Theo thống kê, tại Liên minh Châu Âu, đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong phổ biến thứ hai và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật ở người trưởng thành.
Gần đây, một nhóm các nhà nghiên cứu tại Đại học Công nghệ Kaunas, Khoa Tin học, do ông Rytis Maskeliūnas đứng đầu, đã giới thiệu iTrain, một trò chơi tương tác được thiết kế để chăm sóc những người sau cơn đột quỵ. Trong khi trò chơi này cho phép bệnh nhân trải nghiệm dịch vụ chăm sóc bệnh nhân trong môi trường ảo và hướng dẫn các khía cạnh thiết yếu khác, thì BiomacVR, một cải tiến của các nhà khoa học Litva, tập trung vào phục hồi chức năng cho bệnh nhân với mục tiêu giúp bệnh nhân đứng dậy nhanh nhất có thể.
“Đó là một hệ thống phục hồi chức năng với thao tác rất đơn giản: người thực hiện các bài tập đặt cảm biến VR lên tay và cố gắng thực hiện các động tác chính xác nhất có thể. Với sự trợ giúp của các cảm biến này, phương pháp phát hiện rất chính xác những gì bệnh nhân đang làm trong không gian ba chiều và tái tạo tư thế và chuyển động của họ, tạo thành một bản sao ảo của người thực hiện các bài tập”, ông Maskeliūnas giới thiệu về hệ thống.
Theo ông, việc tích hợp thực tế ảo vào vật lý trị liệu là một sự đổi mới cho phép bệnh nhân tập trung vào nhiệm vụ trước mắt và thực hiện nó một cách chính xác. Phần mềm này cho phép bệnh nhân nghiên cứu và điều chỉnh các bài tập, đảm bảo quá trình chữa bệnh và phục hồi hiệu quả.
Phục hồi chức năng sau đột quỵ
Theo bà Aušra Adomavičienė, một nhà nghiên cứu tại Đại học Vilnius, Khoa Y (VU MF), một trong những biến chứng phổ biến nhất ở những người bị đột quỵ là suy giảm chức năng vận động, được đặc trưng bởi sự yếu cơ của chi trên và chi dưới, co thắt, mất thăng bằng và phối hợp.
“Để khớp một người ảo với một bệnh nhân thực sự, chúng tôi sử dụng chiều cao và chiều dài cánh tay và chân của người đó để nhập vào hệ thống. Sử dụng thông tin này, hệ thống sẽ đánh giá trung tâm của từng khớp đang được theo dõi”, bà Maskeliūnas chia sẻ về quá trình phục hồi chức năng.
Hệ thống có thể hiển thị độ lệch và cho biết nếu các bài tập không được thực hiện đúng cách. Nhà nghiên cứu Maskeliūnas của KTU nhấn mạnh rằng thông thường, việc thực hiện sai các bài tập là kết quả của chấn thương hoặc đột quỵ.
Bà Adomavičienė đồng ý rằng sau một cơn đột quỵ khi các cơ của cả chi trên và chi dưới đều yếu đi, khả năng độc lập của bệnh nhân trong các hoạt động hàng ngày và công việc – khả năng vận động, tự phục vụ, hoạt động xã hội – bị suy giảm. Kết quả là, không có đủ sức mạnh cơ chi trên, bệnh nhân gặp khó khăn khi ăn, mặc quần áo hoặc viết, trong khi suy giảm vận động chi dưới ảnh hưởng đến dáng đi của bệnh nhân và làm chậm tốc độ đi bộ của họ, không chỉ làm giảm hoạt động thể chất mà còn làm tăng nguy cơ té ngã.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng thời gian và khả năng phục hồi rất khác nhau giữa các bệnh nhân và đòi hỏi rất nhiều nỗ lực, công việc và chuyên môn. Tuy nhiên, những bệnh nhân sử dụng hệ thống VR tham gia nhiều hơn vào các nhiệm vụ và cố gắng hoàn thành chúng một cách chính xác nhất có thể. Ngoài ra, họ thích nhìn thấy giới hạn thành tích của mình, cảm thấy kiểm soát được tình hình và có thể điều chỉnh chuyển động của mình trong quá trình tập luyện – tốc độ, độ chính xác và nỗ lực.
Cho đến nay, nghiên cứu chỉ giới hạn ở bệnh nhân đột quỵ, nhưng các nhà nghiên cứu nói rằng hệ thống này sau này có thể được điều chỉnh để phục hồi chức năng cho bệnh nhân mắc các bệnh khác.
Khích lệ bệnh nhân
Nghiên cứu được công bố gần đây của các nhà khoa học Litva trình bày những phát hiện từ 8 tình huống giáo dục thể chất thường được sử dụng từ phương pháp phục hồi chức năng sau đột quỵ.
Nhóm nhấn mạnh rằng việc giới thiệu và sử dụng các công nghệ mới trong quá trình phục hồi chức năng cho phép bệnh nhân tham gia vào quá trình phục hồi chức năng, phát triển trí tưởng tượng của họ và cho phép họ tích cực theo đuổi các thành tích tốt hơn.
“Bằng cách theo dõi kết quả của phản hồi ảo, chuyên gia phục hồi chức năng có thể thảo luận với bệnh nhân về những khó khăn gặp phải trong phiên điều trị, điều chỉnh chương trình và sửa lỗi. Nghiên cứu tiết lộ rằng bằng cách làm việc cùng nhau và thảo luận về tiến độ cũng như khó khăn của các bài tập, bác sĩ chuyên khoa và bệnh nhân hình thành các mục tiêu chung và thảo luận về các giới hạn đạt được. Ngoài ra, bệnh nhân tham gia tích cực hơn vào quá trình phục hồi chức năng và trở thành một người tham gia năng động và tích cực vào quá trình”, bà Adomavičienė chia sẻ.
Theo nhóm nghiên cứu, sự tham gia của bệnh nhân trong quá trình phục hồi chức năng và khả năng kiểm soát tình hình của họ cũng như cảm thấy có thể ảnh hưởng đến kết quả sức khỏe của họ là một yếu tố rất quan trọng để đạt được kết quả cao hơn. Đặc biệt, khi phục hồi chức năng diễn ra trong vùng thoải mái của bệnh nhân – tại nhà.
“Ưu điểm chính của hệ thống này là một người có thể làm mọi thứ ở nhà, không chỉ ở cơ sở chăm sóc sức khỏe và tiến trình của họ có thể được bác sĩ theo dõi từ xa, bằng cách xem bản ghi hoặc bằng cách nghiên cứu các chỉ dẫn của hệ thống”, ông Maskeliūnas nói.
Nhà khoa học của KTU hy vọng rằng trong tương lai, hệ thống này có thể được trợ cấp dưới dạng thiết bị phục hồi chức năng, do đó tăng khả năng tiếp cận và thuận tiện cho các nguồn lực y tế.
Như Ý