Thực hiện chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Thủ tướng Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức thực hiện Đề án “Nghiên cứu, biên soạn Bộ lịch sử Việt Nam”. Sau 5 năm triển khai, ngày 12/11, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức lễ tiếp nhận bản thảo Bộ lịch sử Việt Nam. 

Đề án "Nghiên cứu, biên soạn bộ Lịch sử Việt Nam" (còn gọi là Quốc sử) được thực hiện từ năm 2015, gồm 25 tập thông sử (trong đó, 13 tập Lịch sử Việt Nam thời kỳ cổ - trung đại, 12 tập thời kỳ cận - hiện đại) và 5 tập Biên niên sự kiện lịch sử (trong đó 3 tập thời kỳ cổ - trung đại, 2 tập thời kỳ cận - hiện đại). Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chủ trì phê duyệt và tổ chức thực hiện.

Đề án đã huy động gần 300 nhà khoa học thuộc các cơ quan nghiên cứu và giảng dạy lịch sử trên cả nước, tại các viện nghiên cứu, các trường đại học, tập trung chủ yếu ở Hà Nội, Thừa Thiên - Huế và TPHCM thực hiện.

Trong các chương trình về khoa học xã hội và nhân văn, đây là đề án đặc biệt lớn về quy mô, phạm vi nghiên cứu, nhận được sự quan tâm của giới học giả trong, ngoài nước và cả người dân. Đây cũng là Đề án đầu tiên thực hiện việc xây dựng Thể lệ biên soạn để bảo đảm sự thống nhất của công trình. Thể lệ xác định rõ yêu cầu chung của công trình, mối quan hệ giữa các tập và quy định cụ thể về bố cục nội dung và các quy định trong cách trình bày của mỗi tập, bảo đảm ngay từ khi bắt đầu thực hiện, Ban Biên soạn của các đề tài cùng triển khai thống nhất.

Kinh phí thực hiện Đề án được cấp bởi Quỹ Nafosted, thực hiện theo phương thức khoán chi đến sản phẩm cuối cùng.

Tại lễ tiếp nhận, đại diện các nhóm nghiên cứu đã báo cáo về quá trình thực hiện cũng như nội dung của từng nhiệm vụ trong Đề án, sau lễ tiếp nhận bản thảo, sẽ tổ chức thẩm định chuyên gia, đánh giá nghiệm thu các đề tài thuộc đề án. Các đề tài tiếp tục điều chỉnh bản thảo theo ý kiến chuyên gia và kết luận của Hội đồng khoa học, đối chiếu giữa các tập Chính sử, Biên niên, để bảo đảm chất lượng biên soạn, tính thống nhất của bộ Quốc sử trước khi đưa vào biên tập xuất bản.

Phát biểu tại Lễ tiếp nhận bản thảo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng: Trong hàng nghìn đề tài, nhiệm vụ cấp Nhà nước, chưa có đề tài nào sau bước nghiệm thu cấp cơ sở lại có lễ bàn giao dù đây không phải là đề tài có quy mô lớn nhất hay kinh phí lớn nhất... Điều này cho thấy ý nghĩa của đề tài không chỉ về mặt khoa học khi thu hút được sự tham gia của đông đảo nhà khoa học. 

Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Đây là đề tài khoa học quốc gia rất quan trọng, việc nghiên cứu để ra sản phẩm là một bộ Quốc sử, Bách khoa thư... mới hoàn thành nhiệm vụ cấp cơ sở và sẽ còn nhiều bước tiếp theo để đi đến bước cuối cùng là xuất bản Bộ Quốc sử - Chính quốc - Bách khoa thư. 

Kết quả đề án được bàn giao hôm nay là sự đóng góp miệt mài, không mệt mỏi của các nhà khoa học lịch sử, trong đó có cố Giáo sư Phan Huy Lê đã tạo nên sản phẩm là kết tinh của "hồn thiêng sông núi" sống mãi với thời gian.

Minh Châu