Tàu đổ bộ đưa con người lên mặt trăng là một phần quan trọng trong chương trình Artemis của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ, một sáng kiến với mục đích đưa dấu chân con người trở lại Mặt Trăng trong vòng chưa đầy năm năm. Những tàu vũ trụ này sẽ hạ cánh ở một trạm vũ trụ mới đang được xây dựng trên quỹ đạo quanh mặt trăng có tên gọi là Cổng. Theo kế hoạch các phi hành gia sẽ di chuyển đến Cổng bằng tên lửa, còn gọi là Hệ thống Phóng không gian, hay SLS - và từ đó, họ sẽ du hành trên các tàu để đổ bộ xuống hành tinh anh em của trái đất.
Cụ thể, NASA đang tìm kiếm các tàu đổ bộ có khả năng thực hiện từ hai đến ba giai đoạn chính. Đầu tiên, giai đoạn Hạ cánh - phần cứng sẽ hạ chiếc xe xuống bề mặt Mặt trăng. Thứ hai, giai đoạn Đi lên, các phi hành gia sẽ lái xe khi họ cất cánh từ bề mặt hành tinh này và quay trở lại Cổng. Giai đoạn thứ ba có tên gọi Chuyển giao; về cơ bản là việc sử dụng một tàu kéo có thể vận chuyển hai tàu kia từ Cổng vào quỹ đạo ở khoảng cách gần, giúp cho mọi thứ đến và đi từ bề mặt dễ dàng hơn.
Từ các đề xuất nhận được, Cơ quan Hàng không Hoa Kỳ đã chọn ra hai tập đoàn đảm nhiệm quá trình chế tạo tàu đổ bộ và gửi những tàu này đến Cổng. Tập đoàn đầu tiên sẽ cho tàu hạ cánh trên mặt trăng cùng với các phi hành gia vào năm 2024, trong khi tập đoàn thứ hai sẽ thực hiện chuyến du hành tương tự chỉ một năm sau đó.
Một vài công ty đã hé lộ tới công chúng các kế hoạch của họ. Lockheed Martin úp mở rằng hãng này sẽ thiết kế tàu đổ bộ mặt trăng lấy cảm hứng từ viên nang Or Orion của hãng. Jeff Bezos cũng không nằm ngoài cuộc khi trình làng tàu đổ bộ mặt trăng xanh Blue Origin hồi tháng 5, sản phẩm mà công ty đã dành 3 năm qua để nghiên cứu và chế tạo.
Để tạo tiền đề cho chương trình Artemis, chính quyền Trump đã yêu cầu chi thêm 1,6 tỷ đô la cho NASA trong năm tới để sửa đổi ngân sách, với 1 tỷ đô la dành riêng cho việc phát triển tàu đổ bộ mặt trăng mới. Tuy nhiên vẫn chưa rõ liệu NASA có thực sự nhận được những khoản tiền bổ sung đó hay không. Ủy ban Thẩm định Thượng viện Mỹ mới đây đã thông qua dự luật tài trợ cho năm tới, nhằm bổ sung mạnh ngân sách cho nghiên cứu hàng không vũ trụ, nhưng chỉ 744,1 triệu đô la trong số đó được dành để phát triển các công nghệ mới liên quan đến mặt trăng cho Artemis. Con số chính thức cho năm 2020 đến nay vẫn chưa ngã ngũ.
Nguyên Mừng