Chia sẻ tại hội nghị "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thương mại hóa kết quả nghiên cứu", do trường Đại học Bách khoa TP HCM tổ chức ngày 15/12 vừa qua, ông Phạm Đức Nghiệm, Cục phó Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học công nghệ, Bộ Khoa học Công nghệ (Natec) cho biết, hiện nay có thể thấy, hoạt động thương mại hóa nghiên cứu đang bị hạn chế bởi 13 luật, quy định gây khó khăn trong chuyển giao kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách.
Do đó, hiện nay, Bộ Khoa học và Công nghệ báo cáo Chính phủ, Quốc hội rà soát, phối hợp với bộ ngành liên quan điều chỉnh luật, tháo gỡ các cản chính sách tạo điều kiện tốt nhất để kết quả nghiên cứu sau khi hoàn thành được chuyển giao cho doanh nghiệp ứng dụng. Một trong những đề xuất của Bộ Khoa học và Công nghệ là xây dựng cơ chế sandbox cho hoạt động nghiên cứu, chuyển giao công nghệ trong đại học.
"Đây là những thành tố trụ cột có vai trò nghiên cứu, giải mã công nghệ giúp doanh nghiệp ứng dụng vào thực tế sản xuất", lãnh đạo Natec nhấn mạnh.
Theo ông Nghiệm, mô hình sandbox sẽ giúp nhà nước nhanh chóng kiến tạo các chính sách mới có tính chất vượt trội, do đó, cần cho phép các đại học, viện nghiên cứu, địa phương, trong phạm vi của mình thử nghiệm các mô hình, chính sách mới. Trên cơ sở đó sẽ giúp các cơ quan nhà nước có thực tiễn, tổng kết lại khái quát thành chính sách sát thực tiễn hơn.
Lãnh đạo Cục phó Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học công nghệ, Bộ Khoa học Công nghệ cũng cho biết, đây là một trong những nội dung Bộ Khoa học và Công nghệ đang đề xuất với Chính Phủ, Quốc hội cho phép một số đại học triển khai thí điểm cơ chế chính sách mới trong phạm vi nhà trường.
"Sau 3 - 5 năm thử nghiệm sẽ tổng kết lại khái quát thành chính sách tạo điều kiện mới cho phát triển, nhân rộng mô hình thương mại hóa", ông Nghiệm nói.
Tham gia phát biểu tại Hội nghị, TS Phạm Tấn Thi, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ - Dự án, Đại học Bách khoa TP HCM cho biết trong định hướng sắp tới nhà trường muốn trở thành đại học khởi nghiệp với việc phát triển các đề tài nghiên cứu thành tài sản trí tuệ, làm cơ sở thành lập doanh nghiệp khởi nghiệp, spin-off.
Để làm được điều này cần có các điều kiện về khung pháp lý đồng bộ, nguồn lực chuyên gia, khả năng cải thiện trình độ công nghệ đáp ứng yêu cầu xã hội, hình thành văn hóa khởi nghiệp... Ông cho rằng, nhà trường cần hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp hiệu quả để làm tốt việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu.
Ông Huỳnh Văn Đồng, Giám đốc công ty FYN cũng đề xuất nhà trường cần có sự gắn kết với doanh nghiệp theo hướng nhà khoa học phải "ăn ngủ" với hoạt động sản xuất của doanh nghiệp để có cách tiếp cận thực tế từ thực tiễn. Ông cho rằng, kết quả nghiên cứu cần hướng đến giải pháp tối ưu hóa tất cả các công đoạn sản xuất của nhà máy và đáp ứng các yêu cầu khác như khả năng chuyển đổi linh hoạt, dễ triển khai, chi phí thấp và hiệu quả, tính ổn định...
Tại Hội nghị, các chuyên gia đều đồng ý rằng việc có thêm các chính sách hưởng lợi cho nhà khoa học khi chuyển giao sẽ thúc đẩy hoạt động thương mại hóa kết quả nghiên cứu, đồng thời tạo động lực nâng cao năng lực cạnh tranh giữa các doanh nghiệp.
Quỳnh Trang