Những vụ đạo nhái tranh, triển lãm gây ồn ào nhất 2021

(SHTT) - Trong năm 2021, giới mĩ thuật đã chứng kiến nhiều vụ kiện tụng, tranh chấp và đạo nhái tranh ồn ào. Điều này càng cho thấy vấn đề bảo vệ bản quyền trong nghệ thuật có nhiều lỗ hổng.

 Ồn ào xoay quanh bức 'Nhà tranh gốc mít'

Tại triển lãm của mình, Sotheby’s Hongkong giới thiệu bình phong của Nguyễn Văn Tỵ, được vẽ năm 1957 (tên tiếng Pháp là L'image traditionnelle d'une maison de paysan), khổ 90 x 118,5cm, thuộc bộ sưu tập tư nhân tại Pháp, "tương đương" với bức sơn mài Nhà tranh gốc mít đang ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tại Hà Nội.

Tuy nhiên ông Ace Lê cùng một số họa sĩ Việt Nam và con gái họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ là bà Nguyễn Bình Minh đã tích cực lên tiếng trên mạng xã hội và truyền thông Việt Nam bày tỏ nghi vấn rõ ràng rằng bức bình phong mà Sotheby’s Hongkong đấu giá ngày 10/10 không phải tác phẩm của họa sĩ Mỹ thuật Đông Dương (khóa XI) Nguyễn Văn Tỵ.

 

 Bà Nguyễn Bình Minh - nguyên phó giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam - khẳng định với Tuổi Trẻ Online rằng cha mình chỉ sáng tác một bức sơn mài Nhà tranh gốc mít (kích cỡ 67 x 105cm). 

Bức sơn mài này từng bày ở Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc năm 1958. Năm 1960 thì chuyển giao về Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và vẫn trưng bày ở đó cho tới nay. Với tác phẩm này, họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật đợt II năm 2000.

Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh cũng xác nhận thông tin này.

Vụ triển lãm "Plus by Bảo Nam" bị tố đạo nhái

Vụ việc này bắt nguồn từ một nghệ sĩ người Nga tên là Baina Uchaeva phát hiện ra điểm tương đồng giữa tác phẩm của "Plus by Bảo Nam" và các triển lãm của nghệ sĩ quốc tế, khi trực tiếp đến tham dự tại TPHCM.

Cụ thể, theo nghệ sĩ Baina, tác phẩm của Bảo Nam giống với triển lãm cá nhân mang tên "Terraforms" của nghệ sĩ Jamie North diễn ra vào năm 2014 tại Sarah Cottier Gallery. Triển lãm này, Jamie North đã sử dụng chất liệu đá vôi, đá cẩm thạch, xi măng... để tạo nên những khối trụ lớn.

 

Thêm vào đó, một tác phẩm khác là đám mây trong triển lãm của Bảo Nam lại bị tố giống với tác phẩm The Cloud (Đám mây) của nghệ sĩ Matsuri Yamana, ra mắt khán giả cách đây khá lâu (năm 2010).

Sau đó, sự việc được lan truyền rộng rãi trong cộng đồng mạng khi được nghệ sĩ Chinh Ba - nhà sáng lập CAB Hoian, chia sẻ cuộc hội thoại giữa anh và nghệ sĩ Baina. Đi kèm với đó là những hình ảnh so sánh cho thấy sự có sự giống nhau giữa triển lãm "Plus by Bảo Nam" và những tác phẩm trước đó của các nghệ sĩ trên thế giới.

Minh Vân