Chiều ngày 24/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tới thăm và làm việc tại Công ty TNHH Một thành viên Vaccine và Sinh phẩm số 1 (Vabiotech), Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Sau khi thăm các phòng thí nghiệm, kho lưu trữ vaccine, tìm hiểu về dây chuyền đóng ống, đóng gói vaccine, Thủ tướng đã có cuộc làm việc với lãnh đạo các Bộ, ngành và các đơn vị nghiên cứu, chuyển giao, sản xuất vaccine.
Cùng dự cuộc làm việc có Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Trần Văn Sơn, lãnh đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính.
Tại cuộc làm việc, Thủ tướng nhắc lại yêu cầu cần tổ chức thực hiện nhanh nhất, hiệu quả nhất chiến lược vaccine, bao gồm việc tiếp cận đa dạng các nguồn vaccine, thúc đẩy tiến độ đàm phán để mua vaccine nhanh nhất, nhiều nhất có thể; thúc đẩy nhanh hơn việc tiếp nhận chuyển giao công nghệ và sản xuất, thử nghiệm vaccine trong nước; triển khai nhanh nhất, hiệu quả nhất, an toàn nhất chiến dịch tiêm vaccine.
Thủ tướng phân tích, việc thực hiện thành công chiến lược vaccine có vai trò hết sức quan trọng, là công cụ số 1 để ngăn chặn và đẩy lùi đại dịch, trong bối cảnh độ mở của nền kinh tế rất lớn, Việt Nam không thể mãi đóng cửa, nguy cơ dịch bệnh xâm nhập từ bên ngoài là không thể tránh khỏi, các biến chủng của virus nguy hiểm hơn, lây lan nhanh hơn.
Tuy nhiên, nguồn cung vaccine hiện đang thiếu hụt trên phạm vi toàn cầu từ nay đến tháng 9/2021. Việc chuyển giao công nghệ vaccine không thể thực hiện trong ngày một ngày hai. Việc nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước đòi hỏi nền tảng nghiên cứu khoa học lâu dài qua các thế hệ với sự lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư về nguồn lực, con người… một cách căn cơ, chiến lược. Việc tiến hành chiến dịch tiêm vaccine cũng đòi hỏi nhiều điều kiện, như điều kiện bảo quản vaccine khắt khe.
“Yêu cầu đặt ra với Chính phủ là phải nhanh chóng, thần tốc hơn nữa trong thực hiện chiến lược vaccine”, Thủ tướng nhấn mạnh. “Tại cuộc làm việc này, chúng ta khẳng định quyết tâm với Đảng, Nhà nước và nhân dân trong việc tiếp cận, chuyển giao công nghệ, nghiên cứu và sản xuất vaccine nói chung và nhất là tập trung cho vaccine COVID-19 nói riêng”. Từ quyết tâm đó, báo cáo các cấp có thẩm quyền, huy động sự vào cuộc của nhân dân để thực hiện bằng được mục tiêu đã đề ra.
Thủ tướng nêu rõ, hiện, Việt Nam cũng đã có những tiền đề quan trọng để thực hiện quyết tâm nay. Có thể kể đến như, Việt Nam là quốc gia có truyền thống trong nghiên cứu, sản xuất các loại vaccine, trong đó Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương là cơ sở nghiên cứu lớn nhất, có truyền thống nhất. Hiện Việt Nam đã sản xuất, chủ động 11/12 loại vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng, chấm dứt, thanh toán được nhiều loại dịch bênh nguy hiểm như bại liệt, uốn ván sơ sinh… Thủ tướng yêu cầu, phải kế thừa các truyền thống, nền tảng đã có được, ổn định, đổi mới và phát triển trên cơ sở thực tiễn của đất nước.
Bên cạnh đó, các cơ sở của Việt Nam đã và đang nghiên cứu, thử nghiệm một số loại vaccine COVID-19, sản xuất thành công nhiều loại sản phẩm, vật tư… phòng chống dịch. Ngoài ra, truyền thống của người Việt Nam, càng gặp khó khăn, thách thức càng quyết tâm, đoàn kết và thống nhất, lấy khó khăn, thách thức làm động lực để phấn đấu, vươn lên, trưởng thành và phát triển.
Với những nền tảng đó, Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta phải phát huy tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, vươn lên từ bàn tay, khối óc theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, khắc phục mọi khó khăn theo tinh thần “không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm”.
Thủ tướng nêu rõ: “Phải tập trung cho việc chuyển giao công nghệ, nghiên cứu, sản xuất vaccine nói chung và trước mắt là vaccine COVID-19 càng sớm càng tốt, chậm nhất là tháng 6/2022 phải có vaccine COVID-19 sản xuất trong nước”.
Để thực hiện mục tiêu này, Thủ tướng giao Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan xây dựng đề án về chuyển giao công nghệ, nghiên cứu, sản xuất vaccine, trong đó có vaccine COVID-19, báo cáo Chính phủ theo thủ tục rút gọn.
Bộ Y tế, các bộ ngành liên quan, nhất là Bộ Tư pháp, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách phù hợp, hiệu quả, kịp thời cho việc chuyển giao công nghệ, nghiên cứu, sản xuất vaccine.
Thủ tướng cũng đồng ý dành một phần nguồn ngân sách của nhà nước trong điều kiện cho phép để làm “vốn mồi” cho hợp tác công tư, huy động mọi nguồn lực hợp pháp khác để chuyển giao công nghệ, nghiên cứu, sản xuất vaccine, trong đó có Quỹ vaccine phòng chống COVID-19 hiện đã có gần 8 nghìn tỷ đồng.
Thủ tướng yêu cầu kế thừa truyền thống, thành quả đã đạt được, tiếp tục đào tạo, phát huy, nâng cao trình độ nguồn nhân lực, đội ngũ cán bộ của ngành vaccine Việt Nam bởi nguồn lực con người có tính chất quyết định, đây là vấn đề chiến lược, lâu dài.
Về cơ sở vật chất, đất đai phục vụ chuyển giao công nghệ, nghiên cứu, sản xuất vaccine, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan xem xét, xử lý theo quy định hiện hành, trong đó có quy định về ưu đãi với các lĩnh vực công nghệ cao, nếu vượt quá quy định hiện hành thì trình các cấp có thẩm quyền.
Bộ Y tế ban hành kế hoạch cụ thể để triển khai nhanh nhất, hiệu quả nhất, an toàn nhất chiến dịch tiêm vaccine để chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị thực hiện.
Quỳnh Chi