Tham dự Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt "Thăng Long tứ trấn"  cho đến Voi Phục và đền Quán Thánh có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương và đại diện các bộ, ban, ngành trung ương.

Về phía thành phố Hà Nội có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Chu Ngọc Anh; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng; Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Nguyễn Lan Hương; Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phạm Quí Tiên; Phó Chủ tịch UBND thành phố Chử Xuân Dũng; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương của thành phố.

Tại buổi lễ, Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến cho biết, quận Ba Đình có 74 di tích lịch sử văn hóa. Trong đó, Trấn Tây (đền Voi Phục) và Trấn Bắc (đền Quán Thánh) là một trong những biểu tượng của Thăng Long Hà Nội. Trấn Tây thờ Đức Thượng đẳng Phúc thần Linh Lang Đại Vương - Vị thần đã có công giúp Vua Lý Thánh Tông đánh giặc Vĩnh Trinh (giặc Tống). Đền Quán Thánh là nơi thờ Đức Huyền Thiên Trấn Vũ, vị thần trấn giữ cửa ngõ phía Bắc thành Thăng Long xưa.

Chủ tịch UBND quận Ba Đình khẳng định, trải qua thăng trầm lịch sử, tứ trấn vẫn ngày đêm trấn giữ để bảo vệ cho kinh thành Thăng Long xưa và Thủ đô Hà Nội ngày nay được yên bình, thịnh vượng. Với giá trị ý nghĩa lịch sử, văn hóa, việc di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Thăng Long tứ trấn, gồm: Đền Bạch Mã (quận Hoàn Kiếm), đền Voi Phục, đền Quán Thánh (quận Ba Đình), đền Kim Liên (quận Đống Đa) được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đợt 12 là niềm vinh dự to lớn cho toàn hệ thống chính trị và nhân dân Thủ đô nói chung của 3 quận: Ba Đình, Đống Đa và Hoàn Kiếm nói riêng.

Cũng tại buổi lễ, đại diện Sở Văn hóa - Thể thao Hà Nội đã công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Thăng Long tứ trấn - đền Voi Phục và đền Quán Thánh.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh đề nghị Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Ba Đình tập trung thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật Di sản văn hóa về bảo vệ và phát huy các di tích quốc gia đặc biệt; tập trung triển khai hiệu quả Chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội khóa XVII về "Phát triển văn hóa; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025"; Nghị quyết của Thành ủy về "Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng tầm nhìn đến năm 2045"; các nghị quyết của HĐND thành phố, kế hoạch của UBND thành phố về lĩnh vực phát triển văn hóa. Quận quan tâm đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất và triển khai đồng bộ các giải pháp tu bổ, tôn tạo di tích có tính thường xuyên, lâu dài, nhằm tạo bước đột phá, lưu lại dấu ấn đậm nét đối với nhân dân Thủ đô với du khách trong nước và quốc tế.

"Quận Ba Đình rà soát bổ sung nội quy, quy chế bảo vệ và phát huy giá trị di tích là công trình phục vụ nhân dân; Ban Quản lý di tích cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, bảo đảm cho di tích thực sự kiểu mẫu, văn minh để nơi đây xứng đáng là nơi lưu giữ hồn thiêng sông núi "Thăng Long tứ trấn", địa chỉ giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, niềm tự hào dân tộc, hun đúc ý chí, khát vọng xây dựng đất nước thịnh vượng, hùng cường cho các thế hệ hôm nay và mai sau", đồng chí Chu Ngọc Anh nhấn mạnh.

Chủ tịch UBND Thành phố cũng đề nghị quận Ba Đình tăng cường công tác quản lý nhà nước về di tích nhằm phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm hại, có nguy cơ làm ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường trong di tích, ngăn chặn và khắc phục tình trạng lợi dụng nơi thờ tự, lễ hội nhằm trục lợi, tuyên truyền mê tín, dị đoan và tổ chức các hoạt động trái pháp luật.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố, Bí thư Quận ủy Ba Đình Hoàng Minh Dũng Tiến khẳng định quận sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá hơn nữa giá trị các di tích quốc gia đặc biệt đến bạn bè, nhân dân Thủ đô, du khách trong nước và quốc tế. Khai thác và phát huy hiệu quả giá trị di tích đi đôi với bảo tồn, đáp ứng nhu cầu tinh thần của nhân dân.

Quận cũng hoàn thiện quy chế quản lý, cụ thể hóa kế hoạch bảo tồn, phát huy giá trị đền Voi Phục và đền Quán Thánh tương xứng với di tích quốc gia đặc biệt, để luôn là nơi gắn kết cộng đồng, nơi bảo tồn, giao lưu văn hóa. Bảo đảm cho khu di tích thực sự kiểu mẫu văn minh, xứng đáng là nơi lưu giữ giá trị văn hóa nghìn năm của đất kinh thành, của Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, là điểm đến ấn tượng của quận Ba Đình và Thủ đô.

Ngay sau buổi lễ, quận Ba Đình đã tổ chức rước Bằng xếp hạng, tuyên Chúc văn và tổ chức dâng hương tại đền Voi Phục và đền Quán Thánh.

Đền voi phục

Đền Voi Phục tọa lạc bên cạnh công viên Thủ Lệ, thuộc phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội là trấn phía Tây của “Thăng Long Tứ Trấn”. Đền thờ thần Linh Lang, người đã giúp Vua Lý Thánh Tông dẹp giặc Tống. Đền được xem là một trong những nơi linh thiêng bậc nhất của Thủ đô ngàn năm văn hiến. Xưa kia nơi đây vốn là đất lắm hồ ao, lầy lội, là một trong Thập tam trại có từ thời Lý. Đương thời, thuộc tổng nội, huyện Quảng Đức, phủ Phụng Thiên.

Ngôi đền được xây dựng vào năm Chương Thánh Gia Khánh thứ 7 tức năm 1065 vào đời vua Lý Thánh Tông. Trải qua ngàn năm lịch sử, ngôi đền cũng có nhiều đổi thay do được nhân dân tôn tạo nhiều lần. Dù vậy những nét kiến trúc chính vẫn còn nguyên vẹn. Ngày nay, ở cổng đền vẫn còn nguyên 2 bức tượng voi phủ phục hai bên, đời đời tưởng nhớ vị anh hùng đánh giặc cứu nước được nhân dân biết ơn phong thánh, thờ phụng muôn đời.

 Đền Quán thánh

Trấn Vũ Quán hay còn gọi là đền Quán Thánh, từ xưa đã nổi danh trấn Bắc trong “Thăng Long tứ trấn” của đất kinh kỳ. Đền Quán Thánh là nơi thờ Huyền Thiên Trấn Vũ – một vị thần trấn giữ hướng Bắc kinh thành Thăng Long.

Truyền thuyết xưa kể rằng: Huyền Thiên Trấn Vũ là thần cai quản phương Bắc giúp dân trừ tà ma, yêu quái; trừ rùa thành tinh (đời Hùng Vương 14); trừ cáo chín đuôi ở Tây Hồ; giúp An Dương Vương trừ tinh gà trắng xây thành Cổ Loa; diệt hồ ly tinh trên sông Hồng đời vua Lý Thánh Tông… Đến thời nhà Lê, các vua cũng thường đến đây để cầu mưa mỗi khi có hạn hán.

Theo tư liệu cũ, ngôi Đền được xây dựng vào những năm đầu khi Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long. Năm 1823, Vua Minh Mạng lên ngôi đổi tên Đền là Trấn Vũ Quán. Đến đời vua Thiệu Trị năm 1842, đổi tên là Đền Quán Thánh như hiện nay. Vua Minh Mạng nhà Nguyễn khi ra tuần thú Bắc Thành, cho đổi tên đền thành Chân Vũ quán, ba chữ Hán này được tạc trên nóc cổng tam quan. Tuy nhiên, trên bức hoành trong Bái đường vẫn ghi là Trấn Vũ quán. Năm 1842, vua Thiệu Trị cũng đến thăm đền và ban tiền đúc vòng vàng đeo cho tượng Trấn Vũ. Đền được công nhận di tích lịch sử- văn hóa cấp quốc gia đợt đầu năm 1962.

Thái An