Những ám ảnh miền phế tích

Khu thánh địa Mỹ Sơn hôm nay “sang trọng và hoành tráng”, đó là nói về việc quy hoạch và xây dựng các hạng mục mang tính dịch vụ. Nếu gọi cho đúng tên, thì Mỹ Sơn hôm nay xứng danh một Di sản UNESCO. Các khu tháp đã được trùng tu bài bản và khoa học, Mỹ Sơn đã đẹp hơn lên, nề nếp hơn lên, không còn hoang liêu và buồn bã như nhiều năm trước khi du khách ghé thăm trước đây.

Nhiều năm trước đó, lẫn trong lau lách hoang sơ, những ngôi tháp điêu tàn đổ nát nằm lặng lẽ dưới mưa, gây cảm giác hiu hắt buồn đến ngạt người, lúc ấy quanh co trong khu đền tháp chưa có đường dẫn rộng thoáng và đẹp đẽ như bây giờ, có những người vẹt lau lách mà đi, vậy mà cũng không ít đoàn khách nước ngoài túm tụm dưới những chiếc dù màu sắc sặc sỡ, đứng lắng nghe tiếng thuyết minh của hướng dẫn viên du lịch về các nét đặc trưng ở khu đền tháp này…

Mỹ Sơn bây giờ, cũng như nhiều ngàn năm trước vẫn là sự kỳ bí đến gai người. Hơn 30 tháp cổ vẫn đứng thi gan cùng với nắng gió miền sơn cước, như vẫn còn những nét chạm trổ của những con người mà tuổi tên đã hóa vào cùng sa thạch. Giữa bạt ngàn núi, bạt ngàn cây rừng, bạt ngàn thâm u, Mỹ Sơn vẫn long lanh như bàn tay búp măng của người thiếu nữ đang thả mình cùng vũ điệu Apsara huyền thoại, hòa trong tiếng kèn đắm đuối của những nghệ nhân hoài tưởng về một vùng đất của thần.

Có đến thung lũng này vào những buổi hoàng hôn, mới có thể thấy hết được vẻ đẹp và sự u hoài ẩn trong những tàn tích. Dưới ánh chiều, những ngôi tháp cổ bừng lên huyền ảo, xen giữa sự mê ly của những nàng vũ công Apsara trong vũ điệu ngàn năm và tiếng trống paranung bập bùng như thủ thỉ càng thêm say lòng người.

Đoàn nghệ thuật của Ban quản lý di tích Mỹ Sơn gồm những chàng trai, cô gái còn rất trẻ, công diễn một số tiết mục để phục vụ du khách. Có thể mọi người đã từng nhiều lần xem qua ti vi, cũng vẫn những màn múa hát quen thuộc, nhưng chỉ đến khi tận mắt chứng kiến những vũ nữ hồng hoang tươi trẻ, đẹp đến điêu linh phô diễn những tạo hình của nữ thần Apsara bằng xương bằng thịt, bằng những uốn lượn mê hồn trong hòa âm của các loại nhạc cụ riêng biệt, chỉ dân tộc Chăm mới có thì mới có thể cảm nhận được hết vẻ đẹp ấy. Sự huyền hoặc lung linh được hiệu ứng ánh sáng làm cho nổi da gà, không phải vì sợ mà vì cái đẹp, đúng như người đời thường bảo, cái đẹp có thể cứu rỗi thế giới, bất chợt ngờ rằng những hình ảnh sống động kia như vừa bừng thức sau giấc nghìn năm, trở mình bước ra từ rêu phong gạch đá.

Những lóe sáng liên tục của máy ảnh từ hàng ghế người thưởng lãm đã nói lên sự khâm phục trước tài năng nghệ sỹ. Chương trình lại đưa người xem vào một trạng thái mơ hồ khác khi tiếng kèn saranai vang lên. Trên sân khấu, trong bộ áo Chàm trắng cổ truyền của tộc người dài sát đất, chiếc khăn vấn tròn trên đầu, chàng trai Chăm, một nghệ nhân thực thụ đã làm ngỡ ngàng mọi người qua màn độc tấu, hình như trong tiếng kèn kia có lẫn nỗi tự hào và niềm ai oán, càng lúc càng dữ dội và hùng tráng sau những cung bậc dìu dặt thiết tha khi mới trỗi giọng. Sân khấu chợt rúng động bừng lên khi mỗi lúc càng về cuối người nghệ sỹ càng lên đồng, như thể bao tâm tình tiền kiếp hiện về qua tiếng kèn điêu luyện.