Bancassurance là động lực chính của mảng dịch vụ ngân hàng

Phân phối bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance) đang là kênh kinh doanh hấp dẫn, mang lại nguồn thu lớn cho cả bảo hiểm và ngân hàng.

Vài năm trở lại đây, ngoài hoạt động cho vay truyền thống, động lực tăng trưởng lợi nhuận của nhiều ngân hàng còn đến từ sự "bội thu" từ hoạt động dịch vụ với tăng trưởng mạnh mẽ từ mảng kinh doanh bảo hiểm.

Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho hay, hoạt động bán bảo hiểm qua hợp tác với ngân hàng (bancassurance) tại Việt Nam những năm gần đây phát triển một cách mạnh mẽ. Chỉ tính trong nửa đầu năm 2022, doanh thu phí bảo hiểm qua kênh bancassurance của doanh nghiệp bảo hiểm đã chiếm tới 41% tổng doanh thu khai thác mới, giúp ngành bảo hiểm duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định.

Doanh thu phí khai thác mới đến từ kênh bancassurance được dự báo sẽ sớm đạt được mức đóng góp 50% trong tổng doanh thu, có thể vượt qua các đại lý trở thành kênh kiếm tiền chủ lực cho các công ty bảo hiểm.

Các công ty bảo hiểm chi hoa hồng rất cao cho các ngân hàng. Lợi nhuận thu từ bán bảo hiểm của một số ngân hàng hiện chỉ đứng sau hoạt động chính là cho vay.

Trong năm 2022, dù gặp nhiều khó khăn nhưng lợi nhuận của nhiều ngân hàng vẫn tăng vọt nhờ kinh doanh bảo hiểm. Nhiều nhà băng thu về khoản lãi lớn từ bảo hiểm.

Tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank, mã: TPB), năm 2022 thu từ dịch vụ kinh doanh, bảo hiểm và tư vấn đạt hơn 876,5 tỷ đồng, giảm nhẹ 8% nhưng vẫn chiếm tới 33% tổng lãi thuần từ hoạt động dịch vụ.

Trước đó, năm 2019, thu từ kinh doanh, dịch vụ tư vấn và bảo hiểm đạt 691 tỷ đồng, chiếm tới 59% tổng lãi thuần từ hoạt động dịch vụ. Năm 2020 doanh thu từ mảng này giảm nhẹ còn 575,9 tỷ đồng, chiếm 61% tổng lãi thuần từ hoạt động dịch vụ. Bước sang 2021, tình hình cải thiện hơn. Thu từ kinh doanh, dịch vụ tư vấn và bảo hiểm của ngân hàng TPBank vọt lên 955,4 tỷ đồng, chiếm 62%. 

Hiện nay, hầu như ngân hàng lớn nào cũng đã tham gia vào kênh bancassurance. Giá trị các thương vụ độc quyền giữa hãng bảo hiểm và ngân hàng ít khi được tiết lộ công khai nhưng con số hàng trăm triệu USD là không hiếm.

Năm 2019, ngân hàng TPBank và Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam (Sun Life Việt Nam) ký kết hợp đồng bảo hiểm độc quyền. Sun Life Việt Nam sẽ là đối tác cung cấp các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ độc quyền cho TPBank trong 15 năm tới. Việc hợp tác sẽ bắt đầu từ đầu năm 2020. Theo thời gian, mối quan hệ mang lại lợi nhuận cao cho TPBank.

Ngân hàng TPBank báo lợi nhuận tăng 30% trong năm 2022, đạt gần 7.900 tỷ đồng

Năm 2022, TPBank đạt 7.828 tỷ đồng lãi trước thuế, tăng 30% so với cùng kỳ, song không đạt kế hoạch lợi nhuận năm là 8.200 tỷ đồng.

Phía ngân hàng cho biết mức lợi nhuận trên đến từ việc gia tăng dịch vụ bảo lãnh và tài trợ thương mại để tăng thu nhập từ phí. Ngoài ra, sự phục hồi của khách hàng được giãn nợ trong thời kỳ dịch bệnh góp phần gia tăng nguồn thu của ngân hàng. Trích lập dự phòng rủi ro cũng thấp hơn các năm trước.

Cụ thể, thu nhập lãi thuần của ngân hàng đạt gần 11.387 tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ. Các khoản thu nhập ngoài lãi của TPBank cũng tăng mạnh 18,4% lên hơn 4.200 tỷ đồng, phần lớn được hỗ trợ bởi nguồn thu đáng kể từ hoạt động dịch vụ với 2.692 tỷ đồng (tăng 75% so với cùng kỳ).

Cùng với đó, lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối và hoạt động kinh doanh khác tăng lần lượt 10% và 186% so với năm 2021. Trong khi đó, lãi thuần từ chứng khoán đầu tư giảm 70%.

Cả năm 2022, chi phí dự phòng của ngân hàng TPBank giảm 37% xuống còn 1.884 tỷ đồng. Riêng trong quý IV, chi phí dự phòng rủi ro của ngân hàng giảm đến 80% từ 560 tỷ xuống còn 115 tỷ.

Về chất lượng tín dụng, nợ xấu của TPBank tính đến cuối năm 2022 là 1.357 tỷ đồng, chiếm 0,84% tổng dư nợ, tăng 17,3% so với đầu năm. Chủ yếu do nợ nhóm 5 tăng gần 70% lên 505 tỷ đồng.

Mới đây, theo thông tin từ Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE), CTCP Quản lý Quỹ Đầu tư FPT (FPT Capital) đã bán 783.322 cổ phiếu TPB của Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank – Mã: TPB), tương đương 0,049% vốn điều lệ ngân hàng.

Giao dịch được thực hiện bằng phương thức khớp lệnh. Thời gian thực hiện giao dịch từ 30/1 đến 28/2. Sau khi thực hiện giao dịch, FPT Capital không còn nắm giữ cổ phần nào tại TPBank.

Hiện, ông Shuzo Shikata, Phó Chủ tịch HĐQT TPBank đồng thời giữ chức vụ Thành viên HĐQT FPT Capital. Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Thu Nguyệt đang đảm nhiệm vị trí Thành viên Ban kiểm soát TPBank và Tổng Giám đốc FPT Capital.

Trước đó, FPT Capital đã đăng ký bán 1 triệu cổ phiếu TPB tương đương 0,063% vốn điều lệ ngân hàng. Tuy nhiên công ty chỉ giao dịch được 216.678 cổ phiếu theo phương thức thỏa thuận do chưa đạt kỳ vọng về giá.

783.322 cổ phiếu còn lại đã được FPT Capital đăng ký bán trong thời gian từ 12/12/2022 đến 10/1/2023 theo phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận nhưng do chưa đạt kỳ vọng về giá nên giao dịch cũng đã không hoàn tất. Đến nay công ty mới bán thành công số cổ phiếu này.

Ngoài ra, Công đoàn TPBank đăng ký mua 227.000 cổ phiếu TPB thực hiện qua Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam.

Thời gian dự kiến thực hiện giao dịch là từ 3/3 đến 31/3. Nếu giao dịch thành công, Công đoàn TPBank sẽ nắm giữ 704.440 cổ phiếu, tương đương 0,04453% vốn điều lệ ngân hàng.

Mục đích thực hiện giao dịch là chuyển quyền sở hữu do Công đoàn TPBank mua lại cổ phiếu TPB đã phát hành theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty năm 2020 của cán bộ nhân viên chấm dứt hợp đồng lao động trong thời gian hạn chế chuyển nhượng cổ phiếu.

Hà Phương