Trung Quốc ứng dụng AI vào vận hành hệ thống đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới

(SHTT) - Trung Quốc mới đây đã chính thức đưa công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào hệ thống quản lý và bảo dưỡng mạng lưới đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới của đất nước này. Hệ thống với chiều dài 45.000 km hiện đang được vận hành từ xa bởi trung tâm AI tại Bắc Kinh.

Các kỹ sư tham gia vào dự án cho biết, hệ thống này đạt độ chính xác lên tới 89% và đã đạt được nhiều cột mốc quan trọng.

Hệ thống AI này xử lý một khối lượng dữ liệu lớn theo thời gian thực trên khắp đất nước. Ngoài ra,  nó còn có khả năng cảnh báo cho các đội bảo dưỡng về các tình huống bất thường trong vòng 40 phút.

 Ảnh: ximushushu

Trong một bài viết được đăng trên Tạp chí học thuật China Railway, Daoan khẳng định: “Điều này giúp các đội kiểm tra và sửa chữa tại chỗ một cách nhanh chóng nhất có thể”.

Liu Daoan, một kỹ sư cao cấp tại Trung tâm Kiểm tra Cơ sở hạ tầng của Tập đoàn Đường sắt Nhà nước Trung Quốc, khẳng định hệ thống hoạt động một cách trơn tru và hiệu quả, giúp cho hiệu suất chung tăng lên đáng kể hơn so với trước đây.

Đường sắt cao tốc của Trung Quốc được coi là hệ thống giao thông nhanh nhất thế giới. Hiện tại, nó đang hoạt động ở tốc độ 350 km/h và có kế hoạch tăng lên 400 km/h vào năm tới. Ngoài ra, chính phủ đang lên kế hoạch mở rộng mạng lưới này cho đến khi kết nối được tất cả các thành phố có dân số trên 500.000 người.

Với sự hỗ trợ của AI, số lượng lỗi kĩ thuật trên các tuyến đường sắt cao tốc đang hoạt động của Trung Quốc đã giảm 80% trong năm qua. Theo đó, không có tuyến đường sắt cao tốc nào trong hệ thống nhận được cảnh báo về việc giảm tốc độ do các vấn đề bất thường trên đường ray.

Bài báo cũng chỉ ra biên độ chuyển động của đường ray do gió mạnh cũng đã giảm đáng kể nhờ hệ thống AI.

Trước khi Trung Quốc bắt đầu xây dựng tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên cách đây 15 năm, thách thức lớn nhất mà các nhà chuyên môn dự đoán là việc bảo dưỡng hệ thống. Theo đó, họ dự đoán việc bảo dưỡng sẽ trở nên nặng nề và khó khăn hơn vì đường dây điện và đường ray sẽ cũ dần theo thời gian.

AI bảo vệ “sức khỏe” đường sắt

Hệ thống AI có khả năng dự đoán chính xác các lỗi và cảnh báo trước khi có sự cố xảy ra. Điều này vô cùng hữu ích trong việc bảo dưỡng kịp thời các tuyến đường sắt cao tốc. Các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng điều này đã giữ cho các tuyến đường sắt ở trạng thái tốt hơn so với khi chúng được xây dựng lần đầu tiên..

Mạng lưới đường sắt ở Mỹ hiện đang phải đối mặt với những thách thức đã được dự đoán trước, do việc bảo trì không đúng cách thường xuyên gây ra rủi ro về an toàn. Số vụ trật bánh trung bình đã vượt quá 2.800 vụ mỗi năm trong 50 năm qua.

Hơn một thập kỷ trước, các quốc gia như Đức và Thụy Sĩ đã nhận ra tiềm năng của AI trong vận hành quản lý đường sắt. Theo đó, cả hai nước đều đã cố gắng sử dụng AI để cải thiện mạng lưới đường sắt của mình. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu lưu ý mạng lưới đường sắt kể trên có quy mô nhỏ hơn so với mạng lưới của Trung Quốc.

Điều này đòi hỏi các nhà nghiên cứu đường sắt Trung Quốc phải thu thập một lượng lớn dữ liệu thô để lập trình hệ thống AI. Theo đó, họ đã thu thập dữ liệu này từ các bản ghi về chuyển động của thân tàu, độ rung của đường ray, giá trị dạng sóng và bản ghi khí tượng.

Trước đây, trụ sở quản lý bảo trì có thể đưa ra cảnh báo mỗi tuần một lần. Song,  nhóm nghiên cứu cũng chỉ ra công nghệ  đã cải thiện hiệu quả phân tích dữ liệu mới lên 85%. Với sự hỗ trợ của trí tuệ máy móc, các báo cáo thường xuyên được phát hành hàng ngày.

Trong một bài báo được bình duyệt do tạp chí học thuật China Railway xuất bản, thách thức mà nhóm nghiên cứu dự đoán là ở tiềm lực con người. Với thu nhập ngày càng tăng, tỷ lệ sinh giảm và dân số đang già đi, các nhà nghiên cứu đã dự đoán số lượng công nhân bảo trì sẽ giảm dần, tạo nên thách thức cho việc bảo dưỡng hệ thống đường sắt trong tương lai.

Đức Anh Nguyễn