Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh thị trường khoa học và công nghệ (KH&CN) ở nước ta là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, có vai trò then chốt trong việc thúc đẩy hoạt động KH&CN và đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, chất lượng hàng hóa, dịch vụ và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Từ năm 2011 tới nay, bộ máy quản lý nhà nước về thị trường KH&CN được hình thành và từng bước được kiện toàn từ Trung ương đến địa phương.

Nguồn cung hàng hoá KH&CN ngày một phong phú và đa dạng từ hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của các viện nghiên cứu và trường đại học và các doanh nghiệp. Theo thống kê từ các sàn giao công nghệ và thiết bị đang hoạt động tại Việt Nam, số lượng nguồn cung công nghệ được thu thập và phổ biến hiện nay khoảng 77.000 bản ghi.

Công tác xúc tiến thị trường KH&CN được duy trì và đẩy mạnh. Nhu cầu và năng lực tiếp cận, hấp thụ, làm chủ công nghệ mới, công nghệ tiên tiến của các doanh nghiệp ngày càng cải thiện. Việc giao dịch mua bán công nghệ hiện nay chủ yếu được diễn ra dưới hình thức hợp đồng mua sắm máy móc, thiết bị, vật tư.

Công tác phát triển các tổ chức trung gian của thị trường KH&CN bước đầu đạt những kết quả nhất định về số lượng và chất lượng. Hiện tại, cả nước có trên 800 tổ chức trung gian thị trường KH&CN các loại đã được hình thành.

Thông qua mạng lưới các tổ chức trung gian, nhất là các sàn giao dịch công nghệ, các địa phương đã tăng cường kết nối, khai thác hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về chuyên gia, các công nghệ mới để thúc đẩy hoạt động ứng dụng, chuyển giao công nghệ.

Tuy nhiên, so với nhu cầu phát triển KTXH và so với một số thị trường khác, thị trường KHCN phát triển chậm, còn nhiều vướng mắc, chưa gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng với nhu cầu sản xuất, kinh doanh…

Chiến lược phát triển KTXH 10 năm 2021-2030 đã xác định: "Phát triển mạnh thị trường khoa học, công nghệ gắn với xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về khoa học, công nghệ. Kết nối có hiệu quả các sàn giao dịch công nghệ quốc gia với các trung tâm ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ ở các địa phương. Phát triển mạnh mạng lưới các tổ chức dịch vụ trung gian môi giới, đánh giá chuyển giao công nghệ…".

Do vậy, phát triển mạnh mẽ thị trường KHCN là một trong các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả, tăng sức cạnh tranh trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. 

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành, điạ phương cần chú trọng lồng ghép mục tiêu phát triển thị trường KH&CN vào kế hoạch phát triển của ngành, địa phương; đồng thời, đẩy mạnh thể chế hóa các quan điểm của Đảng, Nhà nước về phát triển KH&CN nói chung, phát triển thị trường KH&CN nói riêng. Trong đó, đẩy mạnh kết nối cung cầu, thương mại hóa sản phẩm; nâng cao năng lực hoạt động của các tổ chức trung gian; đầu tư phát triển các sàn giao dịch quốc gia; tăng cường xúc tiến hoạt động thương mại tại các địa bàn có lợi thế.

Cùng với đó, chú trọng phát triển doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực công nghệ cao và có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp KH&CN; xây dựng các chính sách khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh việc kiến tạo hệ sinh thái KH&CN phát triển đồng bộ và toàn diện. Ngoài ra, tại diễn đàn này, Thủ tướng Chính phủ bày tỏ mong muốn các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ tiếp tục quan tâm giúp đỡ Việt Nam nhằm xây dựng một thị trường KH&CN phát triển hiệu quả và bền vững.

Minh Anh