Được biết chủ nhân của sáng chế trên là bạn Hồ Thị Phương Dung và Hồ Xuân Vũ Quốc Huy (lớp 11B2 Trường THPT Nguyễn Chí Thanh, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên Huế). Sáng chế hữu ích này đã giúp 2 học sinh giành giải nhì Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2019.
Chia sẻ về ý tưởng đề tài, Phương Dung cho biết: "Mình thấy báo đài, tivi nói rất nhiều về chuyện thực phẩm bẩn tràn lan trên thị trường. Làm sao để mỗi người chúng ta đều có thể tự kiểm tra thực phẩm ăn hằng ngày có chất bảo quản hay không một cách đơn giản nhất? Đó là câu hỏi mà đề tài nghiên cứu của chúng mình hướng tới".
Huy và Dung phát hiện trong củ nghệ tươi có một thành phần hóa học gọi là curcumin. Chất này khi gặp hàn the sẽ chuyển từ màu vàng sang đỏ. Dựa vào nguyên lý đó, hai bạn bắt đầu chế biến giấy thử hàn the từ nghệ tươi bằng cách rất đơn giản. Ban đầu củ nghệ được gọt sạch vỏ, giã nhuyễn rồi đem pha với dung dịch cồn 96 độ. Tiếp đó dùng giấy lọc ngâm vào trong hỗn hợp trên khoảng vài phút rồi lấy giấy ra, dùng máy sấy khô.
Huy giải thích về quy trình: "Phải sử dụng giấy lọc bởi giấy thông thường đã pha chất tẩy trắng nên không thể đảm bảo độ chính xác khi đem thử. Giấy thử cũng chỉ dùng máy sấy tóc để sấy khô chứ không được phơi nắng vì như vậy bề mặt giấy sẽ bị loang lổ do độ ẩm"
Đặt lên bàn hai đĩa nem chả, Quốc Huy nói rằng những sản phẩm này là thực phẩm bẩn vì người làm đã cho chất hàn the vào bên trong. Nói rồi Huy dùng hai tấm giấy thử cho dính vào hai phần nem chả. Khoảng 30 giây sau, cả hai tờ giấy thử đều từ màu vàng của bột nghệ chuyển dần sang màu đỏ.
Trong quá trình nghiên cứu, Dung và Huy còn phát hiện ngoài hàn the, giấy thử còn có thể đổi màu với urê và formol có trong thịt, cá bẩn. Phương Dung nói rằng thịt, cá được ngâm hóa chất sẽ bảo quản được lâu, nhìn bên ngoài sẽ tươi và bắt mắt.
Tuy nhiên, dù có bắt mắt đến đâu thì thịt, cá để lâu ngày cũng sẽ diễn ra quá trình phân hủy bên trong. Quá trình này sản sinh ra amoniac (NH3), chất này khi tác dụng với curcumin cũng sẽ gây đổi màu.
Sáng chế trên được đánh giá rất hữu hiệu, thiết thực với đời sống hằng ngày của mọi người.
Minh Vân