Thương mại điện tử 'nở rộ' tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức

(SHTT) - Việt Nam đang trở thành thị trường thương mại điện tử lớn thứ 2 trong khu vực Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia. Đây vừa là cơ hội cũng vừa là thách thức đối với các doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt.

Trong top 10 website có lượt truy cập lớn nhất tại Đông Nam Á, Việt Nam có đến năm doanh nghiệp góp mặt và trở thành thị trường thương mại điện tử (TMĐT) lớn thứ 2 trong khu vực, chỉ sau Indonesia.

Đây là thông tin đáng chú ý trong báo cáo Toàn cảnh kinh doanh sàn thương mại điện tử (TMĐT) nửa đầu năm 2022 được trích xuất từ nền tảng số liệu của Metric.vn. Báo cáo cho biết một số ngành hàng làm đẹp, thời trang nữ, gia dụng là những sản phẩm được quan tâm, mua sắm nhiều nhất trên các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam.

Ngoài ra, mức giá trên sàn thương mại điện tử Việt Nam nửa đầu năm 2022, phân khúc giá 200.000 – 5000.000 đồng dễ “chốt đơn” nhất trên tất cả sàn thương mại điện tử. Những sản phẩm có giá trị cao, cần sự tư vấn và bảo hành lâu dài thì người tiêu dùng vẫn ưu tiên mua sắm tại hệ thống cửa hàng, showroom uy tín.

 

Cơ hội cho doanh nghiệp và người dùng Việt

Thị trường TMĐT Việt Nam chứng kiến nhiều chuyển biến tích cực từ thói quen mua sắm, kinh doanh trực tuyến của cộng đồng người tiêu dùng và doanh nghiệp trong cả nước.

Năm 2021 là năm đầu tiên triển khai Quyết định số 645/QĐ-TTg ngày 15/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử Quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, theo đó, đã có các giải pháp hỗ trợ quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp, tăng cường năng lực các hệ thống hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ cho TMĐT để các doanh nghiệp có khả năng chống chọi với dịch bệnh COVID-19.

Trong bối cảnh Covid-19, khi nhiều ngành hàng, lĩnh vực gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch, thị trường TMĐT vẫn có mức tăng trưởng và phát triển theo hướng đồng bộ giữa người mua và người bán. Ngoài ra, quá trình chuyển đổi số còn được thúc đẩy mạnh mẽ bởi sự tăng trưởng nhanh chóng đến từ người dùng trong lĩnh vực TMĐT. Người tiêu dùng cũng đã thay đổi thói quen tiêu dùng và mua sắm khi mua sắm trực tuyến (online) nhiều hơn, khi có đến 97% người tiêu dùng mới vẫn đang sử dụng dịch vụ và 99% có ý định tiếp tục sử dụng trong tương lai. Việc duy trì mức độ cao trong tiêu dùng kỹ thuật số đã trở thành một lối sống.

Người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Những thay đổi trong cách thức tiếp cận mua bán hàng dựa trên nền tảng số đã giúp TMĐT chuyển mình với những thay đổi mạnh mẽ từ một kênh phụ, trở thành một phần cốt lõi trong chiến lược tăng trưởng của thương hiệu và nhà bán hàng và trở thành kênh mua sắm tiện lợi ngày càng được người tiêu dùng quan tâm sử dụng. Thị trường TMĐT Việt Nam đã ghi dấu mốc với một chuỗi các sự kiện, hoạt động đột phá cho doanh nghiệp Việt trong việc phát triển thị trường trong nước và xuất khẩu khi lần đầu tiên hàng chục loại nông sản, trái cây vùng, miền của Việt Nam được tổ chức phân phối trên TMĐT thông qua “Gian hàng Việt trực tuyến quốc gia” và các sàn TMĐT.

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái trở thành thách thức

Đi kèm với sự phát triển của TMĐT, tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng có chiều hướng tăng rõ rệt, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh diễn biến phức tạp khiến nhu cầu mua sắm truyền thống của người dân bị hạn chế.

Nhìn chung, phương thức gian lận phổ biến nhất là buôn bán những sản phẩm không giống như quảng cáo. Đơn cử, các đối tượng thường lợi dụng hình ảnh, video sản phẩm chính hãng để thu hút khách hàng. Tuy nhiên, hàng hóa sau khi đến tay người tiêu dùng lại khác biệt về mẫu mã, chất lượng hoặc tình trạng.

Ngoài việc làm xấu môi trường kinh doanh, méo mó sự cạnh tranh, hình ảnh doanh nghiệp, đất nước, thui chột tính hấp dẫn, sức sáng tạo và tổn hại cho người tiêu dùng, Tiến sĩ Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên Cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh - cho rằng tình trạng hàng giả, nhái lộng hành còn xói mòn nguồn thu thuế.

“Hàng lậu thì thường đi kèm trốn thuế. Không phải ngẫu nhiên chúng ta đang có những cải cách để thu thuế tốt hơn qua các giao dịch TMĐT. Chưa kể những vấn đề liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ”, ông nhận định.

Minh Tú