Tuy nhiên mặc cho sự xuất hiện của ngày tháng sử dụng được in trên bao bì, đến nay vẫn tồn tại những tranh cãi về việc liệu thuốc có thực sự hỏng sau khi đã hết hạn sử dụng hay không.
Bên cạnh một số loại thuốc như insulin, nitroglycerin và kháng sinh dạng lỏng, có hoạt chất kém bền hơn theo thời gian, nhiều loại thuốc có thể có thời hạn sử dụng lâu hơn nhiều so với thông tin ghi trên bao bì.
"Tuy nhiên không phải ai cũng biết đến thực tế này, vì vậy các trung tâm kiểm soát chất độc thỉnh thoảng vẫn nhận được cuộc gọi từ người dùng thuốc vì họ vô tình uống thuốc hết hạn", Lee Cantrell, giám đốc Phân khu San Diego của Hệ thống Kiểm soát Ngộ độc California cho biết.
"Theo như lần cuối tôi kiểm tra, thì không có thông tin nào về việc thuốc có thể gây hại cho con người sau khi hết hạn", Cantrell nói với Live Science. "Tuy nhiên tác dụng của thuốc thì có thể suy giảm theo thời gian. Hiện chưa có công trình khoa học nào bàn luận cụ thể về vấn đề này".
Cách đây vài năm, Cantrell cùng các cộng sự đã tiến hành kiểm tra một vài loại thuốc cũ - bao gồm thuốc kháng histamine, thuốc giảm đau và thuốc giảm cân.
"Kiểm tra cho thấy những loại thuốc đó vẫn giữ được công hiệu, dù một trong số chúng đã quá hạn đến hơn 10 năm", Cantrell nói. Phát hiện này đã được công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine vào năm 2012. Vào năm 2017, Cantrell công bố một nghiên cứu khác cho thấy EpiPens – loại thuốc tiêm tự động đắt tiền được sử dụng để điều trị các phản ứng dị ứng đe dọa đến tính mạng - giữ lại được 84% hiệu lực sau hơn 4 năm hết hạn theo như trên bao bì, cho thấy rằng trong trường hợp khẩn cấp, EpiPen đã hết hạn vẫn có thể sử dụng được.
Theo quan điểm của nhiều nhà nghiên cứu, các công ty dược phẩm là những đơn vị duy nhất có tiềm lực để thực hiện các nghiên cứu dài hạn về hiệu quả của thuốc, "tuy nhiên hoàn toàn không có động lực tài chính nào để họ làm điều đó."
Vào năm 2006 các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm thêm 122 loại thuốc khác nhau, tất cả đều được bảo quản trong điều kiện tiêu chuẩn, kết quả cho thấy phần lớn số thuốc này vẫn có thể sử dụng được thêm khoảng 4 năm sau khi hết hạn trên bao bì. Mặc dù vậy, FDA vẫn cảnh báo rằng người tiêu dùng không nên sử dụng thuốc hết hạn. "Một số loại thuốc quá hạn sử dụng có nguy cơ phát triển vi khuẩn, dẫn đến các bệnh nghiêm trọng hơn và kháng kháng sinh".
Nguyên Mừng