Tìm kiếm hỗ trợ tài chính
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh giá dầu tiếp tục lao dốc ngay trong những ngày đầu năm mới 2015, khiến Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Venezuela giảm khoảng 2% ngay trước thềm năm mới. Chỉ trong 3 tháng qua, giá dầu thế giới giảm gần 50%, từ 95USD/thùng hồi tháng 9 xuống còn khoảng 60USD/thùng vào thời điểm hiện tại, đã và đang trở thành thách thức lớn với nền kinh tế vốn phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ của Venezuela. Là nước có ngành xuất khẩu dầu chiếm tới 96% nguồn thu ngoại tệ, việc giá dầu giảm mạnh đang gây ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu ngân sách.
Dùng từ “thảm họa” kinh tế có lẽ không quá khi những khó khăn này càng tăng lên do tỷ lệ lạm phát ở Venezuela hiện đang ở mức 63% và nền kinh tế suy giảm 3 quý liên tiếp.
Trong chuyến thăm Trung Quốc lần này, Tổng thống Maduro sẽ thảo luận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về các dự án kinh tế, tài chính, năng lượng, công nghệ, giáo dục và phát triển. Trước đó, Trung Quốc đồng ý cho Venezuela vay 42 tỷ USD trong các hợp đồng đổi nợ lấy dầu mỏ, nhưng mới chuyển khoản 24 tỷ USD.
Sau khi thăm Trung Quốc, ông Maduro sẽ tới thăm một số thành viên của OPEC trong nỗ lực thúc đẩy khôi phục giá dầu ở cấp cao nhất. Tại hội nghị OPEC tháng 11 vừa qua, Venezuela đã nỗ lực thuyết phục các nước thành viên OPEC cắt giảm sản lượng để chặn đà suy giảm giá dầu nhưng không thành công. Trong khuôn khổ chuyến thăm dự kiến kéo dài 7 ngày, ông Maduro sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc và Cộng đồng các nước Mỹ Latinh và vùng Caribe (CELAC) diễn ra trong hai ngày 8 và 9-1.
Tự thân vận động
Giá dầu giảm đã khiến kinh tế Venezuela rơi vào suy thoái trong những ngày cuối cùng của năm 2014. Một “Bộ tham mưu khôi phục kinh tế” do Tổng thống Maduro đứng đầu đã được thành lập và một chương trình nghị sự của chính phủ trong năm 2015 trước bối cảnh giá dầu giảm sâu trong thời gian qua sẽ sớm được thông qua để đối phó với tình hình được cho là khẩn cấp hiện nay như tỷ lệ lạm phát cao, lương thực, thuốc chữa bệnh.... thiếu trầm trọng.
Chính quyền của Tổng thống Maduro đã thực hiện một loạt giải pháp như thành lập quỹ dự trữ chiến lược, thành lập ủy ban kiểm soát tỷ giá hối đoái, ra mắt hệ thống cơ quan kiểm soát phân phối hàng hóa và lên kế hoạch thực thi “Chương trình phục hồi kinh tế” với 7 nội dung (tập trung vào việc lập quỹ dự trữ dành cho đầu tư xã hội, cắt giảm đầu tư và mua sắm tài sản công, hoàn thiện hệ thống hoán đổi tiền tệ, tăng cường quỹ ngoại tệ và ổn định giá cả hàng hóa trong nước).
Chưa biết kế hoạch đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của “Bộ tham mưu khôi phục kinh tế” sẽ vực dậy nền kinh tế như thế nào, nhưng trước mắt, tác động mạnh của giá dầu đang đe dọa cả nền kinh tế Venezuela, nhất là các chương trình xã hội từng được nước này theo đuổi trong nhiều năm qua.
Theo giới quan sát, chỉ khi giá dầu trở lại mức 120USD/thùng thì Venezuela mới có cơ hội thoát khỏi tình trạng hiện nay. Nhưng ngay trong những ngày đầu năm mới, chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy giá dầu sẽ leo dốc. Dự kiến, đất nước từng một thời là trụ cột của Nam Mỹ sẽ còn khó khăn trong một khoảng thời gian dài.