mạng xã hội đang phát triển mạnh mẽ, những người kinh doanh sách lậu nắm bắt được xu thế, thay đổi hình thức đưa sách lậu lên các trang mạng xã hội, sàn thương mại điện tử quảng cáo, rao bán với mức giá rất rẻ.

Nhận định về vấn đề sách giả, sách lậu Giám đốc Công ty TNHH Văn hóa sáng tạo Trí Việt (First News) ông Nguyễn Văn Phước cho biết việc buôn bán sách giả trên mạng đang cực kỳ khó kiểm soát. Các đối tượng đăng ảnh sách thật, quảng cáo hấp dẫn, giảm giá 50-70% để thu hút độc giả sau đó ship đến những cuốn sách đầy lỗi chính tả, in ấn kém chất lượng.

“Rất nhiều các đầu sách của Công ty First News – Trí Việt đã bị làm giả và rao bán trên các trang mạng facebook và trang thương mại điện tử Lazada. Thông thường, các nhà in sách giả, sách lậu sẽ hướng đến những đầu sách bestseller, được nhiều bạn đọc săn lùng, đón chờ để làm giả, như Muôn kiếp nhân sinh, Đắc nhân tâm, Hành trình về phương Đông, Quẳng gánh lo đi và vui sống,…”, ông Phước nói.

Theo thống kê của Công ty First News – Trí Việt, hiện có hơn 40 trang fanpage đang rao bán công khai sách giả trên mạng xã hội. Trong đó, công ty đã bị các ‘trùm lậu’ làm giả tới hơn 280 đầu sách, ngoài ra còn có hàng trăm đầu sách của các Nhà xuất bản (NXB) khác.

“Mặc dù đã thực hiện nhiều biện pháp để chống sách giả như dùng giấy ford Nhật chất lượng cao, in sách 3 màu, 4 màu, song vẫn không tránh được chuyện sách bị làm giả”, đại diện First News chia sẻ.

Việc in ấn, phát hành sách giả, sách lậu tràn lan như hiện nay sẽ gây ảnh hưởng đến lợi ích, uy tín và kinh tế của các NXB, đơn vị làm sách. Ngoài ra, điều này còn làm biến dạng thị trường, khiến cho những người làm sách, viết sách mất đi động lực, đe dọa sự phát triển ổn định, lành mạnh của ngành xuất bản.

Vì viết một cuốn sách không hề đơn giản, tác giả thường mất hàng tháng, thậm chí là vài năm mới cho ra một sản phẩm chất lượng. Hơn nữa, thu nhập của các tác giả chủ yếu đến từ tiền tác quyền, ngoài sự nổi tiếng nhờ các tác phẩm, thì số lượng sách xuất bản và được khán giả đón nhận cũng chính là động lực giúp họ sáng tạo ra các tác phẩm xuất sắc.

Thế nhưng, vấn nạn sách giả tràn lan hiện nay không chỉ gây ảnh hưởng đến đơn vị xuất bản mà còn làm nản lòng nhiều tác giả nổi tiếng. Bản thân các tác giả, người viết sách hợp tác với đơn vị phát hành sách cũng dần mất đi nhiệt huyết và khả năng sáng tạo khi chế tài xử phạt hành vi sách giả, sách lậu hiện nay không đủ mạnh để răn đe.

Việc sách giả, sách lậu kém chất lượng len lỏi khắp nơi sẽ gây ức chế cho bạn đọc khi mua trúng sách giả, sách lậu. Đáng nói, việc mua nhầm sách giả sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm đọc, vì những sách giả thông thường được in trên các loại giấy mỏng, gây nên tình trạng nhòe chữ, lem, mờ. Hơn nữa, nội dung cũng không được biên tập chỉn chu, gây nên tình trạng lỗi font, chữ in không đều, sai chính tả, thiếu hoặc thừa chữ làm ức chế cho người đọc.

Đặc biệt, sách giả, sách lậu được sản xuất với chi phí rất thấp, nên keo dán gáy, bìa sách cũng không đảm bảo chất lượng. Sau thời gian ngắn sử dụng sẽ gây nên hiện tượng bong keo, ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của sách. Đây là một vấn đề nghiêm trọng đối với những độc giả có đam mê sưu tầm và trưng bày sách.

Cần có chế tài mạnh tay xử lý nạn sách giả

Vấn nạn sách giả, sách lậu tràn lan trên thị trường không chỉ xảy ra mới đây, mà nó đã diễn ra nhiều năm qua. Trước vấn đề nhức nhối này, tại hội thảo “Ứng dụng tem điện tử vào quản lý sản phẩm in và phòng chống in lậu” cuối tháng 10 năm 2021, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành cho biết cơ quan quản lý đã triển khai nhiều giải pháp để ngăn chặn, nhưng hoạt động in sách lậu, sách giả, in nối bản trái phép vẫn tiếp tục diễn ra với quy mô và tính chất ngày càng phức tạp.

Mới đây nhất, trong buổi tọa đàm "10 năm thi hành Luật xuất bản năm 2012" được tổ chức tại TP.HCM vào sáng 9/8/2022, ông Nguyễn Nguyên cho biết trong tương lai, chúng ta sẽ có Trung tâm bản quyền sách thuộc Hội Xuất bản. Theo đó, trung tâm này có chức năng kết nối và hỗ trợ các đơn bị làm sách mua bản quyền của nước ngoài. Việc mỗi ngành có một trung tâm bản quyền riêng là điều vô cùng cần thiết.

Trong khi đó, các đơn vị, công ty xuất bản sách chủ động đưa ra nhiều biện pháp để đối phó với vấn nạn in ấn, bán sách giả. Các đơn vị đưa ra những hướng dẫn giúp bạn đọc biết cách phân biệt được sách thật, sách giả với mong muốn bạn đọc có thể nâng cao ý thức và nhận thức về sách giả. Theo đó, bạn đọc nên quan tâm đến chất lượng bìa sách, bởi hầu hết các bìa sách thật đều được gia công chỉn chu, có hiệu ứng UV, chữ nổi ở một số điểm nhấn. Phần ruột của sách thật sẽ được in trên giấy dày vừa đủ, chữ sắc nét, kích thước, khoảng cách giữa các ký tự đều nhau, đem lại cảm giác dễ chịu khi trải nghiệm đọc sách. Gáy sách thật cũng được dán keo chắc chắn và tỉ mỉ, không có tình trạng nhem nhuốc hay bung keo khi lật các trang sách.

Đặc biệt, sách giả thường được rao bán với giá rất rẻ, có khi thấp hơn đến 70% so với giá bìa. Tuy nhiên, để chắc chắn nhất thì bạn đọc nên mua trực tiếp tại các nhà sách, công ty phát hành sách uy tín.

Ngoài các biện pháp tuyên truyền, giáo dục pháp luật và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm của các cơ quan chức năng, cùng những ứng dụng công nghệ nhằm phân biệt sách thật, sách giả và chống in lậu của nhiều NXB, một số NXB cho rằng cần một chế tài mạnh hơn, đủ để răn đe các đối tượng có hành vi kinh doanh sách giả, sách lậu.

Theo đó, việc in ấn, bán sách giả, sách lậu là hành vi vi phạm Luật Xuất bản, Luật Sở hữu trí tuệ, còn làm thất thu ngân sách Nhà nước. Bên cạnh đó, với chất lượng sách kém, nhiều sai sót còn khiến độc giả chán nản, ảnh hưởng đến tâm lý, văn hóa đọc. Vì vậy, độc giả cần có sự cân nhắc, lựa chọn kỹ hơn trước khi mua hoặc đặt hàng trên mạng để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng. Việc tiêu dùng thông minh, trong đó có mua sách tại các nhà sách, đơn vị làm xuất bản uy tín cũng là cách để ngành xuất bản trong nước có cơ hội phát triển.

Thanh Thảo