Dứa Đồng Giao là đặc sản trái cây của tỉnh Ninh Bình, có mặt trong sách Top 50 trái cây đặc sản nổi tiếng nhất Việt Nam. Dứa Đồng Giao cùng với cá rô Tổng Trường, dê núi và cơm cháy Ninh Bình được coi là những đặc sản ẩm thực tiêu biểu của Ninh Bình. Dứa Đồng Giao có hai giống là dứa Cayene và dứa Queen.
Dứa Cayene Đồng Giao có hình trụ, màu vàng cam nhạt, mùi thơm, vị ngọt đậm, không xơ. Khối lượng quả từ 1,53 đến 1,78 kg. Đường kính quả từ 12,90 đến 13,90 cm. Chiều dài quả từ 19,45 đến 20,39 cm. Số lượng mắt dứa từ 111 đến 115 mắt. Tỷ lệ phần ăn được từ 72 đến 75%. Các giá trị dinh dưỡng đặc thù có trong dứa Cayene Đồng Giao bao gồm hàm lượng chất khô hòa tan tổng số từ 12,71 đến 14,03 0bx. Hàm lượng vitamin C từ 27,87 đến 28,57 mg/100g. Hàm lượng đường tổng số từ 8,62 đến 9,31 %. Hàm lượng axit tổng số từ 0,75 đến 0,71%. Hàm lượng chất khô từ 13,61 đến 14,26%. Hàm lượng nước từ 85,87 đến 86,26%.
Dứa Queen Đồng Giao có hình trụ, màu vàng rơm, mùi thơm, vị ngọt, không xơ. Khối lượng quả từ 0,54 đến 0,61 kg. Đường kính quả từ 7,71 đến 8,49 cm. Chiều dài quả từ 10,46 đến 11,27 cm. Số lượng mắt dứa từ 92 đến 94 mắt. Tỷ lệ phần ăn được từ 60 đến 74%. Các giá trị dinh dưỡng đặc thù có trong dứa Queen Đồng Giao bao gồm: hàm lượng chất khô hòa tan tổng số từ 16,70 đến 17,87 03 0bx. Hàm lượng vitamin C từ 26,52 đến 27,10 mg/100g. Hàm lượng đường tổng số từ 12,47 đến 14,29 %. Hàm lượng axit tổng số từ 0,78 đến 0,79%. Hàm lượng chất khô tổng số từ 16,39 đến 17,32%. Hàm lượng nước từ 82,66 đến 83,63%.
Các tính chất đặc thù của dứa Đồng Giao có được là do các điều kiện độc đáo của khu vực địa lý nơi đây. Khu vực địa lý có địa hình đặc trưng của vùng bán sơn địa, được phân bố tại vùng đồi bát úp dốc từ Tây sang Đông, tại các dải đồi thoải với độ cao dưới 100m so với mực nước biển, mức độ phân cắt địa hình ít. Đặc điểm địa hình của khu vực địa lý tạo sự đồng đều về khí hậu, tiêu thoát nước tốt, thuận lợi cho việc trồng và sản xuất cây dứa.
Ngoài các yếu tố tự nhiên của khu vực địa lý, bí quyết canh tác, kỹ thuật sản xuất, thu hoạch và bảo quản sản phẩm của người sản xuất tại khu vực địa lý cũng góp phần tạo nên các đặc thù của sản phẩm dứa Đồng Giao.
Khu vực địa lý của sản phẩm dứa bao gồm các xã Phú Long, Quảng Lạc thuộc huyện Nho Quan; các xã Đông Sơn, Quang Sơn và các phường Trung Sơn, Nam Sơn thuộc thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình.
Việc xây dựng thành công chỉ dẫn địa lý “Đồng Giao” cho sản phẩm dứa tỉnh Ninh Bình góp phần mở rộng sản xuất, nâng cao vị thế và sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước, tăng khả năng xuất khẩu. Từ đó làm tăng giá trị và uy tín của sản phẩm, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân trong vùng dự án. Nhận thức của các hộ sản xuất, các doanh nghiệp và khách hàng về giá trị của chỉ dẫn địa lý đối với sản phẩm dứa Đồng Giao tăng lên sẽ góp phần nâng cao khả năng tự bảo vệ quyền lợi của người sản xuất, người tiêu dùng, từ đó nâng cao giá trị kinh tế của sản phẩm, đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
An Thái