Tại hội thảo khoa học về tiêu thụ đồ uống có đường với sức khỏe và tác động của chính sách thuế, giá do Bộ Y tế vừa tổ chức, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nêu rõ, tình trạng gia tăng tiêu thụ đường, đặc biệt đồ uống có đường là một trong những căn nguyên gây béo phì và một số bệnh không lây nhiễm.
Tại Việt Nam, tỷ lệ thừa cân, béo phì đã tăng gấp 7 lần ở thanh thiếu niên 5-19 tuổi trong khoảng 20 năm qua (từ 2,6% năm 2002 đến 19% năm 2020) và tăng gấp đôi ở người lớn (từ 10,9% năm 2002 lên 18,3% năm 2016).
Ông Tuyên cũng cho biết, thừa cân, béo phì làm tăng các yếu tố nguy cơ của một số bệnh không lây nhiễm bao gồm ung thư, bệnh tim, trẻ hóa độ tuổi mắc nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, đột quỵ, đái tháo đường type 2 và tử vong sớm liên quan. Hiện nay, Việt Nam đang phải đối mặt với sự gia tăng ngày càng trầm trọng của các bệnh không lây nhiễm. Gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm chiếm tới 70% tổng gánh nặng bệnh tật toàn quốc và các bệnh này là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong (chiếm tới 77% tổng số tử vong toàn quốc)…
Thứ trưởng nhấn mạnh: Căn nguyên gây nên bệnh béo phì và một số bệnh không lây nhiễm rất phức tạp, trong đó có nguyên nhân từ tình trạng gia tăng tiêu thụ đường tự do, đặc biệt là từ đồ uống có đường ở cả trẻ em và người lớn. Cùng với lượng đường được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm trái cây và sữa, việc bổ sung đường vào các sản phẩm thực phẩm sẽ làm tăng tổng hàm lượng năng lượng của sản phẩm.
Thực trạng trên đã đặt ra yêu cầu bức thiết để giảm lượng tiêu thụ đồ uống có đường, từ đó góp phần giảm tỷ lệ bệnh tật, tử vong, đặc biệt là bảo vệ sức khỏe trẻ em.
Để kiểm soát việc tiêu thụ đồ uống có đường, bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế đề xuất lựa chọn một trong 3 giải pháp:
Thứ nhất: Áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường, bên cạnh đó áp dụng với các giải pháp khác nhau như truyền thông, ghi nhãn đồ uống có đường.
Thứ hai: Áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường.
Thứ ba: Nhà nước không can thiệp đến vấn đề này, thị trường về đồ uống có đường và tiêu thụ đồ uống có đường của người dân vẫn như thực trạng hiện nay.
Bộ Y tế kiến nghị giải pháp thứ nhất là hiệu quả, có sức nặng nhất, kinh tế nhất và mang lại lợi ích cho sức khỏe người dân.
Trên cơ sở quan điểm bảo vệ sức khỏe cho người dân, Bộ Y tế cho rằng cần đánh thuế theo hàm lượng đường. Cụ thể, sẽ quy định ngưỡng, dưới ngưỡng không đánh thuế, trên ngưỡng thì đánh thuế và đánh theo mức thuế càng nhiều đường càng cao.
Các sản phẩm bị đánh thuế sẽ không bao gồm sữa và các sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng mục đích dinh dưỡng…
Minh Vân