Thậm chí, nhiều cơ sở lấy nước giếng khoan, nước sông suối chưa qua xử lý tiệt trùng, hóa lý vẫn vô tư cho vào bình, chai đem đi tiêu thụ dưới nhiều nhãn mác nghe rất “tây”; trong khi cơ sở sản xuất thì xập xệ, mất vệ sinh, công nhân không được khám sức khỏe…

Nước “tinh khiết” đóng cặn, nhiều vi trùng

 Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến vừa “vi hành” kiểm tra một loạt cơ sở sản xuất nước uống đóng chai, đóng bình trên địa bàn TPHCM. Tại cơ sở nước đóng chai nhãn hiệu Unictch (Công ty TNHH TM-SX Vĩnh Thái Thành, phường 12, quận 6) và nhãn hiệu AlenK (Chi nhánh Công ty TNHH SX-TM-DV Kim Vui, 71-73 Trần Văn Kiểu, phường 10, quận 6), đoàn công tác đã kiểm tra giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm, giấy công bố hợp quy và phiếu kiểm nghiệm định kỳ mẫu nước. Sau đó, lấy hai mẫu nước ở hai cơ sở này để về kiểm tra. Trong khi đó, khi đoàn đến kiểm tra tại cơ sở nước đóng bình A&A (Công ty TNHH Tân Hạnh Phúc, 86 Trần Văn Kiểu, phường 10, quận 6), công ty đột nhiên… đóng cửa! 

Trong khi đó, tại Hà Nội, các cơ quan chức năng cũng vừa bắt quả tang Công ty Đầu tư công nghệ và thương mại quốc tế T. Nhu (quận Hoàng Mai, Hà Nội) có dấu hiệu làm giả nhãn mác và sử dụng hóa chất axit sunfuric, soda trong quá trình tẩy rửa bình đựng nước tinh khiết. Qua kiểm tra, cơ sở này sản xuất 3 nhãn hiệu nước tinh khiết nhưng không có giấy cam kết bảo vệ môi trường, không có giấy chứng nhận cơ sở đảm bảo chất lượng ATVSTP, chưa đăng ký nhãn mác và không đủ tiêu chuẩn vệ sinh. Quy trình sản xuất là hút nước giếng khoan, sau đó tẩy lọc và đóng bình, dán tem nhãn rồi đem đi tiêu thụ tại các đại lý. 

Theo Chi cục ATVSTP TPHCM, qua kiểm tra năm 2015 cho thấy gần 40% mẫu nước uống đóng bình ở TPHCM không đạt tiêu chuẩn quy định. Trong đó, nhiều mẫu nước uống đóng bình nhiễm vi sinh và lý hóa (hàm lượng đồng, chì, clo… vượt mức cho phép), có cặn đóng thành lớp. Còn Chi cục ATVSTP TP Hà Nội vừa có báo cáo về kết quả kiểm tra các cơ sở sản xuất nước uống đóng bình, đóng chai và sản xuất nước đá dùng liền cũng cho thấy trong số 64 cơ sở có đến 19 cơ sở vi phạm điều kiện vệ sinh. 

Kiểm soát không xuể?

Theo ông Huỳnh Lê Thái Hòa, Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP TPHCM, hiện thị trường tràn lan nhãn hiệu nước đóng bình, đóng chai nói là tinh khiết, là nước suối nhưng thực chất chỉ là nước giếng, nước thủy cục qua lắng lọc. Tuy nhiên, không phải cơ sở sản xuất nào cũng có quy trình đảm bảo an toàn vệ sinh. “Có loại nước đóng bình mà đưa tay vô vét một cái đã cảm nhận lớp nhờn, lớp cặn, chưa nói đến là vi trùng, vi khuẩn có bám hay không”, ông Hòa băn khoăn. Với nước đóng bình, hiện phổ biến là loại 21 lít với giá dao động từ 5.000 - 10.000 đồng/bình. Sau khi bán cho người tiêu dùng, đại lý thường thu lại vỏ bình để tiếp tục đóng nước mới. Nhưng theo ông Hòa, một số cơ sở sản xuất nước uống đóng bình không có trang thiết bị hoặc có mà cũ kỹ, gỉ sét, không xử lý triệt để vỏ bình. Có cơ sở chỉ xử lý nguồn nước qua loa rồi chiết thẳng vô bình. Cũng có cơ sở chỉ súc rửa bình nước sơ sài nên nguy cơ đất, bụi bám dưới đáy bình rất dễ xảy ra. 

Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục ATVSTP, cho biết theo quy định, nếu sử dụng nước giếng để sản xuất nước uống đóng bình thì bước đầu phải kiểm định 14 chỉ tiêu lý, hóa, vi sinh. Bước tiếp theo, sau khi nước được xử lý bằng thiết bị lọc thì phải đảm bảo 28 chỉ tiêu trước khi chiết vào bình. 

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cơ sở sản xuất nước uống đóng bình không thực hiện đầy đủ quy định trên, ảnh hưởng đến chất lượng nước uống, sức khỏe người tiêu dùng. Theo TS Nguyễn Thanh Phong, lĩnh vực nước uống đóng bình, đóng chai còn nhiều ẩn họa mất vệ sinh mà chưa kiểm soát được hết. Riêng tại TPHCM, thống kê sơ bộ hiện có 518 cơ sở sản xuất, kinh doanh nước uống đóng bình, nước khoáng thiên nhiên đóng chai nhưng cũng chưa kiểm tra hết! “Thực tế, qua kiểm tra hầu hết các cơ sở chưa tuân thủ đúng các quy định về an toàn thực phẩm khi sản xuất. Trong khi cơ quan chức năng địa phương thì thanh kiểm tra theo kiểu xuân thu nhị kỳ”, ông Phong ngao ngán nhận xét.