Cụ thể, trong 3 trường hợp ghi nhận thêm thì có 2 trường hợp là trẻ em tại thị xã Nghi Sơn, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa và 1 trường hợp là người lớn tại huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk.

Tại Đắk Lắk, nệnh nhân là chị là B.T.H, sinh năm 1982, trú xã Vụ Bổn, H. Krông Pắc. Trước đó, ngày 10/10, bệnh nhân có biểu hiện đau bụng dữ dội nên nhập Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên khám. Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán bị áp xe lá lách nên được tiến hành phẫu thuật điều trị. Sau khi xuất viện về nhà, bệnh nhân vẫn tiếp tục đau bụng nên ngày 31/10 nhập viện khám lại. Lúc này, bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh Whitmore trên nền đái tháo đường type 2 và được đưa vào điều trị tại khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Hiện bệnh nhân đang được Khoa Truyền nhiễm phối hợp với Khoa Ngoại tích cực điều trị.

Tại Thanh Hóa, bệnh nhân thứ nhất là Tr. M. Nh., giới tính nam, sinh năm 2007, có địa chỉ tại xã Mai Lâm (thị xã Nghi Sơn). Trước đó, bệnh nhân được chuyển đến từ Bệnh viện Nhi Thanh Hóa với chẩn đoán theo dõi viêm cơ tim cấp/suy đa tạng, shock nhiễm khuẩn. Bệnh khởi phát 4 ngày với biểu hiện sốt cao liên tục, ho, chảy mũi, nổi ban sẩn từng mảng, kèm theo đau tức ngực bên phải, đau bụng, trẻ được khám và chẩn đoán viêm họng và điều trị 2 ngày tại Bệnh viện Đa khoa Hợp Lực, bệnh diễn biến nặng lên, bệnh nhân khó thở, huyết áp giảm, được chuyển đến Bệnh viện Nhi Thanh Hóa. Trẻ được cấp cứu đặt nội khí quản, thở máy, dùng thuốc vận mạch và kháng sinh, ngày thứ 2 tình trạng bệnh không cải thiện, được chuyển đến bệnh viện Nhi Trung ương tiếp tục điều trị. Tiền sử bệnh, trẻ là con lần 1, đã mắc COVID-19 cách đây 5 tháng, ngoài dị ứng hải sản, trẻ không có biểu hiện bệnh gì khác. Nhà có 1 em trai, có 5 người sống cùng nhà; khu vực sống xung quanh có nhiều đất vườn, nhà sát chân đồi. 2 ngày trước khi khởi phát, trẻ đi học về và có bị dầm nước mưa. Gia đình và người xung quanh chưa có ai biểu hiện bệnh giống như trẻ. Trẻ đến Bệnh viện Nhi Trung ương vào ngày thứ 12 sau khi khởi phát trong tình trạng nặng; phổi tổn thương, suy hô hấp, vẫn còn ban sẩn xuất huyết ở 2 bàn tay, trẻ tiếp tục được thở máy, duy trì vận mạch, sử dụng IVIG, tiến hành lọc máu, xét nghiệm tìm căn nguyên. Mẫu cấy máu ngay từ khi vào viện đã phát hiện ra trực khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei vào ngày 3/11/2022. Chẩn đoán bệnh của trẻ: Shock nhiễm khuẩn/suy đa tạng/Whitmore.

Bệnh nhân thứ 2 là L. Ng. Q., sinh năm 2012, giới tính nam, có địa chỉ tại xã Yên Mỹ (Nông Cống). Bệnh diễn biến 3 tháng, khởi đầu với biểu hiện sốt, sưng đỏ vùng mang tai 5 ngày, được chẩn đoán viêm tuyến nước bọt mang tai phải và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nông Cống 20 ngày không đỡ. Sau đó trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi Thanh Hóa chẩn đoán áp xe má phải được chích áp xe và điều trị nội trú 20 ngày; trẻ ra viện tiếp tục điều trị nội trú 7 ngày. Tuy nhiên, sau thời gian điều trị dài, vùng má phải tổn thương vẫn còn viêm và rỉ dịch mủ, đồng thời xuất hiện thêm cục to đau sau tai nên chuyển Bệnh viện Nhi Trung ương khám và điều trị tiếp vào ngày 1/11/2022. Tiền sử bệnh, trẻ là con lần 1, khỏe mạnh; gia đình có 4 người và xung quanh gia đình chưa phát hiện được ai có biểu hiện bệnh giống như trẻ. Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ được chích rạch khối áp xe, cấy dịch mủ từ khối áp xe và điều trị ngoại trú. Kết quả cấy dịch mủ ngày 1/11/2022 tại Bệnh viện Nhi Trung ương đã phát hiện ra trực khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei. Chẩn đoán áp xe phần mềm vùng trước tai phải/Whitmore.

Trước tình hình trên, Cục Y tế dự phòng đã có Công văn khẩn gửi Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa và Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk đề nghị Sở Y tế chỉ đạo tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình bệnh Whitmore (bệnh Melioidosis), thực hiện lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp nghi ngờ và các đối tượng nguy cơ cao để phát hiện sớm các trường hợp mắc và xử lý điều trị trên địa bàn tỉnh, nhất là tại các vùng nguy cơ cao, đã có bệnh nhân mắc bệnh Whitmore.

Tổ chức thu dung, cấp cứu bệnh nhân, điều trị tích cực để hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong do bệnh Whitmore. Chỉ đạo các đơn vị y tế tổ chức điều tra, phân tích về dịch tễ các trường hợp mắc bệnh Whitmore, phân tích nguy cơ và triển khai các biện pháp phòng chống bệnh Whitmore.

Đồng thời phối hợp với cơ quan truyền thông đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về nguy cơ mắc và các biện pháp phòng chống bệnh Whitmore để người dân hiểu và chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống; đưa các trường hợp nghi ngờ bị mắc bệnh đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị, đặc biệt chú ý đối với các đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh Whitmore....Bệnh Whitmore (tên gọi khác là bệnh Melioidosis) là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia Pseudomalle gây ra. Vi khuẩn B. pseudomallei sống trong đất, nước bị nhiễm khuẩn và xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua da khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bị nhiễm khuẩn B. pseudomallei. 

Hiện chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người. Bệnh Whitmore là bệnh không thường gặp, không lây lan thành dịch. Bệnh ghi nhận số mắc cao chủ yếu tại Úc và khu vực Đông Nam Á.

Hà Châu