Đưa OCOP thành sản phẩm chủ lực

Theo dự thảo kế hoạch Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2022 – 2025 trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, đến cuối năm 2025 toàn tỉnh có ít nhất 100 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên. Trong đó có ít nhất 2 – 3 sản phẩm OCOP đạt 5 sao, 1 – 2 sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch; củng cố và nâng cấp ít nhất 50% sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng.

Sản phẩm OCOP bao gồm hàng hóa và dịch vụ du lịch có nguồn gốc địa phương, có đặc trưng về giá trị văn hóa, lợi thế của địa phương. Đặc biệt là các sản phẩm đặc sản vùng miền, sản phẩm làng nghề, dịch vụ du lịch dựa trên các thế mạnh, lợi thế về điều kiện tự nhiên, nguồn nguyên liệu, tri thức và văn hóa bản địa...

Trong quá trình phát triển các sản phẩm OCOP:

Ưu tiên phát triển các hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp nhỏ và vừa, phấn đấu mỗi năm có thêm 4 – 6 HTX có sản phẩm OCOP; đến cuối năm 2025 có ít nhất có 40% chủ thể OCOP là HTX và 30% chủ thể là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Có ít nhất 30% các chủ thể OCOP xây dựng được chuỗi giá trị theo hướng kinh tế tuần hoàn, OCOP xanh gắn với vùng nguyên liệu ổn định, trong đó ưu tiên các sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng.

Có ít nhất 30% làng nghề truyền thống có sản phẩm OCOP, góp phần bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống của tỉnh; 50% chủ thể OCOP tham gia vào các kênh bán hàng hiện đại như: Hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi; sàn giao dịch thương mại điện tử…; mỗi huyện, thị xã có 1 – 2 điểm bán hàng OCOP, riêng TP Đông Hà có 8 – 10 điểm bán hàng OCOP.

Được biết, hiện trong tổng số hơn 90 sản phẩm OCOP ở Quảng Trị, có gần một nửa sản phẩm là từ cây dược liệu hoặc có nguồn gốc từ cây dược liệu như: Cà gai leo, chè vằng, an xoa... Đây là thế mạnh được tỉnh nỗ lực đầu tư. Có được kết quả nổi bật đó tỉnh Quảng Trị đã có nhiều giải pháp nhằm phát triển thế mạnh từ dược liệu.

Bên cạnh đó, trong chuỗi sản phẩm OCOP, vẫn còn một số sản phẩm chất lượng chưa cao, chưa phát huy hết tiềm năng, số lượng ít, chưa có nhãn mác thương hiệu, chủ yếu xuất bán dưới dạng sản phẩm thô, giá trị gia tăng thấp. Việc xúc tiến thương mại còn gặp nhiều khó khăn do chưa có giải pháp phát triển thương hiệu và đầu ra ổn định cho hàng OCOP.

Ngoài ra, việc phát triển sản phẩm OCOP trong lĩnh vực du lịch trên địa bản tỉnh Quảng Trị vẫn gặp nhiều khó khăn, chưa có sản phẩm nào được gắn sao chứng nhận. Nguyên nhân xuất phát từ việc mô hình OCOP về dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch là khái niệm còn mới, nhiều người dân đến nay chưa hiểu rõ về sản phẩm du lịch OCOP, gây ra những trở ngại về cách thức triển khai, hoạt động, vốn,...

Tạo sức hút cho OCOP

Nhận thấy tiềm năng từ việc phát triển các sản phẩm OCOP, thời gian quan tỉnh Quảng Trị không ngừng thực hiện nhiều giải pháp để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tham gia.

Cụ thể, hỗ trợ cho doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, chủ trang trại, hộ gia đình, cá nhân tham gia phát triển sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm, cung ứng các dịch vụ có liên quan đến cây trồng, vật nuôi, tạo sản phẩm chủ lực có lợi thế cạnh tranh của tỉnh.

Trên cơ sở đó, Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh lựa chọn đối tượng thụ hưởng, triển khai cho các chủ thể OCOP làm đơn đề nghị hỗ trợ theo các nội dung phù hợp với chính sách và nhu cầu thực tế nhằm hoàn thiện sản phẩm; ban hành kế hoạch thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển một số cây trồng, vật nuôi tạo sản phẩm chủ lực có lợi thế cạnh tranh trên địa bàn tỉnh theo nghị quyết; phối hợp với các địa phương triển khai, theo dõi, đôn đốc trong quá trình thực hiện kế hoạch.

Đến nay, Chi cục đã phê duyệt nội dung và kinh phí hỗ trợ cho 5/5 chủ thể OCOP. Các hạng mục hỗ trợ gồm:

- Xây dựng thương hiệu, phát triển và hoàn thiện sản phẩm kết nối vào các chuỗi cung ứng của 5 chủ thể.

- Hỗ trợ tư vấn thiết kế mẫu mã, bao bì, nhãn hiệu hàng hóa, in bao bì, nhãn mác, tạo hệ thống truy xuất nguồn gốc, xây dựng và áp dụng hệ thống ISO cho sản xuất, cung ứng đảm bảo đúng quy định về nội dung, định mức hỗ trợ, đối tượng thụ hưởng, đáp ứng một phần nhu cầu, nguyên vọng của chủ thể.

Tổng kinh phí hỗ trợ thực hiện là 300 triệu đồng.

Đặc biệt trong lĩnh vực dược liệu, tỉnh Quảng Trị thực hiện Đề án khuyến khích phát triển dược liệu gắn với chương trình OCOP, kinh phí lên đến 52 tỷ đồng. Đề án xây dựng dựa trên nhu cầu, tiềm năng phát triển của tỉnh Quảng Trị và phù hợp với mục tiêu thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp.

Mục tiêu của đề án là từ nay đến 2026, phấn đấu đưa diện tích cây dược liệu trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đạt 4.500ha, trồng mới ít nhất 1.000ha; có thêm 15 - 20 sản phẩm OCOP có nguồn gốc từ cây dược liệu, trong đó có ít nhất 1 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 5 sao.

Ông Hà Sỹ Đồng - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị cho biết: “Quảng Trị là tỉnh thuần nông, với gần 70% dân số sống bằng nông nghiệp. Hiện nay, tỉnh đã phát triển nhiều sản phẩm có thương hiệu, giá trị cao trên thị trường như: Gạo hữu cơ Quảng Trị, cà phê Arabica Khe Sanh, hồ tiêu Quảng Trị, các sản phẩm OCOP từ dược liệu...”.

Riêng về phát triển dược liệu, Quảng Trị đang chuyển hướng từ sản xuất dược liệu sang kinh tế thảo dược dựa trên lợi thế cạnh tranh, lợi thế so sánh, thị trường, giá trị gia tăng và nâng cao hiệu quả, hợp tác kinh tế, góp phần khai thác hợp lý và phát triển bền vững tài nguyên.

Phan Hòa