Phường Nại Hiên Đông được ấp ôm bởi bãi biển giàu cá tôm, bờ sông ngọt lành nuôi lớn, chở che bao người con và ngư dân từ nhiều đời nay. Lễ hội cầu mùa Thu Đông là một trong những hoạt động tín ngưỡng văn hóa tinh thần đặc sắc nhất trong năm tại quận Sơn Trà.
Từ nhiều tuần, người dân gác chuyện đi biển, hồ hởi chuẩn bị trang trí ghe thuyền với tấm lòng biết ơn tiền nhân đã hình thành và phát triển nghề cá, biết ơn “mẹ thiên nhiên” luôn đãi tôm cá đầy khoang. Lòng nhất tâm cầu mưa thuận gió hòa, cầu được mùa, mong đoàn kết cùng vươn khơi bám biển, mang lại ấm no cho gia đình, bình an cho quốc gia.
Từ ngày 3 – 4/8 (ngày 6 -7/7 âm lịch) lễ hội cầu mùa chính thức diễn ra tại lăng thờ Cá Ông (cá voi), nơi còn được ngư dân gọi “Đền thờ ngư Ông cửa khẩu sông Hàn Đà Nẵng” hoặc "Lăng Ông tứ chánh hội vạn nghề”.
Không chỉ người dân phường Nại Hiên Đông háo hức mà ngư dân duyên hải Nam Trung Bộ, những người yêu biển khắp nơi cùng rảo bước lần về.
Lễ hội mang đậm “hồn biển” có hai phần “lễ” và hội”, đều chứa đựng nét độc đáo riêng. Phần lễ gồm có: Lễ Thủy thần, Thành hoàng, Thượng phan; tế vọng chủ thần, khai kinh, cầu an, cầu ngư, cầu mùa, phát chẩn, phát lương, đưa Long Chu Tàu Thế và cúng tạ Tứ Chánh Vạn.
“Sau khi cúng trên sông, các bô lão trong làng bưng theo thau đựng nước biển về đền thờ tiếp tục làm lễ chính. Nước trong thau được ngư dân xem như Thủy Thần nên mọi cử chỉ trông rất nghiêm cẩn”, bà Nguyễn Thị Diệu Hồng (31 tuổi) lần đầu đi chơi lễ hội dõi theo từng cử chỉ kể.
Bên cạnh đó, hàng trăm người dân và du khách đã bị thu hút hấp dẫn với các hoạt động văn nghệ dân gian trong phần hội như: hát chèo, hát bả trạo “tuồng ông ngư” tri ân thần Nam Hải, “hò âm linh” tri ân người sáng lập nghề cá, âm linh cô hồn chết sông, chết biển.
Pần hội lôi cuốn người xem với những trò chơi dân gian giàu năng lượng, giải đua thuyền truyền thống sông Hàn thi tay chèo khỏe nhất.
Ông Nguyễn Vũ, thư ký Hiệp hội nghề cá phường Nại Hiên Đông bày tỏ: “Vì sự mưa may, nắng rủi lênh đênh trên mặt biển, lớp lớp ngư dân bao đời trước cho đến con cháu đời nay đều mang trong lòng niềm tin tâm linh, cầu nguyện những vị thần biển khơi giúp cho ngư dân may mắn trong cuộc trường chinh tìm kế sinh nhai trên miền sông nước”.
Theo ông Cao Đình Hải, Chủ tịch UBND phường Nại Hiên Đông: "Đến nay, toàn phường có 398 tàu cá, tổng công suất 151.850 CV, tăng 10,5 lần so với năm 2017. Việc đánh bắt thủy hải sản cho sản lượng tăng dần đều theo thời gian. Nhiều tàu thuyền được đóng mới và cải hoán đáp ứng nhu cầu đánh bắt dài ngày trên biển, góp phần cùng thành phố phát triển kinh tế biển, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.
Từ hàng thế kỷ nay ngư dân Nại Hiên Đông nổi tiếng kiên cường, bất chấp hiểm nguy vươn khơi bám biển. Trước là để gìn giữ ngư trường mà cha ông đã gầy dựng bao đời nay, sau là đấu tranh giữ vững chủ quyền biển đảo thiêng liêng.
“Lễ hội là dịp các bậc cao niên có kinh nghiệm bám biển, tiếp tục “truyền và giữ lửa” cho thế hệ con cháu tiếp bước cha ông. Đối với các ngư dân là người trực tiếp đi biển, lấy “Tàu là nhà, biển cả là quê hương”, từ đó “Hiểu biển, yêu biển, bảo vệ biển và làm giàu từ biển” ông Cao Đình Hải nhấn mạnh.
Bảo Hòa – Lê Duy Lương