Yến là loại thực phẩm bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe con người nên nhu cầu mua yến về tẩm bổ, làm quà biếu ngày càng tăng cao. Theo đó, trên thị trường, các sản phẩm yến sào như: yến tổ đã làm sạch, yến sào chưng,... đặc biệt là sản phẩm yến sào tươi, được quảng cáo và bày bán tràn lan.
Đáng chú ý, thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện các shop online bán loại yến sào tươi với giá siêu rẻ.
Cụ thể, trên một trang Facebook (được tạo từ 9/4/2020) có tên: “Tổ yến - yến sào Nha Trang Thượng hạng cao cấp” phần “Giới thiệu” ghi: “Yến sào Nha Trang 680.000 đồng/100 gram. Hàng chuẩn. Nguyên chất 100%. (Không đường- Không tẩy trắng- Không pha trộn tạp chất). Yến làm sạch bằng thủ công không chà tẩy. Giá 680.000 đồng/100 gram”.
Trang Facebook này có tới 2.515 người thích và 2.973 người theo dõi. Địa chỉ website: http://yensaokhanhhoa.com/. Tel: 0393519107. E-mail: yensaokhanhhoa@gmail.com. Tuy nhiên, theo quan sát, mọi hình ảnh, video clip được đăng tải trên trang này đều không để lộ thông tin địa chỉ cơ sở. Giá bán tổ yến cao cấp chỉ 680.000 đồng/ 100 gram; Giá bán tổ yến thô, hàng ít lông 550.000 đồng/100 gram.
Khảo sát bình luận của cộng đồng mạng trong các ngày 16, 18 và 27/1/2021 cho thấy, trong số 2.973 người theo dõi, có 2.515 người thích, một số người phản ứng. Tuy nhiên, khi PV vào website: http://yensaokhanhhoa.com thì chỉ hiện thông báo: “Kết nối của bạn không phải là kết nối riêng tư”. Liên hệ số điện thoại: 0393519107 có đổ chuông, nhưng không ai bắt máy. Cách liên hệ mua hàng duy nhất là bấm chế độ “Gửi tin nhắn”.
Tại một trang facebook khác, trang: “Tổ yến - Yến sào Nha Trang Thượng hạng” (không có chữ “cao cấp”). Ngay đầu trang đã ghi số điện thoại: 0393.519.107. Phần giới thiệu không khác so với trang trên. Giá bán cũng 680.000 đồng /100 gram; yến thô, hàng ít lông cũng giá 550.000 đồng/100 gram. So sánh số điện thoại, hình ảnh, bao bì, nhãn hiệu, có thể thấy hai trang này cùng một cơ sở. Qua bình luận của cộng đồng mạng, trang này cũng bán số lượng hàng khá lớn, nhưng phản ứng “phẫn nộ” của cộng đồng mạng cũng khá dữ dội.
Theo chia sẻ của một người bán hàng, yến tươi rẻ trên thị trường có thể là yến nhập từ Malaysia. Các chủ hàng nhập nguồn yến này về và quảng cáo là yến Nha Trang, yến Phú Yên để khách tin tưởng, dễ bán hơn.
Ngoài việc nhập yến sào giá rẻ, nhiều đối tượng còn sử dụng cách làm giả tinh vi. Chúng có thể trộn các thành phần như lòng trắng trứng gà, rau câu, tạo sợi và xếp vào khuôn, phun màu và các hương liệu. Loại này hiện không còn trên thị trường do làm rất dễ phân biệt vì chỉ cần cho vào nước nóng là tan ra hết .
Yến huyết cũng là sản phẩm có giá trị cao và giá rất đắt dao động từ 18-25 triệu/lạng. Để làm giả yến huyết, các đối tượng lấy yến thường ngâm vào chất sắt, với cách này khi đun nóng màu cũng không biến đổi.
Ngoài ra, để đảm bảo được lượng dinh dưỡng trong yến không bị thất thoát, những đơn vị sản xuất thực sự tâm huyết làm rất cẩn thận, không ngâm nước quá lâu, chỉ ngâm nước lạnh 5 phút rồi đắp khăn ẩm để tránh thất thoát. Đặc biệt là không ngâm nước nóng và bất kỳ một loại hóa chất nào ( kể cả dầu ăn). Tuy nhiên một số người lợi dụng việc này, họ ngâm vào nước nóng để tổ yến ra hết dinh dưỡng, còn phần bã với ra bán lại cho người tiêu dùng.
Minh Trang