Theo bài đăng trên diễn đàn Virological.org, thông qua phân tích các mẫu bệnh phẩm của các bệnh nhân tại Singapore, Israel, Nigeria, Anh trong tháng 5 và so sánh nó với các mẫu kể từ năm 2017 đến năm 2019, nhóm nghiên cứu do Tiến sĩ Andrew Rambaut dẫn đầu đã phát hiện virus đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát mới có tới 47 đột biến - con số lớn đến "không tưởng".
Theo Rambaut, 47 mẫu biến thể xuất hiện trong khỏng thời gian 3 đến 4 năm là con số lớn đến không tưởng, nởi đậu mùa khỉ ban đầu chỉ được coi là loại virus lây truyền từ động vật sang người. Sự xuất hiện quá nhiều biến thể có thể là bằng chứng cho thấy đậu mùa khỉ đang có sự thích nghi để tạo điều kiện lây truyền bền vững.
Theo tiến sĩ Rambaut, nhiều đột biến phát sinh do hoạt động của một loại enzyme đặc biệt, có trong vật chủ để ngăn chặn virus nhân lên. Dựa trên kiểu đột biến trong bộ gene virus phân lập từ năm 2017, những thay đổi từ năm 2017 đến năm 2018 và đợt bùng phát 2022, ông cho rằng virus đã ngấm ngầm lây truyền trong cộng đồng ít nhất 5 năm.
47 đột biến cho thấy virus đậu mùa khỉ tiến hóa với tốc độ cao hơn nhiều so với trước đây (tỷ lệ trung bình là hai đến ba đột biến mỗi năm). Tuy nhiên, các đột biến không cho thấy đậu mùa khỉ dễ lây lan hơn, hoặc nguy hiểm hơn, tiến sĩ Scaria cho biết.
"Những đột biến này không làm thay đổi các axit amin trong protein. Nếu virus thích nghi với áp lực tiến hóa, nó cần có các thay đổi trong axit amin. Điều này cho thấy đột biến đơn thuần do hoạt động của enzyme, không phải quá trình tiến hóa hoặc thích nghi của virus", ông Scaria giải thích.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện đậu mùa khỉ đã lây nhiễm cho 257 người, 120 trường hợp nghi nhiễm ở 23 quốc gia, chưa có ca tử vong. Có hai chủng đậu mùa khỉ, gồm chủng có nguồn gốc từ Congo với tỷ lệ tử vong là 10% trên tổng số người mắc và chủng từ Tây Phi có tỷ lệ tử vong là 1%. Đợt bùng phát hiện nay chủ yếu là chủng từ Tây Phi với triệu chứng nhẹ.
WHO cũng cho biết, bệnh đậu mùa khỉ hiện chỉ được ghi nhận lây truyền khi tiếp xúc rất gần, phần lớn là chạm da hoặc sờ chạm lâu vào quần áo, chăn gối, ga của người bệnh. Trong khi đó, nCoV và các biến chủng rất dễ lây lan, đặc biệt trong phòng kín, qua tiếp xúc, nói chuyện. Ngoài ra, bệnh này tương tự bệnh đậu mùa, có nghĩa là có thể phòng chống được bằng các biện pháp phòng chống đậu mùa.
Từ những lý do trên, WHO cho rằng bệnh đậu mùa khỉ không thể trở thành đại dịch như Covid-19.
Linh An