Sau hơn một tháng triển khai, sách Tiếng Việt lớp 1, bộ Cánh diều, bộc lộ nhiều vấn đề ngữ liệu, cách dùng từ. Các chuyên gia cho rằng đây là những "hạt sạn" cần được điều chỉnh.
Trước khi được đưa vào sử dụng đại trà, bộ sách đã được thực nghiệm và Hội đồng thẩm định sách giáo khoa môn Tiếng Việt (gọi tắt là hội đồng) thông qua với 100% phiếu đạt. Quá trình sử dụng, nhiều vấn đề của sách được phát hiện.
Bộ trưởng: Tôi chịu trách nhiệm
Tại cuộc họp tại Trụ sở Chính phủ về việc xử lý các ý kiến về Sách tiếng Việt lớp 1 mới, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ nói: “Bản thân tôi chịu trách nhiệm về sách giáo khoa và chương trình nhưng tôi cũng không phải là người có chuyên môn mà theo quy định thì hội đồng thẩm định giúp cho Bộ trưởng, tôi chỉ đạo nghiêm túc theo đúng quy định. Đến nay thì đã thực hiện theo đúng quy trình đó“.
Cũng theo ông Nhạ, việc sách có “sạn” là điều khó tránh khỏi. Lãnh đạo ngành giáo dục cũng bày tỏ mong muốn được lắng nghe ý kiến đóng góp của nhân dân với tinh thần cầu thị để có thể chỉnh sửa cho sách ngày càng tốt lên.
Hội đồng thẩm định chịu trách nhiệm về chuyên môn
Luật Giáo dục 2019 quy định về sách giáo khoa (SGK) phổ thông ở điểm 2, điều 32. Hội đồng quốc gia thẩm định SGK do Bộ trưởng GD&ĐT thành lập theo từng môn học, hoạt động giáo dục ở từng cấp học. Hội đồng gồm nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học có kinh nghiệm, uy tín và đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan.
Hội đồng phải có ít nhất một phần ba tổng số thành viên là nhà giáo đang giảng dạy ở cấp học tương ứng. Hội đồng và thành viên phải chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng thẩm định.
Theo thạc sĩ Lưu Đức Quang, giảng viên khoa Luật, ĐH Kinh tế - Luật (ĐH Quốc gia TP.HCM), hội đồng thẩm định có ý nghĩa, vai trò thẩm định, tư vấn chuyên môn. Hội đồng này không có thẩm quyền quản lý Nhà nước về mặt giáo dục.
"Luật quy định hội đồng và thành viên chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng thẩm định. Hội đồng chịu trách nhiệm về chuyên môn, thạc sĩ Lưu Đức Quang nêu quan điểm.
Nói thêm về vấn đề này, ông cho rằng những thành viên trong hội đồng thẩm định sách chịu trách nhiệm bằng uy tín trong cộng đồng khoa học. Nếu đang là công chức, viên chức, họ có thể bị kỷ luật vì làm sai (nếu có).
Chủ biên phải chịu trách nhiệm?
Liên quan đến sách Tiếng Việt lớp 1, ông Mai Ngọc Chừ, Phó Chủ tịch Hội đồng thẩm định (HĐTĐ) SGK Tiếng Việt 1 cho biết: “Tất cả vấn đề bạn đọc, dư luận quan tâm những ngày qua chúng tôi đều đã đề cập đến trong quá trình thẩm định. HĐTĐ có vai trò xem xét, những cái gì sai bắt sửa, cái gì không đúng bắt sửa nhưng nhiều khi hội đồng cũng phải tôn trọng ý kiến của nhóm tác giả.
Ví dụ như từ “nhá”, HĐTĐ đã đề nghị thay từ nhưng nhóm tác giả họ cho rằng “nhai” là vần “ai”, vần này chưa được học nên dùng từ “nhá”. Quan điểm của nhóm tác giả sách Tiếng Việt là để dạy âm và vần, nên rất khó cho việc sử dụng từ ngữ và đảm bảo sử dụng nhiều yếu tố. Nhóm tác giả đã thuyết minh như vậy nên hội đồng thấy phù hợp” - ông Chừ cho biết.
Về trách nhiệm, nếu để ra những “hạt sạn” trên, đại diện HĐTĐ cho rằng nhóm tác giả phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về những “hạt sạn” trong cuốn sách đó vì hội đồng đã khuyến cáo nhưng nhóm tác giả vẫn giữ quan điểm của mình.
Minh Thư