ICAN là cuộc thi Sáng chế và Sáng tạo Quốc tế danh tiếng được tổ chức hàng năm bắt đầu từ năm 2016, bởi tổ chức TISIAS có trụ sở ở Canada.
Cuộc thi diễn ra với mục tiêu hỗ trợ sinh viên, nhà phát minh, nhà đổi mới, doanh nhân và nhà nghiên cứu trên toàn cầu để thúc đẩy các ý tưởng sáng tạo và các dự án đổi mới, đưa ra các cơ hội kinh doanh khả thi, hỗ trợ tăng trưởng công nghiệp.
2 em Ngô Gia Bảo lớp 11 Toán 1 và Đỗ Gia Khánh lớp 11 Tin trường Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam) là những đại diện của Việt Nam tham gia cuộc thi này. Sản phẩm các em mang tới cuộc thi là "thùng rác thông minh". Bảo và Khánh đã phát triển sản phẩm cùng với sự hướng dẫn của thầy Phan Quốc Nguyên – giảng viên trường Đại học Quốc Gia Hà Nội.
Được biết, thùng rác tự động của Bảo và Khánh có chức năng tự động phân loại rác thải và có hút bụi. Ngoài ra, thùng rác này còn có khả năng tự động mở nắp thùng, có tính năng khử trùng, khử mùi hôi, tự động dọn dẹp rác trong thùng.
Bên cạnh đó, thùng rác có đèn báo lượng pin, đèn cảm biến và đèn diệt côn trùng, tính năng khử trùng. Thùng rác còn có khả năng đo nhiệt độ, đo độ ẩm không khí.
Chia sẻ về ý tưởng tạo ra sáng chế hữu ích này, 2 em cho biết: “Bọn em thấy rằng với người dân Việt Nam hiện nay, việc phân loại rác thải chưa thực sự phổ biến. Chỉ có một số ít bộ phận gia đình hay các công ty có thùng rác phân loại rác thải.
Mọi người hay có thói quen chỉ vứt rác trong một thùng rác chung - rất bất tiện để phân loại. Bên cạnh đó, cứ mối cuối ngày tại trường em – Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam các cô lao công đi gom rác phải lấy tay để nhặn rác phân ra từng loại, em thấy các cô ấy rất vất vả và dễ bị nhiểm khuẩn. Vì vậy bọn em quyết tâm thực hiện ý tưởng này”.
Được biết cuộc thi năm nay thu hút 600 sáng chế đến từ 60 quốc gia. Người tham dự bao gồm nhiều nhà sáng chế là các giáo sư, tiến sỹ của các trường đại học danh tiếng, nhiều CEO của các công ty công nghệ. Nó cho thấy mức độ cạnh tranh rất lớn giữa các sản phẩm dự thi. Tuy vậy, sản phẩm của 2 đại diện Việt Nam vẫn giành giải đặc biệt.
Sản phẩm này đang trong quá trình đăng ký sáng chế. Hai nhà sáng chế trẻ chia sẻ “Chúng em hy vọng trong tương lai sản phẩm của bọn em sẽ được sử dụng rộng rãi trong và ngoài nước, đến gần hơn với từng gia đình. Mong rằng sản phẩm sẽ giúp phân loại rác thải để có thể tái chế rác thải một cách hợp lý và bảo vệ môi trường xanh-sạch-đẹp hơn.”
Với giá bán của sản phẩm dự tính là 30 đô la (khoảng 700.000 đồng), sản phẩm phù hợp để hướng đến mục tiêu ưu tiên sử dụng ở các trường học và nơi công cộng.
Mới đây, 2 học sinh Trường THPT Chuyên Hoàng Lê Kha (Tây Ninh) cũng đã nghiên cứu hệ thống nhận diện người xả rác bừa bãi với mong muốn sẽ cải thiện thức bảo vệ môi trường của mọi người.
Ý tưởng bắt đầu khi Thiên Long (lớp 12 chuyên Tin) được nghe về trí tuệ nhân tạo và thị giác máy tính trong lớp tin học. Cậu nảy sinh suy nghĩ thay vì đi khắp nơi nhắc nhở học sinh bỏ rác đúng nơi quy định, tại sao các trường không sử dụng công nghệ thông tin để thay thế?
Thiên Long rủ người em khóa dưới là Nguyễn Thị Hương Giang, lúc này đang là học sinh lớp 10, bắt tay vào triển khai dự án "Hệ thống nhận dạng hành vi vứt rác bừa bãi trong trường học”.
Hệ thống này có 3 thuật toán. Đó là thuật toán lọc rác tĩnh nhằm phân biệt giữa việc rác có sẵn trong môi trường, người đang cầm rác nhưng chưa vứt, hoặc cầm đang di chuyển. Thuật toán lọc rác thừa là những loại rác có diện tích lớn, xa, cao hay thấp chứ không phải do con người xả rác. Thuật toán tìm chuỗi hành vi xả rác được xâu chuỗi từ hai thuật toán trên và nhận dạng đối tượng xả rác và vật thể rác, tạo các điểm khung xương của người xả rác.
Hệ thống nhận dạng hành vi xả rác tự động sẽ lọc video từ camera, nhận dạng và trả về hình ảnh của người vứt rác, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
Cả hai tin tưởng với hệ thống này, các cơ quan sẽ chẳng mất thời gian xem đi xem lại video tìm kiếm người xả rác. Nếu được ứng dụng trong khuôn viên trường học, các cơ quan nhà nước hay nơi công cộng có lắp camera giám sát, hệ thống sẽ “đánh” được vào ý thức của mọi người.
Minh Châu