Thời gian gần đây, hàng loạt phương tiện thông tin đại chúng đăng tải thông tin về việc Chính phủ Mỹ đưa ra các biện pháp trừng phạt với Huawei – nhà sản xuất smartphone lớn thứ 2 thế giới. Động thái này khiến Huawei đối mặt với việc bị cấm cung cấp cơ sở hạ tầng viễn thông, smartphone đối với thị trường Mỹ cũng như bị các nhà cung cấp phần cứng, phần mềm ngừng hợp tác. Hơn nữa, động thái này gây ảnh hưởng trực tiếp tới người dùng khi họ không sử dụng được Youtube, Play Store, Google Maps…
Như vây, về thị phần sau động thái bất ngờ của Mỹ, “miếng bánh” của Huawei sẽ giảm rõ rệt, đặc biệt là thị trường nước ngoài. Theo CGS-CIMB, trong năm 2019, doanh số điện thoại của Huawei tại các thị trường quốc tế có thể giảm 40% so với cùng kỳ năm trước trong khi doanh thu điện thoại của Oppo và Xiaomi có khả năng tăng lần lượt 60% và 43%.
Thị trường điện thoại tại Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Theo ước tính của VNDirect, thị phần điện thoại Huawei tại Việt Nam vẫn còn thấp ở mức xấp xỉ 4%, tương đương với quy mô 2.650 tỷ đồng trong năm 2018. Ngoài ra, sức mạnh thương hiệu của Huawei tại Việt Nam không quá cao và người tiêu dùng có thể lựa chọn chuyển sang các thương hiệu tầm trung khác như Oppo, Xiaomi, Nokia.
Theo đó, nhóm phân tích nhận định, sẽ không có biến động lớn trong xu hướng tiêu dùng của thị trường điện thoại di động Việt Nam sau sự kiện này.
Về tác động đến các nhà bán lẻ và phân phối điện thoại di động Việt Nam, VNDirect cho biết, với FPT Retail (FRT) và Công ty CP Đầu tư Thế giới Di động (MWG), tỷ trọng của Huawei trong tổng doanh thu bán điện thoại vào khoảng 4 đến 6% và với việc có nhiều sản phẩm có thể thay thế cho Huawei nên biến động này sẽ không làm giảm doanh thu của các nhà bán lẻ.
Tuy nhiên, cả hai nhà bán lẻ đều phải đối mặt với rủi ro về hàng tồn kho và các hợp đồng thanh toán trả góp đang thực hiện cho các sản phẩm của Huawei (FRT với gói hỗ trợ Subsidy). VNDirect thiên về hai trường hợp có thể xảy ra: Một là, Huawei và các đối tác sẽ chia sẻ chi phí và xử lý hàng tồn kho bằng cách giảm giá bán và các chương trình khuyến mãi. Hai là, Huawei sẽ mua lại toàn bộ lô hàng còn lại từ các nhà bán lẻ.
VNDIRECT thiên về hai trường hợp có thể xảy ra. Thứ nhất Huawei và các đối tác sẽ chia sẻ chi phí và xử lý hàng tồn kho bằng cách giảm giá bán và các chương trình khuyến mãi. Thứ hai Huawei sẽ mua lại toàn bộ lô hàng còn lại từ các nhà bán lẻ.
Với kịch bản thứ 2, trong quá khứ cũng đã xảy ra trường hợp tương tự khi Samsung mua lại toàn bộ các sản phẩm Galaxy Note 7 với giá mua lại bằng giá bán lẻ sau sự cố về pin của mẫu flagship này. Cả MWG và FRT đều đang chờ đợi phản hồi từ phía Huawei để tìm ra giải pháp tối ưu nhất.
Một kịch bản kém tích cực hơn khó có khả năng xảy ra là khi lệnh cấm của Chính phủ Mỹ kéo dài; các sản phẩm Huawei không tiêu thụ được và Huawei không đưa ra chính sách hỗ trợ nào cho các đối tác.
Theo theo tính toán của VNDIRECT, ở kịch bản này, các nhà bán lẻ có thể sẽ phải trích lập dự phòng cho lô hàng smartphone hiện tại của Huawei với quy mô tối đa khoảng 110 tỉ đồng cho MWG và 40 tỉ đồng cho FRT (lượng tồn kho ước tính của các sản phẩm Huawei đối với mỗi nhà bán lẻ với giả định 30 ngày tồn kho),
Ngay cả khi trường hợp này xảy ra, tác động cũng sẽ không đáng kể vì chi phí dự phòng nói trên chỉ tương đương với khoảng 3,8% và 11,5% lợi nhuận ròng của MWG và FRT (số liệu năm 2018).
Tuy nhiên, VNDIRECT cho rằng MWG và FRT sẽ không phải chịu mọi chi phí vì biến cố này phát sinh từ phía nhà sản xuất.
Digiworld (DGW) có thể được hưởng lợi từ biến cố của Huawei. Câu chuyện trở nên khác biệt với DGW vì nhà phân phối này không phân phối sản phẩm của Huawei mà chủ yếu độc quyền Nokia cũng như các sản phẩm của Xiaomi.
Do vậy, sự sụt giảm trong tiêu thụ sản phẩm Huawei tại thị trường Việt Nam có thể thúc đẩy doanh số phân phối Nokia và Xiaomi, 2 sản phẩm thay thế.
Hoài Anh