Mới đây, trao đổi với báo chí tại cuộc họp báo về công tác đấu tranh chống gian lận xuất xứ của ngành hải quan, ông ông Âu Anh Tuấn - quyền cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan, Tổng cục Hải quan - cho biết qua công tác kiểm tra, giám sát, quản lý khi làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và kiểm tra sau thông quan, cơ quan hải quan phát hiện nhiều hàng hóa được sản xuất tại nước ngoài khi nhập khẩu về Việt Nam đã ghi sẵn dòng chữ "Made in Vietnam".
"Thậm chí có nhiều lô hàng nhập khẩu về Việt Nam đã ghi sẵn "Sản xuất tại Việt Nam", "Xuất xứ Việt Nam"… hoặc trên sản phẩm và/hoặc bao bì sản phẩm, phiếu bảo hành thể hiện bằng tiếng Việt các thông tin về nhãn hiệu, địa chỉ trụ sở doanh nghiệp, trang web, trung tâm bảo hành tại Việt Nam để tiêu thụ nội địa hoặc xuất khẩu" - ông Tuấn thông tin.
Bên cạnh đó, nhiều hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài, dán nhãn hàng hóa hoặc ghi xuất xứ hàng hóa được sản xuất tại nước ngoài hoặc không thể hiện nước xuất xứ trên nhãn hàng hóa. Tuy nhiên, khi đưa ra lưu thông, tiêu thụ nội địa thì doanh nghiệp thay nhãn mới ghi "Made in Vietnam", xâm phạm nghiêm trọng đến quyền sở hữu trí tuệ.
Thậm chí, nhiều doanh nghiệp lợi dụng văn bản quy phạm pháp luật chưa bắt buộc dán nhãn phụ ngay tại khâu thông quan để nhập khẩu các mặt hàng có thương hiệu nổi tiếng sau đó không dán nhãn phụ theo quy định mà thay đổi nhãn mác, bao bì, tên thương hiệu để tiêu thụ nội địa.
Tổng cục Hải quan khẳng định không chỉ doanh nghiệp trong nước, mà ngay cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cũng nhập khẩu nguyên vật liệu, linh kiện, phụ tùng để gia công, sản xuất, lắp ráp đơn giản.
Ông Tuấn cũng nhấn mạnh có doanh nghiệp thành lập nhiều công ty, mỗi công ty nhập khẩu một số cụm linh kiện, phụ tùng hoặc bộ phận tháo rời để lắp ráp hoặc bán cho công ty khác thực hiện gia công, lắp ráp công đoạn đơn giản, không đáp ứng tiêu chí xuất xứ theo quy định nhưng ghi sản xuất tại Việt Nam hoặc xuất xứ Việt Nam để tiêu thụ tại thị trường trong nước nhằm đánh lừa người tiêu dùng hoặc xuất khẩu.
Thủ đoạn vi phạm của doanh nghiệp là hàng hóa có xuất xứ từ nước ngoài chuyển tải qua Việt Nam để hợp thức hóa hồ sơ hoặc xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ, sau đó xuất khẩu sang nước thứ ba.
Doanh nghiệp sử dụng C/O giả hoặc C/O không hợp lệ, khai sai xuất xứ hàng hóa để được áp dụng thuế suất ưu đãi đặc biệt theo các hiệp định thương mại tự do khi làm thủ tục hải quan.
"Hành vi này dẫn đến nguy cơ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị các nước điều tra, áp thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ, thuế trợ cấp ở mức rất cao, gây thiệt hại cho các nhà sản xuất Việt Nam, mất uy tín trên thị trường quốc tế hoặc bị hạn chế xuất khẩu vào các thị trường này nếu bị nước nhập khẩu phát hiện và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại" - ông Tuấn cảnh báo.
Loan Hoàng