Thời gian gần đây, người tiêu dùng dần trở nên ưa chuộng việc mua bán trên các sàn thương mại điện tử như: Lazada, Shopee, Sendo, Tiki… Mặc dù mới trở nên phổ biến vài năm trở lại đây, nhưng những sàn thương mại điện tử này đã cho thấy không ít ưu điểm và dần trở nên thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày khi khách hàng có thể mua bán thuận tiện, hàng hóa đa dạng…
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đó thì cũng Xuất hiện không ít những nhược điểm. Nhiều khách hàng đã chia sẻ không ít chuyện dở khóc dở cười mà bản thân gặp phải khi mua hàng trên các sàn thương mại điện tử này.
Lãnh đạo Cục Quản lý thị trường Hà Nội cho biết, liên tục trong thời gian ngắn, lực lượng quản lý thị trường Hà Nội và nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước đã phát hiện, bắt giữ hàng loạt vụ tập kết, vận chuyển mua bán hàng giả, hàng kém chất lượng mà các đối tượng chủ yếu lợi dụng hình thức livestream trên mạng xã hội để tiêu thụ.
Tại toạ đàm “Nhận diện thủ đoạn buôn bán hàng giả, hàng nhái trên thương mại điện tử”, ông Nguyễn Đức Lê - Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) nhận định, "Việc sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ trên các nền tảng thương mại điện tử có hệ luỵ vô cùng to lớn cho xã hội. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ của người tiêu dùng mà còn của các doanh nghiệp".
Ông Nguyễn Đức Lê cũng cho biết thêm, để đạt được mục đích thu lợi bất chính, nhiều cá nhân, tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng giả hàng nhái, hàng nhập lậu thường xuyên thay đổi thủ đoạn hoạt động nhằm né tránh sự kiểm tra, kiểm soát của các cơ quan chức năng như thuê các đơn vị vận chuyển làm đơn vị trung gian để giao dịch hàng hoá với người tiêu dùng; các đối tượng sử dụng hình ảnh của các sản phẩm chính hãng để quảng bá sản phẩm; lợi dụng vào các công cụ thanh toán số để thực hiện giao dịch; các sản phẩm khi kinh doanh thường không được ghi đầy đủ thông tin về người bán, địa chỉ một cách cụ thể...
Có 4 nhóm giải pháp chính để ngăn chặn, xử lý tình trạng gian lận thương mại trong thương mại điện tử được áp dụng: Xây dựng hệ thống văn bản pháp luật; Nâng cao trách nhiệm của các sàn thương mại điện tử; Xây dựng đội ngũ chuyên trách nâng cao năng lực xử lý hành vi trên sàn thương mại điện tử; Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao năng lực hành vi của người tiêu dùng và người bán hàng.
Để nhận diện hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu người tiêu dùng cần lưu ý một số điểm như sau: Giá cả của sản phẩm quá rẻ so với giá mà nhà sản xuất hàng chính hãng đưa ra thị trường; Người bán hàng không cung cấp được đầy đủ thông tin của sản phẩm; Người tiêu dùng nên tìm hiểu về sản phẩm, đơn vị bán hàng có uy tín hay không; Liên hệ đến các cơ quan chức năng gần nhất, đặc biệt là lực lượng quản lý thị trường khi phát hiện ra mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Mặc dù thời gian qua, lực lượng chức năng đã quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn, song các hành vi lợi dụng hoạt động thương mại điện tử vi phạm pháp luật diễn biến ngày càng phức tạp. Khó khăn lớn nhất là các đối tượng không có cửa hàng, chỉ thông qua các website, mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu sản phẩm, sau đó chuyển hàng và thanh toán trực tiếp theo thỏa thuận. Hàng hóa được phân tán nhỏ lẻ, cất giấu ở nhiều nơi, đặc biệt, nhiều địa điểm hoạt động kinh doanh trực tuyến nằm trong nhà dân, khu chung cư, khiến lực lượng chức năng khó tiếp cận, kiểm tra, xử lý.
Các đối tượng còn thường xuyên lợi dụng kho hàng, xe hàng của các hãng chuyển phát, giao nhận mà lực lượng quản lý thị trường không có thẩm quyền dừng xe, mở niêm phong kiểm tra để vận chuyển hàng. Bên cạnh đó, việc truy xuất, lưu trữ các giao dịch thương mại điện tử, hàng hóa giao dịch còn gặp nhiều khó khăn bởi lực lượng quản lý thị trường không có thẩm quyền đề xuất lấy các sao kê ngân hàng, theo dõi giao dịch tài chính của đối tượng…
Vì vậy người tiêu dùng cần bỏ thói quen sử dụng hàng nhái, hàng giả, vì biết là hàng giả, hàng nhái mà vẫn mua là tiếp tay cho hành vi vi phạm pháp luật, cũng như làm giàu cho những người kinh doanh bất chính.
Hà Trang