Tại buổi làm việc với Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số (Bộ Công Thương) về công tác chống gian lận thương mại trong thương mại điện tử (TMĐT) chiều 23/8, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định, thương TMĐT có tốc độ tăng trưởng mạnh, nhưng cũng đặt ra thách thức không nhỏ đối với việc kiểm soát chất lượng hàng hóa. “Nhiều cá nhân, tổ chức lợi dụng TMĐT để kinh doanh hàng giả, hàng nhái, thậm chí có sự giả mạo các doanh nghiệp uy tín để lừa đảo người mua gây thiệt hại kinh tế và niềm tin của người tiêu dùng đối với hoạt động TMĐT và các doanh nghiệp chân chính, tình trạng này trở nên phổ biến. Nếu không cập nhật khung pháp lý, có chế tài mạnh và sự kết hợp giữa các đơn vị thuộc Bộ Công Thương, các cơ quan quản lý nhà nước thì cuộc chiến cam go chống hàng giả trên TMĐT khó có hồi kết và hậu quả khôn lường”- Bộ trưởng cảnh báo.
Báo cáo tình hình gian lận thương mại trên thương mại điện tử, ông Đặng Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, hiện nay, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi.
Theo ông Đặng Hoàng Hải, các đối tượng tìm mọi cách để lách các bộ lọc kỹ thuật của sàn. Chẳng hạn, để tránh bị kiểm soát người bán đăng các sản phẩm với tên N.I.K.E hoặc Ni_KE thay vì để NIKE... Thậm chí có những đối tượng bán mặt hàng cấm nhưng lại không đưa rõ hình ảnh mà đưa một cái tên rất khó phát hiện như “Cỏ Mỹ”, “Lá cây đu đủ”...
Bên cạnh đó, nhiều trường hợp mua tên miền và đặt máy chủ ở nước ngoài, trả tiền thông qua thẻ tín dụng, không thông qua công ty bán tên miền, cung cấp dịch vụ máy chủ ở Việt Nam hoặc chỉ lập fanpage để chạy quảng cáo, bán hàng. Các đối tượng này cố tình che giấu thông tin, không có địa chỉ, điện thoại hay bất kỳ thông tin liên lạc gì.
Ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Quản lý thị trường lo lắng khi nhắc với vấn nạn gian lận thương mại đang "bùng nổ" trên các sàn, website thương mại điện tử hay mạng xã hội.
Theo báo cáo của Bộ Công Thương, các website thương mại phát triển bùng nổ trong 7 năm qua, từ 763 website năm 2013 tăng lên 10.000 trang web vào năm 2016. Quy mô thị trường thương mại điện tử cũng tăng lên nhanh chóng, từ 5 tỷ USD năm 2016, tăng lên 8 tỷ USD sau đó 2 năm. Hiện thương mại điện tử chiếm khoảng 5% tổng mức bán lẻ hàng hoá.
Cùng với quy mô thị trường gia tăng thì các hành vi gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, hàng nhái cũng bùng nổ theo. Đến hết 2018, tổng số sản phẩm vi phạm đã gỡ bỏ trên các sàn thương mại điện tử là 35.943 và hơn 3000 tài khoản trên các sản đã bị khoá.
"Buôn bán hàng giả, hàng cấm, nhập lậu trên các trang thương mại điện tử, mạng xã hội (Facebook, Youtube...) diễn ra phổ biến, công khai đã ảnh hưởng nghiêm trọng và đe doạ xã hội, niềm tin người tiêu dùng", ông Linh nói, đồng thời nhấn mạnh, ngăn chặn nạn kinh doanh hàng giả, nhái trên mạng xã hội "thực sự nan giải".
"Chiêu" bán hàng nhập lậu, hàng giả trên kênh online thường là thủ đoạn sử dụng hình ảnh thật, hành chính hãng để quảng cáo, nhưng lại chào bán giá rẻ hơn nhiều hàng thật và khi giao hàng cho người mua là hàng nhái, không có nguồn gốc xuất xứ. Mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, theo ông Linh, là những mặt hàng dễ dàng bị gắn mác "hàng ngoại xách tay chính hãng nhưng thực chất là hàng giả".
Khó khăn trong kiểm soát kinh doanh trên các kênh kinh doanh online này được Tổng cục trưởng Quản lý thị trường chỉ ra, các đối tượng bán hàng thường sử dụng một địa chỉ để giao dịch nhưng lại tập kết hàng hoá tại nhiều địa điểm khác nhau hoặc kết hợp vừa làm nơi giao dịch hàng hoá, vừa làm nơi ở, cất giấu hàng hoá.
"Có những trang bán hàng online khi chúng tôi dùng nghiệp vụ kiểm tra thì lại nằm trong các khu chung cư và muốn lên được căn hộ kiểm tra phải có giấy tờ của cấp có thẩm quyền, gây trở ngại cho quá trình kiểm tra", ông nói.
Ngoài ra, việc kiểm tra, xử lý phải có dấu hiệu, chứng cứ vi phạm cụ thể, trong khi 100% giao dịch trên mạng thường không có hoá đơn chứng từ. Việc lần ra đầu mối cung cấp hàng lậu, vì thế càng khó.
Hoài Anh