Thời gian gần đây, việc sử dụng app, website chỉnh sửa ảnh chân dung cá nhân theo phong cách hoạt hình Nhật Bản, hay còn gọi là anime, đã trở thành "hot trend" trên mạng xã hội Việt Nam.
Được biết ứng dụng này tên Loopsie, có trên App Store của iPhone, đang là ứng dụng được tải về nhiều nhất ở Việt Nam đến thời điểm hiện tại. Chưa bao giờ tạo ảnh hoạt hình lại dễ đến vậy, chỉ cần tải ứng dụng về và cung cấp hình ảnh cá nhân sẽ cho ra hình anime khá bắt mắt. Người dùng chỉ cần đưa ảnh chụp vào, sau đó ứng dụng nhận dạng và tái hiện thành tranh vẽ theo các phong cách khác nhau. Nhưng đa phần sẽ mang hơi hướng phong cách hoạt hình Nhật Bản.
Tuy nhiên tại cuộc họp chiều 6/9, Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: "Việc sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh cung cấp ảnh khuôn mặt cá nhân tiềm ẩn nhiều rủi ro".
Theo ông Nguyễn Duy Khiêm, đại diện Cục An toàn thông tin, ứng dụng dạng này luôn đòi hỏi người sử dụng cung cấp hình ảnh, ngoài ra còn có thể yêu cầu truy cập kho ảnh, camera điện thoại và một số quyền khác. Nếu người dùng đồng ý, nhà cung cấp dịch vụ có thể thu thập thông tin về khuôn mặt, hình dáng và một số thông tin cá nhân như email, số điện thoại, sau đó xử lý với mục đích khác nhau.
Trong khi đó, dữ liệu khuôn mặt là một trong những dữ liệu quan trọng hiện nay, có thể được dùng để xác thực tài khoản. Với công nghệ deepfake, dữ liệu khuôn mặt có thể được sử dụng tạo các hình ảnh giả sao chép chân dung người khác. "Từ mối liên hệ này, chúng tôi đánh giá việc sử dụng các ứng dụng chỉnh sửa ảnh này tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thông tin", ông Khiêm nói.
Theo đại diện Cục, có hai kịch bản mà kẻ gian có thể lợi dụng dữ liệu khuôn mặt, đó là sử dụng để đánh cắp tài khoản ở những ứng dụng yêu cầu xác thực bằng khuôn mặt và tạo cuộc gọi deepfake giả danh bạn bè, người thân để dụ chuyển tiền. Đây cũng là một trong những chiêu lừa trực tuyến phố biến được Cục cảnh báo thời gian qua.
Ngoài các ứng dụng chỉnh ảnh rộ lên thời gian qua, Cục cũng nhấn mạnh việc thu thập dữ liệu khuôn mặt có thể diễn ra ở những bức ảnh người dùng chia sẻ công khai trên mạng. "Nên hạn chế đăng hình ảnh, thông tin cá nhân trên mạng xã hội", ông Khiêm nói.
Đại diện Cục An toàn thông tin cho biết Cục đã nghiên cứu rất kỹ hoạt động này trước khi đưa ra thông điệp cảnh báo tới người dân. Theo đó, rủi ro an toàn thông tin được đánh giá là ở mức cao, và có thể tiếp tay cho hoạt động lừa đảo trực tuyến.
Cảnh báo này là vô cùng đáng suy xét, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ thanh toán xác thực bằng khuôn mặt, và những cuộc gọi video call đang trở nên phổ biến.
Lợi dụng sự bất cẩn của người dùng, kẻ xấu hoàn toàn có thể lợi dụng hình ảnh của chính nạn nhân để đánh cắp thông tin tài khoản ngân hàng, cũng như lừa đảo bạn bè, người thân, trong khi "khổ chủ" chẳng hề hay biết.
Trước thực trạng này, Bộ Thông tin và Truyền thông khuyến cáo người dân hạn chế chia sẻ hình ảnh, thông tin cá nhân, dữ liệu cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội.
Bên cạnh đó, cần sàng lọc và chỉ sử dụng các ứng dụng uy tín, được các cơ quan có thẩm quyền xác nhận, đánh giá. Đồng thời đọc kỹ các điều khoản, yêu cầu của nhà cung cấp dịch vụ trước khi sử dụng để tránh trở thành "con mồi" cho kẻ xấu.
Hà Châu