Màn là công cụ quan trọng mang lại bước tiến lớn trong những thập kỷ chống bệnh sốt rét gần đây với hàng triệu người được cứu sống. Nhưng vài năm qua, sự tiến bộ này đang chững lại, một phần do muỗi truyền bệnh ngày càng phát triển khả năng kháng loại thuốc diệt côn trùng dùng trong các loại màn hiện nay. Năm 2020, 627.000 người chết vì sốt rét, đa số là trẻ em ở khu vực châu Phi hạ Sahara.
Nhóm nghiên cứu từ Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (LSHTM) ở Anh, Viện Nghiên cứu Y học Quốc gia và Đại học Y Kilimanjaro Christian ở Tanzania, Đại học Ottawa ở Canada, do Jacklin Mosha, tiến sĩ tại Viện Nghiên cứu Y học Quốc gia Tanzania dẫn đầu đã tìm ra loại màn mới vừa an toàn, vừa hiệu quả.
Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã xử lý màn bằng hai loại thuốc diệt côn trùng chlorfenapyr và pyrethroid khiến muỗi bị chuột rút ở cánh và không thể bay đi cắn người, từ đó giúp làm giảm khả năng lây nhiễm dịch sốt rét ở người.
Hóa chất này được đề xuất sử dụng để chống sốt rét lần đầu tiên cách đây 20 năm. Trong khi đó, nó đã được dùng để kiểm soát côn trùng gây hại từ những năm 1990.
Trong các thử nghiệm thực tế tại Tanzania với hơn 39.000 hộ gia đình, trong đó có 4.500 trẻ em từ 6 tháng đến 14 tuổi, cho thấy, loại màn này đã giúp giảm tỷ lệ sốt rét 43% trong năm đầu tiên và 37% trong năm thứ hai khi so sánh với loại màn hiện nay - thường chỉ dùng pyrethroid.
Hiện, loại màn chống muỗi sử dụng hóa chất kép đã được Tổ chức Y tế Thế giới phê duyệt và cũng được giới chức y tế khuyến khích sử dụng rộng rãi hơn.
Hiện, sản phẩm màn chống muỗi đang được công ty Đức BASF và LSHTM phát triển và bán ra với mức giá khoảng 3 USD một chiếc. Giá bán này đắt hơn không đáng kể so với các sản phẩm màn chống muỗi hiện nay, nhưng theo nhóm nghiên cứu, số tiền tiết kiệm được nhờ ngăn ngừa các trường hợp nhiễm bệnh vượt xa số tiền chi thêm ban đầu.
Thái An