Thanh tra TP.HCM vừa tổ chức công bố Kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định pháp luật tại Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP (Saigon Co.op). Đồng thời, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy cũng triển khai quyết định đình chỉ sinh hoạt cấp ủy đối với ông Diệp Dũng - Bí thư Đảng ủy Saigon Co.op.

Theo kết luận của Thanh tra TP.HCM, Saigon Co.op được UBND TP.HCM phê duyệt Điều lệ tổ chức và hoạt động với tổng vốn đăng ký là hơn 23 tỷ đồng. Từ năm 1999 đến nay, Saigon Co.op được UBND thành phố giao cùng Sở Tài chính xây dựng Quy chế quản lý nguồn vốn này trình UBND thành phố. Tuy nhiên, đến nay các đơn vị vẫn chưa thực hiện, dẫn đến không cung cấp được cho Thanh tra thành phố cụ thể danh mục vốn, tài sản không chia có giá trị gần 22 tỷ đồng.

Theo Thanh tra thành phố, điều này là thực hiện không đúng theo quy định tại Điều 8 Thông tư số 83/2015/TT-BTC ngày 28/5/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ quản lý tài chính áp dụng đối với HTX, Liên hiệp HTX quy định về quản lý tài sản không chia.

Bên cạnh đó, Saigon Co.op tiếp nhận các tài sản từ Liên hiệp HTX mua bán thành phố chuyển sang và nguồn tài trợ khác. Saigon Co.op phải có nghĩa vụ sử dụng có hiệu quả, bảo toàn, phát triển và xây dựng quy chế để quản lý chặt chẽ số tài sản này, nhưng Saigon Co.op chưa mở sổ theo dõi khi tiếp nhận tài sản.

Do đó, mặt bằng số 1 Đặng Văn Bi, phường Bình Thọ, quận Thủ Đức (Cửa hàng Co.opFood Đặng Văn Bi) hiện nay chưa có hồ sơ pháp lý. Việc Saigon Co.op đang quản lý và sử dụng mặt bằng này là không đủ thủ tục pháp lý.

Liên quan đến việc phân phối lợi nhuận, qua kiểm tra, Thanh tra TP.HCM nhận thấy trong năm 2015, sau khi trích lập quỹ dự phòng tài chính, Saigon Co.op đã kết chuyển số tiền hơn 1 tỷ đồng sang quỹ đầu tư phát triển, không đúng với Thông tư số 83/2015/TT-BTC ngày 28/5/2015 của Bộ Tài chính.

Đối với tăng vốn điều lệ năm 2020, về trình tự thủ tục, qua kiểm tra Thanh tra thành phố nhận thấy Saigon Co.op thực hiện chưa đúng quy định của Luật Hợp tác xã và Điều lệ tổ chức và hoạt động của Saigon Co.op đã được Đại hội thành viên thông qua. Các HTX thành viên tổ chức triển khai việc huy động vốn của các thành viên không đúng trình tự thủ tục quy định.

Cụ thể, HTX thành viên huy động từ nguồn vốn bên ngoài để góp vốn vào Saigon Co.op là thực hiện không đúng Nghị quyết số 12/NQ-ĐHTV của Đại hội thành viên bất thường lần 1 năm 2020 quy định: Vốn góp từ các HTX thành viên không phải do các HTX thành viên đi vay hoặc huy động từ nguồn vốn của đối thủ cạnh tranh; nếu vi phạm điều này Liên hiệp sẽ hoàn trả số vốn huy động này cho HTX thành viên vi phạm.

Các HTX thành viên thực hiện việc góp vốn trước khi thực hiện thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận là thực hiện không đúng Khoản 1, Điều 28 Luật Hợp tác xã.

Các HTX thành viên không cung cấp các hồ sơ liên quan việc góp vốn, huy động vốn là không chấp hành đúng nội dung Quyết định thanh tra và thẩm quyền thanh tra của UBND Thành phố tại Khoản 2, Điều 61 Luật Hợp tác xã.

Kiểm tra kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX thành viên, Thanh tra TP cũng nhận thấy có 6 HTX hoạt động kinh doanh không có hiệu quả trong các năm 2018, 2019. Một số HTX hoạt động mức lợi nhuận đạt sau thuế dưới 6 tỷ đồng nhưng không tham gia góp vốn, trong khi phần lớn các HTX lợi nhuận đạt được sau thuế chỉ 24 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng lại tham gia góp với số vốn góp hàng trăm tỷ đồng là điều không bình thường.

Bên cạnh đó, phân tích tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn đầu tư của các HTX thành viên cho thấy, tỷ suất lợi nhuận đạt được từ 26% - 39% trên vốn góp nên nhu cầu của các cá nhân, tổ chức muốn đầu tư vào Saigon Co.op là có cơ sở. Điều này cũng cho thấy nếu không làm rõ được nguồn vốn tăng lên thì Saigon Co.op sẽ bị chi phối bởi các tổ chức, cá nhân bên ngoài và không giữ được nguyên tắc tổ chức, hoạt động. Đồng thời, có dấu hiệu thâu tóm, chiếm đoạt vốn, tài sản của Saigon Co.op được hình thành từ khi thành lập đến nay, xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản chung (tài sản không chia) và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế của thành phố nói riêng và cả nước nói chung, việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.

Ngoài ra, để quá trình thanh tra được chính xác, chặt chẽ, khách quan, đúng pháp luật, ngày 24/7/2020, Thanh tra TP có văn bản đề nghị Chủ tịch HĐQT Saigon Co.op tạm đình chỉ Đại hội thành viên cho đến khi có kết luận chính thức và ý kiến chỉ đạo từ cấp có thẩm quyền. Tuy nhiên, Saigon Co.op không chấp hành, vẫn tiến hành Đại hội biểu quyết các vấn đề liên quan làm ảnh hưởng đến hoạt động và nội dung kết luận thanh tra về công tác nhân sự, phương án huy động vốn, tăng vốn điều lệ, việc rút vốn của các HTX thành viên… là vi phạm pháp luật thanh tra.

Kết luận của Thanh tra TP nêu rõ các sai phạm nêu trên thuộc trách nhiệm của HĐQT Liên hiệp, Thành viên Liên hiệp, Ban Tổng giám đốc, các phòng ban chức năng và cá nhân có liên quan tại các thời kỳ.

Trên cơ sở các kết luận được công bố, Thanh tra TP kiến nghị Chủ tịch UBND TP chỉ đạo, yêu cầu Saigon Co.op nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật thanh tra, theo đó, tạm ngưng thực hiện các nội dung liên quan đến kết luận thanh tra và không thay đổi nhân sự HĐQT, Ban Tổng giám đốc, lãnh đạo các phòng ban đến khi có kết luận xử lý và chỉ đạo thực hiện kết luận thanh tra của người có thẩm quyền.

Quang Anh