Phát hiện sự thay đổi chưa từng có của biến chủng SARS-CoV-2 tại Anh

(SHTT) - Giới chức y tế Anh và toàn thế giới lo lắng về một loại biến thể mới có khả năng lây nhiễm cao hơn của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19. Biến thể này xuất hiện trong bối cảnh thế giới đón một mùa Giáng sinh không bình thường, ngập nỗi lo bệnh dịch.

Sáng 23/12, Bộ Y tế tổ chức hội nghị trực tuyến tăng cường công tác phòng chống dịch Covid-19 với 700 điểm cầu tại 63 tỉnh, thành. 

Theo GS.TS Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Bộ Y tế, mùa đông năm nay khốc liệt với thế giới. nếu không có các biện pháp phòng chống dịch kịp thời sẽ để lại nhiều hậu quả nặng nề. Giới khoa học hiện quan ngại về biến chủng của virus, đặc biệt ở Anh. Nhiều nước tiến hành phong tỏa với Anh, không tiếp nhận các chuyến bay, công dân Anh hay các hình thức khác nhập cảnh Anh. Bộ Y tế đang theo dõi chặt chẽ. 

"Đây là một biến chủng của virus corona, làm tăng khả năng bám dính của virus với tế bào vật chủ. Theo ước tính, biến chủng có khả năng làm tăng tốc độ lây truyền lên tới 70% - đây là điều hết sức quan ngại. Đợt địch Covid-19 tại Đà Nẵng trong tháng 7-8 Việt Nam cũng đã phát hiện ra đột biến làm tăng lây nhiễm nhưng không như đợt này", Bộ trưởng Long nói. 

 Phát hiện sự thay đổi chưa từng có của biến chủng SARS-CoV-2 tại Anh

Chủng mới của virus SARS-CoV-2 được phát hiện ở Anh vào cuối tháng 11. Trong khi các nhà chức trách đang điều tra về việc tại sao tỷ lệ lây nhiễm Covid-19 ở Kent không hề giảm bớt bất chấp các biện pháp kiểm soát dịch bệnh nghiêm ngặt. Họ đã phát hiện ra các ổ dịch lây lan với tốc độ nhanh chóng ở Đông Nam nước Anh và London đều có liên hệ với biến chủng của virus SARS-CoV-2.

Việc theo dõi trở về trước sử dụng các bằng chứng về gien (gen) cho thấy biến chủng của virus SARS-CoV-2 lần đầu tiên xuất hiện vào tháng 9, Cơ quan Y tế Công cộng Anh (PHE) cho hay. Chủng mới này sau đó đã lây lan ở "mức độ rất thấp" trong dân số cho tới giữa tháng 11.

Dù vậy, vẫn còn nhiều điều chúng ta chưa biết về biến chủng này của virus SARS-CoV-2, còn được gọi là chủng B.1.1.7.

Sở dĩ chủng mới của virus SARS-CoV-2 gây chú ý bởi nó là nguyên nhân gây nên sự gia tăng đáng kể số ca mắc tại một số khu vực ở Anh, tập đoàn nghiên cứu về dịch Covid-19 Genomics Consortium tại Anh (COG-UK) cho hay.

Chủng mới của virus SARS-CoV-2 có "một số lượng lớn bất thường" những thay đổi về gien, COG-UK cho hay. Phân tích của tập đoàn này nhấn mạnh đến 3 biến chủng của virus SARS-CoV-2 có sự thay đổi đáng kể về mặt sinh học.

Tất cả 3 biến chủng này đều nằm ở protein gai của virus SARS-CoV-2, vốn là công cụ để virus xâm nhập vào tế bào và liên quan đến tình trạng miễn dịch cũng như tính hiệu quả của vaccine.

Biến chủng đầu tiên, được gọi là N501Y đã thay đổi miền liên kết thụ thể của protein gai. Đây là nơi virus liên kết với thụ thể ACE-2 để xâm nhập vào các tế bào của con người. Theo phát hiện của COG-UK, N501Y làm gia tăng khả năng liên kết giữa các thụ thể của con người và virus. Trong các nghiên cứu trên chuột, một biến thể như vậy có thể làm gia tăng sự lây lan và mức độ nghiêm trọng của virus.

Biến chủng thứ hai có liên quan đến việc loại bỏ 2 amino acid và khả năng của virus trong việc xâm nhập vào hệ miễn dịch của con người. Biến chủng này trước đó đã được ghi nhận trong đợt bùng phát dịch bệnh có liên quan đến chồn ở Đan Mạch.

Các nhà khoa học tại COG-UK đặt ra giả thuyết rằng chủng mới của virus SARS-CoV-2 đã ra đời sau quá trình lây nhiễm lặp đi lặp lại giữa những người mắc bệnh.

Có thể thấy dịch bệnh Covid-19 trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp. Mỗi ngày ghi nhận 500.000-600.000 ca mắc mới. Thời gian qua một số nước lân cận, thậm chí một số nước được đánh giá là có mô hình phòng chống dịch tốt nhất như Nhật, Hàn cũng đang phải triển khai các biện pháp hết sức mạnh mẽ. Vì thế, theo Bộ trưởng Việt Nam càng phải tăng cường hơn nữa với việc phòng chống dịch. 

Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương tiếp tục tăng cường quản lý chặt chẽ người nhập cảnh (trái phép, hợp pháp). Hằng ngày nước ta có 100-150 người, thậm chí nhiều hơn nhập cảnh trái phép trên tất cả các tuyến biên giới. Đây là vấn đề hết sức đáng quan ngại, chưa kể nhập cảnh hợp pháp. 

"Chúng tôi đề nghị các tỉnh có vùng biên hết sức quan tâm. Từ Tết đến nay, chúng ta đã duy trì 1600 điểm chốt ở tất cả các vùng biên. Lực lượng biên phòng đang tăng cường kiểm soát ở tất cả các vùng biên. Các địa phương có đường biên giới cần hết sức quan tâm, làm sao ngăn chặn ca xậm nhập", Bộ trưởng Long nói.  

Với các trường hợp nhập cảnh hợp pháp, Bộ trưởng yêu cầu cần tăng cường triệt để các vấn đề cách ly. Thời gian qua có hiện tượng làm lây nhiễm ra cộng đồng như tại TP HCM. 

Vân Thu